Պյոտր Բրովկա

Պյոտր Բրովկա; բելառուս․՝ Пятрусь (Пётр Усцінавіч) Броўка
Ծնվել է	հունիսի 12 (25), 1905
Ծննդավայր	Pucilkavičy, Borisov County, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 24, 1980 (74 տարեկան)
Մահվան վայր	Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Արևելյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Բելառուսի պետական համալսարանի մանկավարժական ֆակուլտետ
Մասնագիտություն	թարգմանիչ, գրող, բանաստեղծ, մանկագիր, խմբագիր, քաղաքական գործիչ և արձակագիր
Աշխատավայր	Q85685608?
Զբաղեցրած պաշտոններ	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; ; Յակուբ Կոլասի անվան Բելառուսական ՍՍՀ պետական մրցանակ Յանկա Կուպալայի անվան գրական մրցանակ և
Անդամություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն և Բելառուսական պրոլետար գրողների ասոցիացիա
Երեխաներ	Q39381730?
	Piatruś Broŭka Վիքիպահեստում

Պյոտր Բրովկա (բելառուս․՝ Пётр Усці́навіч Бро́ўка), հունիսի 12 (25), 1905, Pucilkavičy, Borisov County, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 24, 1980(1980-03-24)^[1], Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային, բելառուսցի գրող, բանաստեղծ և թարգմանիչ, դրամատուրգ, հրապարակախոս: Բելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության ժողովրդական բանաստեղծ (1962 թվական): Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1972 թվական): Բելառուսի գիտությունների ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս (1966 թվական): Լենինյան (1962 թվական) և Ստալինյան երկու մրցանակների դափնեկիր (1947 թվական, 1951 թվական): 1956 թվականից եղել է ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր: 1940 թվականից եղել է Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1905 թվականի հունիսի 12-ին Պուտիլկովիչի գյուղում (այժմ` Ուշաչսկի շրջան, Վիտեբսկի մարզ, Բելառուս)` գյուղացու ընտանիքում (9 երեխա): Հայրը` Ուստին Ադամովիչն է: Մայրը` Ելենա Ստեփանովնան է^[2]^[3]: Ավարտել է Լեպելի եկեղեցական-ծխական դպրոցը^[2]:

1918-1924 թվականներին աշխատել է որպես ընդօրինակող, գործավար և հաշվետար: 1925-1927 թվականներին եղել է Պոլոցկ քաղաքի Օկրուժկոմ կոմերիտմիության բաժնի վարիչ: 1927-1928 թվականներին եղել է «Չիրվոնայա Պոլաչչինա» թերթի խմբագրության պատասխանատու քարտուղար:

Ավարտել է Բելառուսի պետական համալսարանի մանկավարժության ֆակուլտետը (1928-1931 թվականներ)^[2]:

1928 թվականից եղել է «Մալադնյակ» գրական միությունում, ավելի ուշ` Բելառուսի պրոլետարական գրողների ասոցիացիայում:

1941-1942 թվականներին ծառայել է Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակում, աշխատել է ճակատային և պարտիզանական տպագրությունում: 1943-1945 թվականներին եղել է Բելառուսի գրողների միության պատասխանատու քարտուղար, իսկ 1948-1967 թվականներին` Բելառուսի գրողների միության վարչության նախագահ:

1945-1948 թվականներին եղել է «Պոլիմյա» գրական ամսագրի գլխավոր խմբագիրը: 1967-1980 թվականներին եղել է Բելառուսի խորհրդային հանրագիտարանի գլխավոր խմբագիրը (այժմ` «Պյոտր Բրովկայի բելառուսյան հանրագիտարան»):

Պյոտր Բրովկան մահացել է 1980 թվականի մարտի 24-ին Մինսկում: Թաղված է Արևելյան գերեզմանատանը^[4]: Որդին` Յուրի Բրովկան (1936-2019 թվականներ), իրավաբանական գիտությունների դոկտոր է, Բելառուսի պետական համալսարանի պրոֆեսոր:

Ստեղծագործություն

1926 թվականից զբաղվել է գրական գործունեությամբ: Առաջին անգամ ելույթ է ունեցել «Չիրվոնայա Պոլաչչինա» թերթում և «Наддзвінне» գրական ալմանախում:

Հրապարակել է բանաստեղծությունների և պոեմների մի շարք գրքեր. «Դեպի հայրենի ափեր», «Ընտրված բանաստեղծություններ և պոեմներ» (1934 թվական), «Հերոսի ժամանումը» (1935 թվական), «Հայրենիքի գարուն» (1937 թվական), «Անտառային ուղիներով» (1940 թվական): Ժողովրդի սխրագործությունը, նրա արիությունն ու տոկունությունը Բրովկան արտացոլել է քնարավիպական պոեմներում` «Բելառուս» (1943 թվական), «Պոեմ Սմոլյաչկովի մասին» (1942 թվական), բանաստեղծություններում` «Մենք ցանելու ենք բելառուսներ!», «Կաստուս Կալինովսկի», «Նադյա-Նադեյկա», «Մարտիկի գերեզման»: Պոեմներ` «Պարզ Կութը», «Գերին» (1945 թվական), «Հացը» (1946 թվական), բանաստեղծություններ` «Հաղթանակի այգին», «Հերոսի մահը», «Դարբինը» նշանավորվում են նուրբ քնարականությամբ, վառ ազգային կոլորիտով։

1957 թվականին գրել է «Երբ միաձուլվում են գետերը» վեպը, որը նվիվրած է երեք հանրապետությունների սահմանին ՀԷԿ-ի կառուցմանը, բելառուսների, լիտվացիների և լատվիացիների բարեկամությանը:

Բելառուսերեն է թարգմանել Տարաս Շևչենկոյի, Վլադիմիր Մայակովսկու, Պավլո Տիչինայի, Միկոլա Բաժանի, Ալեքսանդր Տվարդովսկու, Միխայիլ Իսակովսկու, Ալեքսանդր Պրոկոֆևը, Վլադիսլավ Բրոնևսկու, Ջորջ Բայրոնի ստեղծագործությունները:

Մատենագրություն

Պոեզիայի ժողովածուներ

բելառուս․՝ «Гады як шторм» («Տարիներ փոթորկի պես») (1930 թվական)
բելառուս․՝ «Прамова фактамі» («Փաստերով հանդես գալը») (1930 թվական)
բելառուս․՝ «Цэхавыя будні» («Արտադրամասի առօրյան») (1931 թվական)
բելառուս․՝ «Паэзія» («Պոեզիա») (1932 թվական)
բելառուս․՝ «Так пачыналася маладосць» («Այսպես սկսվեց երիտասարդությունը») (1934 թվական)
բելառուս․՝ «Прыход героя» («Հերոսի ժամանումը») (1935 թվական)
բելառուս․՝ «Вясна радзімы» («Հայրենիքի գարուն») (1937 թվական)
բելառուս․՝ «Кацярына : Паэма» («Կատերինա: Պոեմ») (1938 թվական)
բելառուս․՝ «Вершы і паэмы» («Բանաստեղծություններ և պոեմներ») (1940 թվական)
բելառուս․՝ «Шляхамі баравымі» («Անտառային ուղիներով») (1940 թվական)
բելառուս․՝ «Насустрач сонцу» («Արևին ընդառաջ») (1943 թվական, Մոսկվա)
բելառուս․՝ «У роднай хаце» (Հարազատ տանը») (1946 թվական)
բելառուս․՝ «Вершы і паэмы» («Բանաստեղծություններ և պոեմներ») (1946 թվական)
բելառուս․՝ «Сонечнымі днямі» («Արևոտ օրերով») (1950 թվական)
բելառուս․՝ «Цвёрдымі крокамі» («Հաստատուն քայլերով») (1954 թվական)
բելառուս․՝ «Пахне чабор» («Բուրում է ուրցը») (1959 թվական)
բելառուս․՝ «Далёка ад дому» («Տնից հեռու») (1960 թվական)
բելառուս․՝ «Па сакрэту : сатыра і гумар» («Որպես գաղտնիք` երգիծանք և հումոր») (1961 թվական)
բելառուս․՝ «А дні ідуць…» («Իսկ օրերը գնում են…») (1961 թվական)
բելառուս․՝ «Высокія хвалі» («Ուժեղ ալիքներ») (1962 թվական)
բելառուս․՝ «Вершы і паэмы» («Բանաստեղծություններ և պոեմներ») (1966 թվական)
բելառուս․՝ «Заўсёды з Леніным : паэма» («Միշտ Լենինի հետ. պոեմ») (1967 թվական)
բելառուս․՝ «Між чырвоных рабін» («Կարմիր սնձենու միջև») (1969 թվական)
բելառուս․՝ «Калі ласка» («Խնդրեմ») (1972 թվական)
բելառուս․՝ «Ты — мая пчолка» («Դու իմ մեղվիկն ես») (1972 թվական)
բելառուս․՝ «Лясы наддзвінскія» («Նադդվինյան անտառներ») (1973 թվական)
բելառուս․՝ «І ўдзень і ўночы» («Եվ օր ու գիշեր») (1974 թվական)
բելառուս․՝ «Што сэрца праспявала» («Որ սիրտը երգեց») (1979 թվական)
բելառուս․՝ «Маладосць і сталасць» («Երիտասարդություն և հասունություն») (1980 թվական)
բելառուս․՝ «Савецкі чалавек» («Խորհրդային մարդ») (1982 թվական)
բելառուս․՝ «Мая Радзіма» («Իմ հայրենիքը») (1985 թվական)

Արձակների ժողովածու

բելառուս․՝ «Каландры : аповесць» («Կալանդրներ: պատմվածք») (1931 թվական)
բելառուս․՝ «Разам з камісарам : зборнік апавяданняў» («Կոմիսարի հետ միասին. պատմվածքների ժողովածու») (1974 թվական)

Վեպ

բելառուս․՝ «Калі зліваюцца рэкі» («Երբ միաձուլվում են գետերը») (1957 թվական)

Ակնարկներ

բելառուս․՝ «Ураджай» («Բերքը») (1933 թվական, Պյատրո Գլեբկայի հետ միասին)
բելառուս․՝ «Месяц у Чэхаславакіі» («Ամիսը Չեխոսլովակիայում») (1952 թվական)

Գրական ստեղծագործություններ երեխաների համար

բելառուս․՝ «Маладым сябрам» («Երիտասարդ ընկերներին») (1961 թվական)
բելառուս․՝ «Наш музей : паэма» («Մեր թանգարանը. պոեմ») (1962 թվական)
բելառուս․՝ «Донька-Даніэль : аповесць для дзяцей» («Դոնկա-Դանիել. պատմվածք երեխաների համար») (1982 թվական)

Լիբրետո օպերա

բելառուս․՝ «Міхась Падгорны» («Միխայիլ Պոդգորնիյ») (1939 թվական)
բելառուս․՝ «Алеся» («Дзяўчына з Палесся») («Ալեսյա» («Աղջիկը Պոլեսյայից»)) (1944 թվական, Յարոսլավ Ռոմանովիչի հետ միասին)

Ընտրվածները

բելառուս․՝ «Выбраныя творы» («Ընտրված ստեղծագործություններ») (1934 թվական, 1945 թվական, 1947 թվական, 1948 թվական, 1951 թվական)
բելառուս․՝ «Збор твораў : у 2-х тамах» («Ստեղծագործությունների ժողովածու. 2 հատորով») (1957 թվական, 1969 թվական)
բելառուս․՝ «Збор твораў : у 4-х тамах» («Ստեղծագործությունների ժողովածու. 4 հատորով») (1965-1966 թվականներ)
բելառուս․՝ «Збор твораў : у 7-х тамах» («Ստեղծագործությունների ժողովածու. 7 հատորով») (1975-1978 թվականներ)
բելառուս․՝ «Збор твораў : у 9-х тамах» («Ստեղծագործությունների ժողովածու. 9 հատորով») (1987-1992 թվականներ)

Էկրանիզացիա

«Կալանդրներ» (1931 թվական, Բելառուսյան կինոստուդիա)
«Երբ միաձուլվում են գետերը» (1961 թվական, սցենարը` Եվգենի Շիլովի, ռեժիսորներ` Բորիս Շրեյբեր, Բ. Բրատկաուսկաս, Լիտովյան կինոստուդիա)

Մրցանակներ

Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (03.10.1972)
Լենինի 4 շքանշան (30.12.1948; 25.02.1955; 24.06.1965; 03.10.1972)
Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (02.07.1971)
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (13.05.1975)
Կարմիր աստղի շքանշան (1943 թվական)
«Պատվո նշան» շքանշան (31.01.1939)
մեդալներ
Լենինյան մրցանակ (1962 թվական)` «Իսկ օրերը գնում են…» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար (1961 թվական);
Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1947 թվական)` «Հացը» և «Մտածմունքներ Մոսկվայի մասին» պոեմների, «Ժողովրդական շնորհակալություն», «Քույր և եղբայր», «Եթե ես լինեի», «Հանդիպում»;
Ստալինյան երրորդ աստիճանի մրցանակ (1951 թվական)` «Կյանքի ճանապարհը» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար;
Յանկա Կուպալայի անվան Բելառուսի պետական մրցանակ (1970 թվական)` «Կարմիր սնձենու միջև» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար;
Բելառուսի պետական մրցանակ (1976 թվական)` Բելառուսի խորհրդային հանրագիտարանի ստեղծմանը մասնակցելու համար;
Յակուբ Կոլասի անվան գրական մրցանակ (1957 թվական)` «Երբ միաձուլվում են գետերը» (1957 թվական);
Բելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության ժողովրդական բանաստեղծ (1966 թվական)

Հիշատակ

1980 թվականի հուլիսի 10-ին ընդունվել Է Բելառուսի Նախարարների խորհրդի № 256 որոշումը «Բելառուսի ժողովրդական բանաստեղծ` Պյոտր Բրովկայի (Պետրուս Բրովկա) հիշատակը հավերժացնելու մասին» (փոփոխություններ և լրացումներ. Բելառուսի Հանրապետության Նախարարների կաբինետի 1996 թվականի օգոստոսի 6-ի № 511 որոշումը):

Մինսկում է գտնվում Պետրուս Բրովկայի պետական գրական թանգարանը:
Պետրուս Բրովկայի պետական գրական թանգարանի ֆիլիալը բացվել է գրողի հայրենիքում` Ուշաչսկի շրջանի Պուտիլկովիչի գյուղում, բանաստեղծի հուշահամալիրը Վելիկոդոլեցկի միջնակարգ հանրակրթական դպրոցում է:
1980 թվականին հուշատախտակները տեղադրվել են Մինսկի Կառլ Մարքսի փողոցի № 30 տան և այն տան վրա, որտեղ ապրել է բանաստեղծը, Ուշաչսկի շրջանի Վիտեբսկի մարզի Պուտիլկովիչի գյուղում:
Նկարահանվել է «Պետրուս Բրովկա. Սրտի ձայնը» ֆիլմը (1985 թվական, ռեժիսոր` Ի. Կոլովսկի, Բելառուսի ազգային հեռուստառադիոընկերություն)

Գրողի անունն է կրում.

Բելառուսի Պետրուս Բրովկայի անվան հանրագիտարանի հրատարակչությունը:
Պյոտր Բրովկայի անվան «Новае жыццё» կոլտնտեսությունը:
Վելիկոդոլեցկի Պյոտր Բրովկայի անվան միջնակարգ հանրակրթական դպրոցը:
Փողոցները Մինսկում, Վիտեբսկում, Գոմելում, Պոլոցկում, Ուշաչիում և Լեպելում:

Գրականություն

Барадулін, Р. І. Аратай, які пасвіць аблокі / Р. І. Барадулін. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1995. — С. 159—164.
Бельскі, А. І. Сучасны погляд на паэзію Петруся Броўкі / А. І. Бельскі // Беларуская мова і літаратура. 2000. — № 2. — С. 21—32.
Броўка Пятрусь // Беларуская энцыклыклапедыя : у 18 т. — Т. 3. — Мн.: БелЭн, 1996. — С. 262—263.
Броўка Пятрусь // Беларускія пісьменнікі : Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. — Т.1 / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: БелЭн, 1992. — С. 305—350.
Броўка Пятрусь // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. — Т. 2. — Мн.: БелЭн, 1994. — С. 80—81.
Броўка Пятрусь (Пётр Усцінавіч) // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Ушацкага раёна / рэдкал. Г. К. Кісялёў і інш. — Мн., 2003. — С. 547—548.
Грахоўскі, С. Урокі Петруся Броўкі / С. Грахоўскі // Так і было : Артыкулы, успаміны, эсэ. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1986.
Перкін, Н. С. Творчество Петруся Бровки / Н. С. Перкін. — Мінск : Выдавецтва АН БССР, 1952. — 144 с.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Біяграфія П. Броўкі
↑ Рублевская, 2013
↑ Пятрусь Броўка // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі; нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. — С. 63—65.

Արտաքին հղումներ

«Біяграфія Пятруся Броўкі» (բելառուսերեն). brouka.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-20-ին. Վերցված է 2013-04-18-ին.
Бородулин Р. (2005-04-29). «И лавры вянут…». БДГ. Для служебного пользования, №18. bdg.press.net.by; archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-03-12-ին. Վերցված է 2013-04-18-ին.
Жыбуль В. «Футурыст Пятрусь Броўка». ARCHE, 2005. №5(39) (բելառուսերեն). arche.bymedia.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-20-ին. Վերցված է 2013-04-18-ին.
Рублевская Л., Скалабан В. «Поэт и бронза». Советская Белоруссия, 25.06.2005 (ռուսերեն). www.sb.by. Վերցված է 2013-08-28-ին.
Рублевская, Л. (2013-08-23). «Путешествие в призрачный музей». Советская Белоруссия, №157(24294) (ռուսերեն). www.sb.by. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-28-ին. Վերցված է 2013-08-28-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
Бровка Пётр Устинович в базе данных «История белорусской науки в лицах» Центральной научной библиотеки им. Якуба Коласа НАН Беларуси

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյոտր Բրովկա» հոդվածին։

[_e4453abee1411146-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[Біяграфія_П._Броўкі———-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Біяграфія П. Броўкі

[Рублевская,_2013———-3] Рублевская, 2013

[4] Пятрусь Броўка // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі; нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. — С. 63—65.

[1]

[2]

[3]

[4]