Սոֆյա Յունովիչ

Սոֆյա Մարկովնա Յունովիչ (սեպտեմբերի 28 (հոկտեմբերի 11), 1910, Վիտեբսկ, Ռուսական կայսրություն - 1996, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուսական թատերական նկարիչ։ ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ։ ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1967)։

Սոֆյա Յունովիչ
Ծնվել է	սեպտեմբերի 28 (հոկտեմբերի 11), 1910
Ծննդավայր	Վիտեբսկ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	1996
Մահվան վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Կրթություն	Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ
Մասնագիտություն	նկարչուհի, հագուստ ձևագծող և բեմանկարիչ

Կենսագրություն

Սոֆյա Յունովիչը Վիտեբսկի Կանանց Ալեքսեևյան գիմնազիայի ուսուցիչ Մորդուխ Բորուխովիչ Յունովիչի դուստրն է։ 1931 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի տեքստիլի ինստիտուտ։ 1932-1938 թվականներին սովորել է Լենինգրադի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտում՝ Միխայիլ Բոբիշովի ղեկավարությամբ։ 1938-1948 թվականներին եղել է Լենինգրադի Ալեքսանդր Պուշկինի անվան ակադեմիական դրամատիկական թատրոնի գլխավոր նկարիչը։ Ձևավորել է դրամատիկական և օպերային ներկայացումներ, օպերետներ Մոսկվայի և Լենինգրադի թատրոններում (ավելի քան 60 ներկայացում տասնյակ թատրոններում)։ 1940-ականների 2-րդ կեսին աշխատել է Լենինգրադի երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում, որտեղ ձևավորել է

• Նիկիտա Բոգոսլովսկու «Տասնմեկ անհայտներ»-ը (1940),
• Յուրի Միլյուտինի «Տրեմբիտա»-ն (1950)։

1950-ական թվականներին ձևավորել է մի շարք օպերային ներկայացումներ` «Ցարական հարսնացուն», «Ասք անտեսանելի Կիտեժ քաղաքի և օրիորդ Ֆևրոնիայի մասին» և Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի «Սադկո», Անտոն Ռուբինշտեյնի «Դեմոն», «Անտեսանելի Կիտեժ քաղաքը», Ռիմսկի-Կորսակովի «Անտեսանելի Կիտեժ քաղաքը» (1958, Փոքր Օպերային թատրոն)։

Ստեղծել է մի շարք բալետների դեկորացիաների և զգեստների էսքիզներ`

• Պյոտր Չայկովսկու «Քնած գեղեցկուհին» (1967, Նովոսիբիրսկի օպերայի և բալետի թատրոն),
• Շեքսպիրի «Համլետ» (1970, Կիրովի թատրոն),
• Ադոլֆ Ադանի, Լեո Դելիբի, Ռիկարդո Դրիգոյի, Ցեզար Պունիի «Կորսիրա» (1973), բոլորի պարուսույց՝ Կ. Մ. Սերգեև,
• «Ձախլիկը» Բորիս Ալեքսանդրովի երաժշտությունը, ըստ Նիկոլայ Լեսկովի հեքիաթի երաժշտությունը՝ Բ. Ալեքսանդրովի (1975 թվական, չիրականացված),
• «Մոցարտիանա» և «Դասական պա դե դե» ծրագրերի համար (Լենինգրադի անսամբլի «Պարարվեստի մանրապատումներ») (այժմ՝ Լեոնիդ Յակոբսոնի բալետի թատրոն), պարուսույց՝ Լեոնիդ Յակոբսոն)

Կատարել է ներկայացումների գեղարվեստական ձևավորումներ`

• Շեքսպիրի «Ռոմեո և Ջուլիետ» և Էժեն Լաբիշի «Ծղոտե գլխարկը» (1939) – Եվգենի Վախթանգովի անվան թատրոն (ռեժիսոր` Ռ. Ն. Սիմոնով)
• «Դոն Կիխոտ» (ռեժիսոր` Վ. Պ. Կոժիչ, 1941), Լ. Մ. Լեոնովի «Ներխուժում» (ռեժիսոր` Լ. Ս. Վիվիեն, 1943), Բերտոլդ Բրեխտի «Բարի մարդը Սեզուանից» (ռեժիսոր` Ռ. Սուսլովիչ) Լենինգրադի Ա. Ս. Պուշկինի անվան թատրոնում։

1965 թվականին Դրամատիկական մեծ թատրոնում ձևավորել է Անտոն Չեխովի «Երեք քույր» պիեսը (ռեժիսոր` Գեորգի Տովստոնոգով)։ Նա աշխատել է ներկայացումների վրա համագործակցելով նշանավոր ռեժիսորներ` Բորիս Զոնի, Յուրի Գրիգորովիչի, Կոնստանտին Սերգեևի, Ռոման Տիխոմիրովի, Եվգենի Սոկովինի և այլոց հետ։

Ս. Յունովիչի գործերը առանձնանում էին կոլորիտի նրբագեղությամբ և որոշումների ինքնատիպությամբ։ Անհատական ցուցահանդեսները տեղի են ունեցել 1961, 1981, 1983 թվականներին։ (բոլորը՝ Լենինգրադում)։

Կյանքի վերջին տարիներին տառապել է Պարկինսոնի հիվանդությամբ, բայց շարունակում էր ստեղծագործական գործունեությունը։

Սպանվել է իր սեփական բնակարանում։ Հետաքննության վարկածի համաձայն՝ նա չէր ցանկացել ավազակային հարձակում գործած հանցագործին հանձնել Ալեքսանդր I-ի ժամանակաշրջանի երկու ամպիրային ոճի աշտանակները, ինչի պատճառով էլ սպանվել էր։ Թաղված է Սանկտ Պետերբուրգի Սերաֆիմովսկու գերեզմանատանը։

Գրականություն

• Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981