Բեմանկարչություն

Բեմանկարչություն (սցենոգրաֆիա), դեկորացիոն արվեստ։ Ներառում է դեկորների, զգեստների, բուտաֆորական իրերի ձևավորումը, գրիմավորումը և լուսավորումը։

Ալեքսանդր Գոլովին, Դիմակահանդեսային սրահ, Մ․ Լերմոնտովի «Դիմակահանդես» դրամայի դեկորացիաների էսքիզը, 1917

Բեմանկարչությունը հայկական թատրոնում

Առաջին ճանաչված հայ բեմանկարիչ Վարդգես Սուրենյանցը կապված է եղել Մոսկվայի և Պետերբուրգի թատրոնների հետ։

19-րդ դարի բեմի հարդարման հայ առաջին մասնագետները համարվում են Հ․ Պաղտատլյանը, Հ․ Հեքիմյանը (Կոստանդնուպոլիս, Արամյան թատրոն), արևելահայ թատրոնում՝ Ս․ Աբամելիքյանը (Թիֆլիս)։

Հայկական բեմում բեմանկարչական առաջին փորձերն արել են Հարություն Շամշինյանը, Գևորգ Բաշինջաղյանը, Եղիշե Թադևոսյանը, Արշակ Ֆետվաճյանը, Գրիգոր Շարբաբչյանը։ Նկարչական ձևավորմամբ ցույց տրված առաջին ներկայացումը հայկական թատրոնում եղել է Լևոն Շանթի «Հին աստվածներ»-ը (հունվար, 1913, Թիֆլիսի Արտիստական թատրոն, բեմադրիչ՝ Ա․ Արմենյան, բեմանկարիչներ՝ Գ․ Բաշինջաղյան, Ա․ Ֆետվաճյան, Ե․ Թադևոսյան)։

Գրականություն

• Aronson, A. (2005) Looking into the Abyss: Essays on Scenography, Ann Arbor։ University of Michigan Press
• Baugh, C. (2005) Theatre, Performance, and Technology: The Development of Scenography in the Twentieth Century, Basingstoke։ Palgrave Macmillan
• Beacham, R. C. (1994) Adolphe Appia: Artist and Visionary of the Modern Theatre, Reading։ Harwood Academic Publishers
• Brockett, O. G., Mitchell, M. and Hardberger, L. (2010) Making the Scene: A History of Stage Design and Technology in Europe and the United States, Austin (TX)։ University of Texas Press
• Craig, E. G. (1911) Towards a New Theatre, London։ Heinemann. [Reprinted in 1962, London։ Mercury Books]
• Hannah, D. and Harsløf, O. eds. (2008) Performance Design, Nijalsgade, Denmark։ Museum Tusculanum Press
• Howard, P. (2002) What is Scenography?, London։ Routledge [Second Edition 2009]
• McAuley, G. (1999) Space in Performance: Making Meaning in the Theatre, Ann Arbor։ University of Michigan Press
• McKinney, J. and Butterworth, P. (2009) The Cambridge Introduction to Scenography, Cambridge։ Cambridge University Press
• Svoboda, J. and Burian, J. ed. (1993) The Secret of Theatrical Space, New York։ Applause Theatre Books

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 385)։