Ռուբեն Հախվերդյան

Ռուբեն Հախվերդյան
	Ռուբեն Հախվերդյանը Հարութ Փամբուկչյանի հետ Ազատության հրապարակում
Հիմնական տվյալներ
Ի ծնե անուն	Ռուբեն Հախվերդյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 3, 1950 (69 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Երկիր	Հայաստան; ԽՍՀՄ
Ժանրեր	քաղաքային ֆոլկ
Մասնագիտություն	Երգիչ, երգահան,
Գործիքներ	Վոկալ, կիթառ,
Գործունեություն	սկսած 1968 թ.
Կրթություն	Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ
Պարգևներ	Մովսես Խորենացու մեդալ և ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ
	Ruben Hakhverdyan Վիքիպահեստում

Ռուբեն Լևոնի Հախվերդյան (դեկտեմբերի 3, 1950(1950-12-03), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ երգիչ, պոետ-երգահան, կիթառահար, հասարակական գործիչ, Հայաստանում հեղինակային երգի մշակույթի հիմնադիր։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ռուբեն Հախվերդյանը ծնվել է 1950 թվականի դեկտեմբերի 3-ին՝ հայտնի լեզվաբան, թատերագետ, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Լևոն Հախվերդյանի և բանասեր, թատերագետ, թարգմանիչ Սոնա Այունցի ընտանիքում։

Ռուբեն Հախվերդյանը 1958-1966 թվականներին սովորել է Երևանի Եղիշե Չարենցի անվան միջնակարգ դպրոցում, այնուհետ տեղափոխվել Խաչիկ Դաշտենցի անվան թիվ 114 ավագ դպրոց։ 1967 թվականին տեղափոխվել է Մաքսիմ Գորկու անվան միջնակարգ դպրոց, նույն թվականին վերադարձել թիվ 114 դպրոց։ 1959 թվականին ընդունվել է Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան երաժշտական դպրոց, սակայն այն չի ավարտել։

Հախվերդյանը 1968-1969 թվականներին սովորել և ավարտել է Վահան Տերյանի անվան թիվ 3 հեռակա միջնակարգ ինտերնացիոնալ դպրոցի հայկական բաժինը։ Նույն տարիներին, ուսմանը զուգընթաց աշխատել է Հայկական Հեռուստատեսությունում^[1]։

Ռուբեն Հախվերդյանը 1969-1974 թվականներին սովորել և ավարտել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտը։ 1971 թվականին 2-ամսյա պրակտիկա է անցել Մոսկվայի Սատիրայի թատրոնում՝ Մարկ Զախարովի մոտ։

ԸնտանիքԽմբագրել

Նա 1980 թվականի հունիսի 7-ին ամուսնացել է Նունուֆար (Նանա) Մինասյանի հետ, ունեն երկու աղջիկ՝ Սոնա (1981 թ., նոյեմբերի 27), Անուշ (1994 թ., մայիսի 17) և մեկ տղա՝ Արամ (1984 թ., նոյեմբերի 25)։

Ստեղծագործական ուղիԽմբագրել

1968-1989 թվականներին աշխատել է հայկական հեռուստատեսությունում, սկզբում որպես ռեժիսորի օգնական, ապա՝ ռեժիսոր։

Առաջին հեռուստաբեմադրությունն է Ի․ Շտոկի «Սատանայի ջրաղացը» (1975 թ., հայկական առաջին գունավոր տեսագրությունը, երգերի հեղինակ)։ Այլ հեռուստաբեմադրություններից են Մետեռլինկի «Սուրբ Անտոնիոսի հրաշագործությունը»
Շվարցի «Վիշապը»
Յանչոշեկի «Պաշտոնի բարձրացում»:

Պիեսներ է բեմադրել Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան (Դրուցեի «Սրբություն սրբոց») և դրամատիկական (ըստ Հրանտ Մաթևոսյանի «Կայարան») թատրոններում։

1989 թվականին Պրահայում հրատարակվել է հեղինակային երգի խորհրդային ներկայացուցիչների ստեղծագործությունների «Ատլանտներն են պահում երկինքը» ժողովածուն, որում ընդգրկված է նաև Ռուբեն Հախվերդյանը՝ երկու լուսանկարով և երեք երգով։ 1989 թվականին թողել է աշխատանքը հեռուստատեսությունում և հանդես է գալիս որպես ազատ ստեղծագործող։

Հեղինակ է մի շարք ձայնասկավառակների (առաջինը՝ «Սիրո և հույսի երգեր», 1985 թ., Փարիզ) և ձայներիզների։ Լավագույն երգերից են «Ձյունը», «Շները», «Երևանի գիշերներում»: Ստեղծել է «Իմ տունն անիվների վրա» համերգ-ներկայացումը (1996), ինչպես և մանկական երգեր։ Համերգներով հանդես է եկել Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Հարավսլավիայում, Իտալիայում, Լիբանանում, Գերմանիայում և այլուր։

ՀամերգներԽմբագրել

Ռուբեն Հախվերդյանի երգերը մեծ ժողովրդականություն են վայելում։ Նա ունի ինչպես երգերի մանկական շարք, այնպես էլ երիտասարդների և մեծահասակների համար։ Նրա համերգները սպասված են Հայաստանի բոլոր անկյուններում և Արցախում։ Նա մենահամերգներով հանդես է եկել ԱՄՆ-ում, Ռուսաստանում, Ֆրանսիայում, Բելգիայում, Կանադայում, Գերմանիայում, Չեխիայում, Սերբիայում, Իրանում, Սիրիայում, Լիբանանում։

1991 թվականի հոկտեմբերի 29-ին Երևանի Երիտասարդական պալատի մեծ դահլիճում կայացել է հեռուստատեսային մարաթոն «Օգնություն Ռուբեն Հախվերդյանին»՝ երգչի առողջության վերականգնմանն օժանդակելու նպատակով։ 1992 թվականի հունվարի 9-ին իշխանությունների միջնորդությամբ վիրահատվել է Փարիզում։

ՖիլմերԽմբագրել

1988-1989 թվականներին նկարահանվել է Հարություն Խաչատրյանի «Քամին ունայնության» ֆիլմում
2009 թվականին նկարահանվել է Հարություն Խաչատրյանի «Անվերջ վերադարձ» ֆիլմում

Պարգևներ և մրցանակներԽմբագրել

Ռուբեն Հախվերդյանը 1998 թվականի մայիսի 26-ին, ազգային մշակույթի բնագավառում ձեռք բերած ակնառու նվաճումների համար, արժանացել է Մովսես Խորենացու մեդալի։
2006 թվականին, ծննդյան 55- ամյակի առթիվ, պարգևատրվել է ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալով։
2008 թվականին «0-100 տարեկան երեխաներին»^[2] ձայնասկավառակը արժանացել է Թեքեյան մշակութային միության «Արա և Մարալ» ամենամյա մրցանակաբաշխության մանկապատանեկան լավագույն ստեղծագործության համար մրցանակին։

ՍտեղծագործություններԽմբագրել

Համերգի ժամանակ (2016)

Մեր սիրո աշունը
Հեքիաթ
Կուրորտային սեր
Ես հիշում եմ
Աշուն
Ես սպասում եմ քեզ հայրիկ
Խմբային լուսանկար
Հին ընկեր
Ռեքվիեմ
Երնեկ թե այս նոր տարին
Իմ փոքրիկ ընկեր
Իմ քաղաք
Իրիկուն
Կեսգիշեր
Ծառը
Եթե իմանայիր
Իմ անիծյալը
Կապույտ նժույգներ
Հոգու հաշտություն
Արամիկ
Չի կարելի
Գիշերվա աստղազարդ նկարում
Հանգչի լռությունը
Ջանիման
Նախագահական ընտրություններ
Սարդոստայն
Շաբաթվա օրերը
Տխուր սատանա
Ուրվականը
Սա Երևանն է
Իմ տունն անիվների վրա
Կենսագրություն
Կիթառ
Բարի լույս տիկին Արուս
Խոսքեր
Եվ իջավ իրիկուն
Երբ չկային բարձրահարկ շենքեր
Արտագաղթ
Օ սա իմ հին փողոցն է
Որ սարերը չմնան անտեր
Նավակ
Մենակ ճամփորդ եմ
Որքան արագ է պտտվում
Ես ու լուսինը միասին
Փոքրիկ իշխան
Դեղին այգին
Քա ճամփան
Լուռ քայլում էր տղան
Գազանանոց
Ում ձեռքից են ուտում էս շները
Մորացիր դու նրանց քարոզները բոլոր
Սպիտակ աղավնին
Տես պատուհանից այն կողմ
Երջանկություն
Շոգ կիրակի
Ձյուն
Կանչիր ինձ քո դղյակը
Նա է միակ իմ սերը
Շատախոս անձրև
Սիրուն կռունկ
Շիրիմիս վրա
Երևանի գիշերներում
Սարերի քամին
Երազ

ԳրականությունԽմբագրել

Ռուբեն Հախվերդյան, Շուշան Արգաքանյան, Երևան։ Բյուրոկրատ, 2011- 536 էջ, ISBN 978-9939-9046-0-3:

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005
↑ «Ruben Hakhverdyan - 0-Ic 100 Tarekan Yerexanerin»։ imusic.am։ Վերցված է 2017-03-18

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ռուբեն Հախվերդյան կատեգորիայում։

[1] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005

[2] «Ruben Hakhverdyan - 0-Ic 100 Tarekan Yerexanerin»։ imusic.am։ Վերցված է 2017-03-18

[1]

[2]