Ջովանի Պաոլո Լոմացո

Ջովանի Պաոլո Լոմացո
Ծնվել է	մայիսի 6, 1538 կամ ապրիլի 26, 1538
Ծննդավայր	Միլան, Միլանի դքսություն
Վախճանվել է	հունվարի 27, 1592[…] (53 տարեկան) կամ փետրվարի 13, 1600 (61 տարեկան)
Մահվան վայր	Միլան
Քաղաքացիություն	Իտալիա
Մասնագիտություն	նկարիչ, արվեստագետ և արվեստագետ
Ոճ	Իտալական Վերածնունդ
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Ինքնապատկեր
	Giovanni Paolo Lomazzo Վիքիպահեստում

Ջովանի Պաոլո Լոմացո (իտալ.՝ Giovanni Paolo Lomazzo, մայիսի 6, 1538 կամ ապրիլի 26, 1538^[1]^[2], Միլան, Միլանի դքսություն^[2] - հունվարի 27, 1592(1592-01-27)^[3]^[4]^[5]^[…] կամ փետրվարի 13, 1600(1600-02-13)^[1], Միլան^[2]), մաներիզմի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ, պոետ, կոլեկցիոներ և արվեստի տեսաբան։

Կենսագրություն

Նկարիչի ծնողները ծագումով Լոմբարդիայի Լոմացո քաղաքից են։ Ջովանին Լոմբարդիայի հայտնի նկարիչ-մաներիստ Գաուդենցիո Ֆերարիի զարմիկն է։ Լոմացոն Միլանում եղել է Ջովանի-Բատիստ դելա Չերվայի աշակերտը, որն ուսանել էր Գաուդենցիո Ֆերարիի մոտ, դարձել էր նրա գլխավոր օգնականը, իսկ ավելի ուշ ժառանգել էր նրա արվեստանոցը^[6]։

Ջովանի Պաոլո Լոմացոն աշխատել է Միլանում, Լոդիում և Պյաչենցայում։ Կրել է Ռաֆայելի և Միքելանջելոյի ազդեցությունը։ Նրա առաջին գեղանկարչական աշխատանքներից է եղել հայտնի նկարիչ Բերնարդինո Լուինիի աշխատանքը նմանակող կտավների շարքը (գտնվել է Կարոնո Պերտուզելա քաղաքի Սանտա Մարիա Նուովա եկեղեցում)։ Լոմացոն հայտնի է դարձել այն բանի շնորհիվ, որ նկարել է Լեոնարդո դա Վինչիի «Խորհրդավոր ընթրիք» կտավի ավելի մեծ կրկնօրինակը Միլանի Սանտա Մարիա դելա Պաչե եկեղեցու սեղանատանը (ավերվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ)։ Նրան հաջողության է բերել դիմանկարչի գործունեությունը, բայց ստեղծագործությունների մեծ մասը չի պահպանվել։ Ֆլորենցիայում Լոմացոն որոշ ժամանակ ծառայել է որպես կոմս Կոզիմո Մեդիչիի պատկերասրահի վերակացու։

1960-ական թվականների վերջերին և 1970-ական թվականների սկզբին Լոմացոն մոնումենտալ և խիստ ոճով նկարազարդել է Միլանի մի քանի եկեղեցիների բեմերը։ Լոմացոյի ամենանշանակալից գործը որպես գեղանկարիչ համարվում է Միլանի Սան Մարկո եկեղեցում Ֆոպի կապելլայի որմնանկարների շարքը, որի թեման Սուրբ Պետրոսի և Պավելի պատմություններն են (1573)։ Այս նախաձեռնության ավարտից հետո նկարիչն աչքերի հիվանդության պատճառով ստիպված է եղել թողնել գեղանկարչությունը։ Իր կյանքի մնացած մասն անցկացրել է գրականություն և արվեստի տեսություն դասավանդելով։

Ջովան Պաոլո Լոմացոն մահացել է ինը տարի տևած երկարատև հիվանդությունից հետո իր տանը 1592 թվականի հունվարի 27-ին։ Ջովանի Ամբրոջո Ֆիջինոն, Կրիստոֆորո Չոկան և Ջիրոլամո Չոկան եղել են վերջինիս աշակերտները։

Լոմացո։ Գեղանկարչության արվեստի տեսություն

Գրական-տեսական աշխատություններ

Լոմացոն կազմել է գեղանկարչության լոմբարդյան մաներիզմի պատմության հանգամանալից համայնապատկերը, ինչով զգալիորեն լրացրել է Ջորջո Վազարիի ստեղծած նկարը։ Լոմացոն գրել է երկու աշխատություն, որոնք դարձել են արվեստագիտության տեսական պատմության կարևոր ուղենիշերը։ Նրա առաջին «Գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության արվեստի մասին աշխատությունը» (Trattato dell'arte della pittura, scultura ed architettura, 1584) «Արվեստի գրականություն» ստեղծագործությունում (Die Kunstliteratur. Ein Handbuch zur Quellenkunde der neueren Kunstgeschichte, 1924) մեկնաբանվել է ավստրիացի արվեստի պատմաբան Հուլիուս ֆոն Շլոսերի կողմից որպես «դեկորի հայեցակարգի ուղեցույց, որը Ռենեսանսը մասամբ ժառանգել է դասական անտիկությունից»։ Աշխատությունում հիմնավորված են մաներիզմի արվեստի գաղափարները՝ մարմինների համամասնության երկարացում, էմոցիոնալ լարվածություն, ճշգրտություն, ուրվագծերի էքսպրեսիվություն, գույների կոնտրաստային հարաբերություն։ Լոմացոն առանձնահատուկ նշանակություն է տվել այսպես կոչված «օձաձև գծին», որն արտահայտել է լարված պլաստիկ շարժումները։ Նման տեաձև ճկված գիծը պատկերված մարմիններին հաղորդել է բնորոշ ճկվածություն, որը դասական համամասնության տեսանկյունից թվում է մաներային, բայց նկարիչ-մաներիստները դրական գնահատական են տվել վերջինիս և սահմանել այն որպես տերմին (լատին․՝ artificio)^[7]։

Մյուս՝ «Գեղանկարչության տաճարի գաղափար» (Idea del tempio della pittura, 1590), աշխատությունում Լոմացոն առաջարկում է ստեղծագործող անձի բնավորության մեկնաբանումը համաձայն չորս խառնվածքների թեորիայի։ Աշխատությունում բերվում է նաև տաճար պատկերող նկարի նկարագրությունը, որի յոթ սյունաշարերը խորհրդանշում են «գեղանկարչության յոթ հիմնասյուները», որոնք անձնավորում են Լեոնարդո դա Վինչին, Միքելանջելոն, Ռաֆայելը, Պոլիդորո դա Կավարաջոն, Անդրեա Մանտենյան, Տիցիանը և Գաուդենցիո Ֆերարին։ Ֆրեդերիկո Ցուկարոյի «Գեղանկարիչների, քանդակագործների և ճարտարապետների միտքը» աշխատության հետ միասին Լոմացոյի տեսական աշխատանքները կազմում են մաներիզմի արվեստի առաջին ավարտին հասցված էսթետիկ թեորիան^[8]։

Լոմացոն երկխոսությունների ձևով գրված անսովոր բանաստեղծությունների հեղինակ է, որոնք իբր թե հորինվել են նկարիչների, երաժիշտների, արհեստավորների և դերասանների խմբերի կողմից, որոնք գաղտնի հավաքվել են Բաքոսի հովանու տակ և հանպատրաստից ստեղծագործել են տարբեր թեմաներով։ Այդ բանաստեղծությունները հրատարակվել են երկու ժողովածուներում՝ «Գրոտեսկներ» (Grotteschi) և «Արաբեսկներ» (Rabìsch)։ Դրանցում Լոմացոն, ցուցադրելով իր խորագիտակությունը, մեջբերումներ է արել Կաբալայից, Ագրիպա Կորնելիուսի «Օկուլտիվ փիլիսոփայությունից» և այլ անսովոր աղբյուրներից)^[9]^[10]։

Պատկերասրահ

«Մռայլ ընթրիք» (1567)
Սիբիլլաներ

Ստեղծագործություններ

Autoritratto (1558, Արվեստի պատմության թանգարան, Վիեննա)
Allegoria della cena quadragesimale (1567, Пьяченца, разрушена в 1944)
Cristo nell’orto (1568, Միլան)
Autoritratto come Abate dell’Accademia della Val di Blenio (1568, Միլան, Բրերա պատկերասրահ)
Noli me tangere (1568)
Stigmate di san Francesco con i santi Bernardino e Bartolomeo (1568 - 1570)
Crocifissione (1570)
Natività (1570)
Pietà (1570)
Affreschi e pala d’altare (1570-1571)
Cristo nell’orto (1572)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Giovanni Paolo Lomazzo (նիդերլ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Kemp M. Lomazzo, Giovanni Paolo // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T051601
↑ Romano G. Giovan Рaolo Lomazzo, in Gaudenzio Ferrari e la sua scuola: i cartoni cinquecenteschi dell'Accademia Albertina. — Torino, 1982
↑ G. P. Lomazzo, Scritti sulle arti, a cura di R. P. Ciardi. — Firenze, 1973-1974
↑ Власов В. Г.. Ломаццо, Джованни Паоло // Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. Т. 2. — Словарь имен, 1996. — С. 521
↑ Accademia dei Facchini della Val di Blenio - Wikipedia
↑ Lynch J. B. Giovanni Paolo Lomazzo's self portrait in the Brera // «Gazette des Beaux Arts», LXIV, 1964, p. 189

Գրականություն

Kassimatis M.Z. Zur Kunsttheorie des Malers Giovanni-Paolo Lomazzo (1538—1600). Frankfurt/Main; New York: P. Lang, 1985.
Manegold K. Wahrnehmung, Bild, Gedächtnis: Studien zur Rezeption der aristotelischen Gedächnistheorie in den kunsttheoretischen Schriften des Giovanni Paolo Lomazzo. Hildesheim; New York: Olms, 2004
Morandotti A. Milano profana nell’età dei Borromeo. Milano: Electa, 2005
Isella D. Lombardia stravagante: testi e studi dal Quattrocento al Seicento tra lettere e arti. Torino: Einaudi, 2005

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջովանի Պաոլո Լոմացո» հոդվածին։

[_70cdc397d80f32f6-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f04c58d7ddc7d9ee-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL

[_6095843f1c338ea4-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Giovanni Paolo Lomazzo (նիդերլ.)

[_95cc34a3c7577e24-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_e25745aaf5133731-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Kemp M. Lomazzo, Giovanni Paolo // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T051601

[6] Romano G. Giovan Рaolo Lomazzo, in Gaudenzio Ferrari e la sua scuola: i cartoni cinquecenteschi dell'Accademia Albertina. — Torino, 1982

[7] G. P. Lomazzo, Scritti sulle arti, a cura di R. P. Ciardi. — Firenze, 1973-1974

[8] Власов В. Г.. Ломаццо, Джованни Паоло // Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. Т. 2. — Словарь имен, 1996. — С. 521

[9] Accademia dei Facchini della Val di Blenio - Wikipedia

[10] Lynch J. B. Giovanni Paolo Lomazzo's self portrait in the Brera // «Gazette des Beaux Arts», LXIV, 1964, p. 189

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Ջովանի Պաոլո Լոմացո

Ծնվել է	մայիսի 6, 1538 կամ ապրիլի 26, 1538^[1]^[2]
Ծննդավայր	Միլան, Միլանի դքսություն^[2]
Վախճանվել է	հունվարի 27, 1592(1592-01-27)^[3]^[4]^[5]^[…] (53 տարեկան) կամ փետրվարի 13, 1600(1600-02-13)^[1] (61 տարեկան)
Մահվան վայր	Միլան^[2]
Քաղաքացիություն	Իտալիա
Մասնագիտություն	նկարիչ, արվեստագետ և արվեստագետ
Ոճ	Իտալական Վերածնունդ
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Ինքնապատկեր
Giovanni Paolo Lomazzo Վիքիպահեստում