Միշել Ջանին Հովարդ (անգլ.՝ Michelle Janine Howard, ապրիլի 30, 1960(1960-04-30)[1], March Air Reserve Base, Ռիվերսայդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ռազմական գործիչ, ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի ծովակալ, հայտնի է որպես չորսաստղանի ծովակալի կոչմանը հասած առաջին ամերիկացի կինը։ Եղել է ռազմածովային գործողությունների 38-րդ ղեկավարի տեղակալը 2014 թվականին հուլիսի 1-ից մինչև 2016 թվականի մայիսի 31-ը։

Միշել Հովարդ
 
Կրթություն՝ ԱՄՆ-ի ռազմածովային ակադեմիա, ԱՄՆ հրամանատարական-շտաբային քոլեջ և Gateway High School?
Մասնագիտություն՝ սպա
Ծննդյան օր ապրիլի 30, 1960(1960-04-30)[1] (64 տարեկան)
Ծննդավայր March Air Reserve Base, Ռիվերսայդ, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
 
Կայք՝ navy.mil/navydata/bios/navybio.asp?bioID=394
 
Պարգևներ

Ծնվել է Կալիֆոռնիայի ավիաբազայում, ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի սպայի ընտանիքում։ Դեռ մանկության տարիներին բախվել է խտրականության` ըստ սեռի և մաշկի գույնի։ 1982 թվականին ԱՄՆ զինված ուժերում կանանց ծառայության սահմանափակումները վերացնելուց հետո նա ավարտել է Միացյալ Նահանգների ռազմածովային ակադեմիան և ընդունվել է Միացյալ Նահանգների նավատորմ։ Սկսելով ծառայությունը USS Lexington-ում, այնուհետև զբաղեցրել է մի շարք բարձրաստիճան պաշտոններ։ Նա մասնակցել է մի շարք ռազմական գործողությունների, այդ թվում՝ Պարսից ծոցի պատերազմում։

1998 թվականին ավարտել է ԱՄՆ բանակի հրամանատարաշտաբային գլխավոր քոլեջը։ Հաջորդ տարի նշանակվել է «USS Rushmore» մեծ դեսանտային նավի հրամանատար՝ այդ պաշտոնում դառնալով առաջին աֆրոամերիկուհի կինն ամբողջ նավատորմում։ Զբաղեցրել է մի քանի հրամանատարական պաշտոններ, որտեղ հաճախ առաջին և միակ կինն էր։ 2006 թվականին Միշելն ստացել է դերծովակալի ցածր աստիճանի, 2009 թվականին՝ վերին աստիճանի, իսկ 2012 թվականին՝ փոխ-ծովակալի կոչում։ 2014 թվականին դարձել է լիարժեք ծովակալ՝ դառնալով առաջին կինն այդ կարգավիճակում ԱՄՆ-ի ողջ պատմության ընթացքում։ Դրանից հետո զբաղեցրել Է ռազմածովային գործողությունների ղեկավարի տեղակալի (2014-2016) և ԱՄՆ ռազմածովային «Եվրոպա»-«Աֆրիկա» ուժերի (2016-2017) հրամանատարի պաշտոնները։ 2017 թվականին նա 35 տարի մարտական ծառայությունից հետո թոշակի է անցել։ Ամուսնացած է նախկին ծովայինի հետ, երեխաներ չունի։ Արժանացել է բազմաթիվ ռազմական և հասարակական, այդ թվում` արտասահմանյան մրցանակների։

Կենսագրություն

խմբագրել

Վաղ տարիներ

խմբագրել

Միշել Ջանին Հովարդը ծնվել է 1960 թվականի ապրիլի 30-ին, Կալիֆոռնիայի Ռիվերսայդ շրջանի Մարչ ավիաբազայում [2][3]: Եղել է ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի գլխավոր սերժանտ, աֆրոամերիկացի Նիք Կլարենս Հովարդի և Օքսֆորդի համալսարանի շրջանավարտ, բրիտանուհի Ֆիլիպա Հովարդի չորրորդ երեխան[2] [4][5]:

Միշելը ոգեշնչվել է Հարիեթ Թաբմենի, Ֆրեդերիկ Դուգլասի և Բուֆալոյի զինվորների կենսագրությունից[6], բարոյական օրինակ համարելով Մարտին Լյութեր Քինգին[7]։ Հետագայում նա հիշում էր, որ 5 տարեկան հասակում մի երեխա նրան անվանել էր «նեգր», որից հետո նա վազել է տուն, որտեղ հայրը գրկել է նրան և սկսել է թափահարել` ասելով. «Դու կսովորես դրան։ Դու պետք է հաղթահարես դա։ Սա այն երկիրն է, որտեղ դու ապրում ես։ Դադարիր լաց լինել»[4] [8][9]:

12 տարեկան հասակում ԱՄՆ նավատորմի մասին վավերագրական ֆիլմ դիտելուց հետո Միշելը վճռականորեն որոշել է ընտրել ռազմական կարիերան, չնայած այն բանին, որ կանանց արգելվում էր զինված ուժերում ծառայել[10][5][6][11][12][13]: Նրա մայրն այն ժամանակ ասել է. «Եթե վեց տարի հետո քո ցանկությունը չթուլանա, դու դիմում կներկայացնես, և եթե քեզ մերժեն, մենք դատի կտանք կառավարությանը»[14]։ Նրանք ստիպված չէին դա անել, քանի որ արգելքը վերացվել էր արդեն 1976 թվականին, երբ Միշելը 16 տարեկան էր[15]։

Զինվորական ծառայություն

խմբագրել
 
Ծովային ակադեմիայում սովորելիս, 1980 թվական:

1978 թվականին Հովարդն ավարտել է Գեյթվեյի միջնակարգ դպրոցը Օրորայում, Կոլորադոյի նահանգ[16][2][17][18]: Նույն թվականին, 17 տարեկան հասակում, նա ընդունվել է Մերիլենդ նահանգի Անապոլիս քաղաքի ռազմածովային ակադեմիա՝ դառնալով կանանցից կազմված այդ ժամանակվա երրորդ կուրսի կուրսանտ և № 1363 կուրսի յոթ կին աֆրոամերիկացիներից մեկը[4][8][5][13][19]: 1982 թվականին Հովարդն ավարտել է ակադեմիան` մաթեմատիկայի բակալավրի աստիճանով և Էնսինի կոչումով[20][4]: Այնուհետև նաև ավարտել է Նյուպորտի սպաների վերջրյա մարտական գործողությունների դպրոցը[4]:

Իր կարիերայի սկզբում Հովարդը ծառայել է «USS Hunley» սուզանավերի բազայում և «USS Lexington» ավիակիրում, վերանորոգման սեկցիայում և ինժեներական բաժնում[2][4][17][18]: Ըստ նրա, սկզբում նա բախվել է նախապաշարմունքներին՝ կապված իր աֆրոամերիկյան ինքնության, այլ ոչ թե իր սեռի հետ, և վատ է ընդունվել մի թիմում, որտեղ այդ ժամանակ ոչ մի կին չէր ծառայում, բայց ի վերջո հարմարվել է իր բարի կամքի, լավ աշխատանքի և հումորի զգացման շնորհիվ[14][21][22][23]։ Միշելը մի օր զանգահարել է մորը` գանգատվելու, բայց մայրը պատասխանել է. «Այդտեղ է քո տեղը։ Քանի դեռ դու նավատորմում ես, դա չի ավարտվելու։ Ընդունիր դա կամ հեռացիր նավատորմից»[9]։

1987-1990 թվականներին Հովարդը սովորել է Կորոնադոյի ռազմածովային դպրոցում, ավարտել է գերազանցությամբ՝ ստանալով ինժեներական կրթություն։ 1990 թվականին նա դարձել է զինամթերք փոխադրող «USS Mount Hood»-ի գլխավոր ինժեներ և այդ կարգավիճակով մասնակցել է «Անապատի վահան» և «Անապատի փոթորիկ» օպերացիաներին Պարսից ծոցում պատերազմի ընթացքում[10][2][17][24]: 1992 թվականի հուլիսին առաջին լեյտենանտ Հովարդը ծառայության է անցել «USS Flint» զինամթերքի փոխադրող ավիակիրում[2]: 1993 թվականի դեկտեմբերին նա տեղափոխվել է ռազմածովային անձնակազմի բյուրո և դարձել ռազմածովային նավատորմի նախարարության և Պաշտպանության նախարարության կին զինծառայողների հարցերով խորհրդատվական կոմիտեի միջև համագործակցության շտաբի պետ[20]:

 
«USS Rushmore »

1996 թվականի հունվարին Հովարդը դարձել է «USS Tortuga» մեծ դեսանտային նավի շտաբի պետը և այդ կարգավիճակով ուղարկվել Ադրիատիկ ծով՝ մասնակցելու նախկին Հարավսլավիայում խաղաղության պահպանման «Միավորված ջանքեր» գործողությանը[17][25]։ Այդ ժամանակ նրա պարտականությունների մեջ էին մտնում արկերի, հրթիռային արագացուցիչների և զինամթերքի փոխանցման հսկողությունը ծովում։ Միջերկրական ծովից վերադառնալուց 60 օր անց Հովարդը Արևմտյան Աֆրիկայի ուսումնական փուլին մասնակցել է ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուսի և առափնյա պահպանության ստորաբաժանումների, ինչպես նաև` աֆրիկյան յոթ երկրների ռազմածովային ուժերի հետ համատեղ[26][27]։ 1998 թվականին նա ավարտել է ԱՄՆ բանակի հրամանատարաշտաբային գլխավոր քոլեջը, որը գտնվում է Կանզաս նահանգի Ֆորտ Լիվենվորտ քաղաքում, ռազմական արվեստի և գիտության մագիստրոսի աստիճանով[26][28][29][30][27]։ 1999 թվականի մարտի 12-ին Հովարդը դարձել է 15.000 տոննա քաշ ունեցող «USS Rushmore»-ի հրամանատար՝ գլխավորելով 400 նավաստիներից և 350 ծովային հետևակայիններից բաղկացած թիմը[31][27][32]։ 39 տարեկան հասակում նա առաջին կին աֆրոամերիկուհին էր, որն իր վրա էր վերցրել ԱՄՆ-ի ռազմածովային նավատորմի նավի հրամանատարությունը[28][17][33][34][35]։

Հովարդի հրամանատարությամբ նավը մասնակցել է Արաբական Միացյալ Էմիրությունների և Սաուդյան Արաբիայի ռազմածովային ուժերի հետ համատեղ «Պողպատե մոգություն» և «Կարմիր Ռիֆ» գործողություններին, ինչպես նաև դարձել է վերջին 10 տարվա ընթացքում առաջին ամերիկյան ռազմածովային նավը, որը մտել է Դոհա։

2001 թվականի նոյեմբերից մինչև 2003 թվականի փետրվար Հովարդն զբաղեցրել է Պենտագոնում շտաբերի պետերի միացյալ կոմիտեի գլոբալ գործողությունների գծով շտաբի պետի (J-3) պաշտոնը[27]։ 2003 թվականի փետրվարից մինչև 2004 թվականի փետրվարը նա եղել է շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի գործառնությունների գծով տնօրենի օգնական[26][28][17][36]։ 2004 թվականի մայիսից մինչև 2005 թվականի սեպտեմբերը Հովարդը զբաղեցնում էր 7-րդ էսկադրայի հրամանատարի պաշտոնը երեք նավերի կազմում, որոնք կատարում էին ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուսի ստորաբաժանումների աջակցության համար զորքերի և սարքավորումների տեղափոխման խնդիրները[31][17]։ Նրա հրամանատարության տակ էսկադրան 5-րդ էքսպեդիցիոն հարվածային խմբի հետ մասնակցել է Ինդոնեզիայում ցունամիի զոհերին օգնություն ցուցաբերելու և Պարսից ծոցի հյուսիսային մասում ծովային անվտանգության ապահովման գործողություններին[28][31][17]։ 2005 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2006 թվականի հուլիս Հովարդը զբաղեցրել Է ռազմածովային գործողությունների պետի N3-ի տնօրենի տեղակալի պաշտոնը[17][37]։

2006 թվականի մայիսի 19-ին Հովարդը ստացել է ստորին աստիճանի ծովակալի մեկաստղանի կոչում՝ դառնալով ԱՄՆ ռազմածովային ակադեմիայի 1982 թվականի դասի առաջին ծովակալ։ 2006 թվականի հուլիսից մինչև դեկտեմբեր Հովարդը զբաղեցրել Է ռազմածովային գործողությունների վարչության էքսպեդիցիոն պատերազմի բաժնի տնօրենի տեղակալի պաշտոնը, իսկ 2007 թվականի հունվարից մինչև 2009 թվականի հունվարն ընկած ժամանակահատվածում եղել է ռազմածովային նավատորմի ավագ ռազմական օգնականի պաշտոնում, որի գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Վաշինգտոնում։ 2009 թվականի հունիսի 19-ին ստացել է բարձր աստիճանի դերծովակալի երկաստղանի կոչում, որից հետո վերադարձել է ծով` ծառայության[38][39]։

2009 թվականի ապրիլի 5-ից մինչև 2010 թվականի հուլիսի 19-ը Հովարդը եղել է ԱՄՆ-ի Հինգերորդ նավատորմի օպերատիվ խմբի հրամանատար՝ 2-րդ էքսպեդիցիոն հարվածային խմբի, 51-րդ, 59-րդ և 151-րդ օպերատիվ խմբերի կազմում, որը տեղակայված է «USS Boxer» դեսանտային նավում և իր մեջ ներառում է 40 նավ, 175 թռչող ապարատ և 21 հազար մարդ[2][17][40][41][42]: Նա այդ պաշտոններում առաջին կինն էր, նրա նախորդը դերծովակալ Թերենս Մաքնայթն էր[43], իսկ հաջորդը՝ դերծովակալ Քևին Սքոթը։ Բազմազգ օպերատիվ ուժերի կազմում Հովարդն ուղարկվել է ԱՄՆ Կենտրոնական հրամանատարության օպերատիվ կայան, որտեղ մասնակցել է Հնդկական օվկիանոսում, Սոմալիի ափերի և Ադենի ծոցի գոտում ծովահենության դեմ պայքարին։ 2009 թվականի ապրիլին նա անձամբ ղեկավարում էր ծովահենների կողմից զավթված «MV Maersk Alabama» բեռնատար նավը ազատագրելու հնգօրյա գործողության անցկացումը, որն ավարտվել էր ապրիլի 12-ին` դրա կապիտան Ռիչարդ Ֆիլիպսի փրկությամբ[2][44][45][46][47]:

Այդ առթիվ Հովարդը հայտնի է դարձել[11][12][13]։ Կապիտան Ֆիլիպսի փրկության վերաբերյալ 2013 թվականին համանուն ֆիլմ է նկարահանվել[39][48][49]։

2010 թվականի հունիսի 7-19-ը Հովարդը եղել է Բալթյան գործողությունների ծովային օպերատիվ խմբի հրամանատար ԱՄՆ-ի վեցերորդ նավատորմի կազմում, որը զբաղվում է փոխգործակցության և համագործակցության ամրապնդմամբ, այդ թվում՝ Բելգիայի, Դանիայի, Էստոնիայի, Ֆինլանդիայի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Լատվիայի, Լիտվայի, Լեհաստանի, Ռուսաստանի, Շվեդիայի և ԱՄՆ-ի միջև[4][18][27]: 2010 թվականի օգոստոսից մինչև 2012 թվականի հուլիսը նա զբաղեցնում էր շտաբների պետերի միացյալ կոմիտեի ռազմավարական պլանների և քաղաքականության գծով տնօրենի շտաբի պետի պաշտոնը[17][50]։ 2012 թվականի մայիսի 24-ին Հովարդն ստացել է փոխծովակալի կոչում` դառնալով աֆրոամերիկուհի առաջին կինը, որը հասել է երեք աստղանի ծովակալի կոչման[51][52]։ 2012 թվականի օգոստոսի 24-ից մինչև 2013 թվականի հուլիսի 15-ը Հովարդը զբաղեցրել Է ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերի հրամանատարության հրամանատարի տեղակալի պաշտոնը՝ Վիրջինիա նահանգի Նորֆոլքում կենտրոնակայանով։ Նրա նախորդը փոխծովակալ Դևիդ Բասն էր, իսկ փոխարինողը՝ փոխծովակալ Նորա Թայսոնը[53], ապա Հովարդը նշանակվել է գործողությունների, պլանների և ռազմավարության ռազմածովային գործողությունների պետի տեղակալ (N3/N5)[27]:

2013 թվականի դեկտեմբերի 13-ին ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Չակ Հեյգելը հայտարարել էր, որ նախագահ Բարաք Օբաման Սենատի քննարկմանն է առաջադրել Միշել Հովարդի թեկնածությունը՝ նրան ծովակալի կոչումը շնորհելու համար[54][55]։ Այս պատմական որոշման շնորհիվ Հովարդը դարձել է առաջին կինը, որը չորսաստղանի կոչման է հասել ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի 236-ամյա պատմության ընթացքում։ Կոչումի շնորհման արարողությունը տեղի է ունեցել 2014 թվականի հուլիսի 1-ին։ Հովարդի ուսադիրներն ամրացրել են նրա ամուսինը՝ Ուեյն Քոուլզը և ռազմածովային նավատորմի նախարար Ռեյ Մաբուսը։ Մինչ ծովակալի կոչումը ստանալը Հովարդը պաշտոնապես զբաղեցրել Է ռազմածովային գործողությունների ղեկավարի տեղակալի պաշտոնը։ 2016 թվականի մայիսի 31-ին նա թողել է այդ պաշտոնը՝ Պենտագոնում արարողության ժամանակ փոխանցելով ծովակալ Ուիլյամ Մորանին լիազորությունները։

Անձնական կյանք

խմբագրել

1989 թվականի հուլիսին Միշել Հովարդն ամուսնացել է Ուեյն Քոուլզի՝ անվտանգության ծառայության աշխատակցի և նախկին ծովային հետևակի հետ[13][56]։ Երեխաներ Միշելը չունի[57]։ Զբաղվում է ձկնորսությամբ։ Չի կարծում, որ նրա նվաճումները կախված են աֆրոամերիկացի ինքնությունից կամ կանացի սեռի պատկանելությունից, քանի որ «Կյանքը կայանում է նրանում, որ դու անում ես ինքդ, և կինը կարող է անել այն ամենը, ինչին ձգտում է»[9][58][59]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Rafferty J. P. Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Raum, 2013
  3. «Howard Named first African American, First Woman Naval Admiral». 10 июля 2014. Վերցված է 23 февраля 2018-ին. {{cite web}}: Text "Los Angeles Sentinel" ignored (օգնություն)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Walton, 2017
  5. 5,0 5,1 5,2 Joey Bunch (24 августа 2012). «History maker: Aurora native first black woman to be 3-star admiral». The Denver Post. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  6. 6,0 6,1 «Women's History Month: Vice Chief of Naval Operations Admiral Michelle Howard». Военно-морской флот США. 1 марта 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  7. Jake Richmond (15 января 2015). «Pentagon Salutes Dr. King's Life, Legacy». Министерство обороны США. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  8. 8,0 8,1 Williams, 2017
  9. 9,0 9,1 9,2 «A Phone Call Helped Navy's First Four-Star Woman Embrace Her Path». National Public Radio. 10 октября 2014. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  10. 10,0 10,1 Smith, 2012
  11. 11,0 11,1 Elena Schneider (11 июля 2014). «A Four-Star Female Admiral Makes History for the Navy». The New York Times. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  12. 12,0 12,1 Lucia Graves (15 мая 2015). «For Michelle Howard, Saving Captain Phillips Is Her Least Impressive Accomplishment». The Atlantic. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «Michelle Howard: Uncharted Waters». Success Magazine[en]. 20 июня 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  14. 14,0 14,1 Christopher Connell (9 августа 2016). «A trailblazing Navy admiral took heart from American pioneer women». Бюро международных информационных программ. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  15. Tara Bahrampour (17 декабря 2014). «Meet the Highest-Ranking Woman in U.S. Naval History». Glamour. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  16. Hawkins, 2008
  17. 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 «Admiral Michelle Howard». Военно-морской флот США. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  18. 18,0 18,1 18,2 «Press Release — White House Announces Additional Guests in the First Lady's Box — State of the Union Address». Президентский проект Калифорнийского университета в Санта-Барбаре. 28 января 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  19. «Vice Adm. Michelle Howard a pioneer in No. 2 Navy post». The Denver Post. 20 декабря 2013. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  20. 20,0 20,1 Reef, 2010
  21. «Forge your path to success». Военно-морской флот США. 30 июля 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  22. «Adm. Michelle Howard picked to lead U.S. Navy forces in Europe». Navy Times[en]. 19 мая 2016. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  23. Mark Thompson (13 декабря 2013). «Navy Names First 4-Star Female Admiral». Time. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  24. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  25. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  26. 26,0 26,1 26,2 Hawkins, 2008, էջ 174
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 «Admiral Michelle Howard». Военно-морской флот США. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 Reef, 2010, էջ 141
  29. Smith, 2012, էջ 465
  30. Raum, 2013, էջ 310
  31. 31,0 31,1 31,2 Raum, 2013, էջ 311
  32. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  33. «Press Release — White House Announces Additional Guests in the First Lady's Box — State of the Union Address». Президентский проект Калифорнийского университета в Санта-Барбаре. 28 января 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  34. Mark Thompson (13 декабря 2013). «Navy Names First 4-Star Female Admiral». Time. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  35. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  36. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  37. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  38. «Confirmations». Конгресс США. 19 июня 2009. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  39. 39,0 39,1 Joey Bunch (1 июля 2014). «Aurora's Michelle Howard becomes first female four-star admiral». The Denver Post. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  40. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  41. «Piracy Task Force Welcomes New Commander». Военно-морской флот США. 7 апреля 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  42. «Celebrating Character Courage & Commitment — Women's History Month 2014» (PDF). Военно-морская академия США. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  43. «Piracy Task Force Welcomes New Commander». Военно-морской флот США. 7 апреля 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  44. Joey Bunch (24 августа 2012). «History maker: Aurora native first black woman to be 3-star admiral». The Denver Post. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  45. «A Few Minutes with Rear Adm. Michelle Howard». CHIPS Magazine. Октябрь — декабрь 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  46. Chuck Hagel (28 марта 2014). «Women of Character, Courage, and Commitment at the Department of Defense». Белый дом. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  47. «Boxer Sailors Reflect on Anniversary of Capt Phillips Rescue». Военно-морской флот США. 13 апреля 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  48. Bob Work[en] (15 января 2015). «Remarks by Deputy Secretary Bob Work at the Martin Luther King Jr. Day observance at the Pentagon». Министерство обороны США. Վերցված է 23 февраля 2018-ին. {{cite web}}: Check |last= value (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  49. Donna Fenn (25 мая 2015). «5 tough leadership lessons from the Navy's top female commander». Fortune. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  50. «Admiral Michelle Howard to Address American Public University System Class of 2015 Commencement». American Public University System[en]. 24 апреля 2015. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  51. «Navy Promotes First African-American Female Three-Star Officer». Военно-морской флот США. 24 августа 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  52. «Confirmations». Конгресс США. 24 мая 2012. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  53. «Newest Three Star, Vice Adm. Nora Tyson, Named Deputy USFF». Военно-морской флот США. 16 июля 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  54. «SECDEF Announces Navy Flag Officer Nominations». Военно-морской флот США. 13 декабря 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  55. «Navy Nominates First African American Woman For Fourth Star». United States Naval Institute. 13 декабря 2013. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  56. «Howard Named first African American, First Woman Naval Admiral». Los Angeles Sentinel[en]. 10 июля 2014. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  57. Kathryn Dill (1 июля 2014). «Leadership Lessons From Admiral Michelle Howard, The Highest Ranking Woman In Naval History». Forbes. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  58. Elena Schneider (11 июля 2014). «A Four-Star Female Admiral Makes History for the Navy». The New York Times. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
  59. Nathan Christensen (21 июля 2009). «Face of Defense: Admirals Mentor Other Female Sailors». Министерство обороны США. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 23 февраля 2018-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միշել Հովարդ» հոդվածին։