Վիքիպեդիա

Կուենկա (Էկվադոր)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կուենկա (այլ կիրառումներ)

Կուենկա (իսպ.՝ Cuenca), քաղաք Էկվադորում՝ Ասուայ պրովինցիայում, որի վարչական կենտրոնն է և խոշորագույն բնակավայրը[2]։ 2013 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է մոտավորապես 345 հազար[3] (մետրոպոլիսային տարածքում կամ ագլոմերացիայում ապրում է ավելի քան 660 հազար մարդ), և այդ ցուցանիշով երկրում զբաղեցնում է երրորդ տեղը։ Գտնվում է Էկվադորյան Անդերում՝ ծովի մակերևույթից 2500 մ բարձրության վրա։ Հիմնադրվել է 1557 թվականին Santa Anda de los cuatro rios de Cuenca անունով[4][5][6][7]՝ հնագույն Տոմեբամբա քաղաքի տեղում։ Քաղաքի պատմական կենտրոնում պահպանվել են գաղութային ժամանակների բազմաթիվ մեծարժեք կառույցներ, որոնք ներառված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում[8]։ Կուենկայի կենտրոնն ամբողջությամբ հռչակվել է մարդկության մշակութային հուշարձան[9]։ Քաղաքը վարչական, տնտեսական, ֆինանսական, առևտրային, կրթական, մշակութային, մարզական կարևոր կենտրոն է, բազմաթիվ նշանավոր մարդկանց ծննդավայր[10], և պատահական չէ, որ հաճախ անվանվում է Էկվադորի Աթենք, գրավում բազմաթիվ զբոսաշրջիկների[11]։

Քաղաք
Կուենկա
Cuenca
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԷկվադոր Էկվադոր
Հիմնադրված է1557 թ.
Մակերես1 կմ²
ԲԾՄ2550 մետր
Պաշտոնական լեզուիսպաներեն
Բնակչություն▲361 524 մարդ (2022)[1]
Կրոնական կազմքրիստոնյաներ
Ժամային գոտիUTC-5
Հեռախոսային կոդ593 7
Փոստային դասիչEC010150
Պաշտոնական կայքcuenca.gob.ec
Կուենկա (Էկվադոր) (Էկվադոր)##
Կուենկա (Էկվադոր) (Էկվադոր)

Կուենկայում զարգացած են տեքստիլ, քիմիական, սննդի արդյունաբերությունը, հագուստեղենի արտադրությունը։

Պատմություն խմբագրել

Հնագիտական պեղումների արդյունքները վկայում են, որ քաղաքի ներկայիս տարածքում ու շրջակայքում մարդիկ բնակություն են հաստատել մեր թվականությունից երկու հազար տարի առաջ։ Հետագայում այն մաս է կազմել ինկերի կայսրության։ 16-րդ դարի կեսերին ընկել է իսպանացիների տիրապետության տակ։

Քույր և գործընկեր քաղաքներ խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Փողոցներից մեկը
  •  
    Արդարադատության պալատը
  •  
    Անարատ հղության տաճարը
  •  
    Անարատ հղության տաճարի գմբեթները
  •  
    Քաղաքի համայնապատկերը
  •  
    Քաղաքապետարանը
  •  
    Սիմոն Բոլիվար փողոցը
  •  
    Տեսարան քաղաքից
  •  
    Քաղաքային տրամվայը, որի առաջին գիծը գործարկվել է 2020 թվականի մայիսի 25-ից[25]

Կլիմա խմբագրել

Կուենկային բնորոշ է մերձարևադարձային լեռնային կլիման (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Cfb):

Կուենկա, Էկվադորի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 33.0
(91.4) 		29.9
(85.8) 		28.8
(83.8) 		33.0
(91.4) 		32.0
(89.6) 		31.6
(88.9) 		29.5
(85.1) 		34.0
(93.2) 		31.2
(88.2) 		33.0
(91.4) 		33.0
(91.4) 		33.0
(91.4) 		34.0
(93.2)
Միջին բարձր °C (°F) 22.4
(72.3) 		22.4
(72.3) 		21.9
(71.4) 		21.7
(71.1) 		21.4
(70.5) 		20.4
(68.7) 		19.9
(67.8) 		20.4
(68.7) 		21.3
(70.3) 		22.3
(72.1) 		23.1
(73.6) 		23.1
(73.6) 		21.69
(71.03)
Միջին օրական °C (°F) 15.3
(59.5) 		15.8
(60.4) 		15.6
(60.1) 		15.3
(59.5) 		14.4
(57.9) 		13.6
(56.5) 		13.3
(55.9) 		13.3
(55.9) 		14.7
(58.5) 		15.3
(59.5) 		14.7
(58.5) 		15.6
(60.1) 		14.7
(58.5)
Միջին ցածր °C (°F) 10.9
(51.6) 		11.1
(52) 		11.2
(52.2) 		10.9
(51.6) 		10.6
(51.1) 		9.8
(49.6) 		9.4
(48.9) 		9.1
(48.4) 		9.5
(49.1) 		10.1
(50.2) 		10.2
(50.4) 		10.6
(51.1) 		10.28
(50.52)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) 0.0
(32) 		0.0
(32) 		1.0
(33.8) 		1.0
(33.8) 		0.0
(32) 		−0.6
(30.9) 		−3.0
(26.6) 		−1.1
(30) 		−1.0
(30.2) 		−2.0
(28.4) 		−0.6
(30.9) 		0.0
(32) 		−3.0
(26.6)
Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) 67
(2.64) 		85
(3.35) 		107
(4.21) 		109
(4.29) 		77
(3.03) 		68
(2.68) 		53
(2.09) 		47
(1.85) 		56
(2.2) 		73
(2.87) 		69
(2.72) 		67
(2.64) 		878
(34.57)
Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.1 mm) 20 21 22 19 15 11 10 10 12 16 13 10 179
Միջին ամսական արևային ժամ 155 113 124 120 155 150 186 186 150 155 150 155 1799
Աղբյուր #1: Temperatures: Climate Ecuador[26], Voodoo Skies[27]
Աղբյուր #2: Other: Cuenca Climate Guide[28]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ https://app.powerbi.com/view?r=eyJrIjoiNWUzMjQwOWMtZjFhOS00NjczLTk0YTItNjcwZmRmY2YxMjkyIiwidCI6ImYxNThhMmU4LWNhZWMtNDQwNi1iMGFiLWY1ZTI1OWJkYTExMiJ9
  2. ↑ Herlihy-Mera, Jeffrey (2018). «Where Are You Going? a Bus Ride Through the Languages of Ecuador». The Chronicle of Higher Education. July 16: 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  3. ↑ Countries/Cities: Cuenca – World Gazetteer (archive.is) {{{2}}}
  4. ↑ TIEMPO, EL (18 de diciembre de 2016). «¿Santa Ana de los cuatro ríos?». EL TIEMPO (եվրոպական իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 18 de noviembre de 2018-ին.
  5. ↑ «Santa Ana de los 4 ríos de Cuenca - Ecuador». Cuencanos.com. Վերցված է 18 de noviembre de 2018-ին.
  6. ↑ TIEMPO, EL (3 de febrero de 2014). «Cuenca, de los cuatro ríos, ¿por qué Santa Ana?». EL TIEMPO (եվրոպական իսպաներեն). Վերցված է 18 de noviembre de 2018-ին.
  7. ↑ «Santa Ana de los Cuatro Ríos de Cuenca, nombre pintoresco, con atractivos inapreciables | CONMEBOL». www.conmebol.com (իսպաներեն). Վերցված է 18 de noviembre de 2018-ին.
  8. ↑ Centre, UNESCO World Heritage. «Centro del Patrimonio Mundial -». UNESCO World Heritage Centre (իսպաներեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  9. ↑ Centre, UNESCO World Heritage. «Centro del Patrimonio Mundial -». whc.unesco.org (իսպաներեն). Վերցված է 21 de junio de 2018-ին.
  10. ↑ «Cuenca, la Atenas del Ecuador - Diario Cuenca, la Atenas del Ecuador.... - Diarios de viaje de Cuenca | Viajeros | Viajeros». Viajeros.com (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 21 de diciembre de 2017-ին.
  11. ↑ «Cuenca seduce por su calidad de vida». 14 de agosto de 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 15 de mayo de 2013-ին. Վերցված է 30 de agosto de 2011-ին.
  12. ↑ «Diario El Mercurio - Cuenca EcuadorAzogues, 192 años de Vida Política y trascendental - Diario El Mercurio - Cuenca Ecuador». www.elmercurio.com.ec (իսպաներեն). Վերցված է 21 de diciembre de 2017-ին.
  13. ↑ AGN (17 de diciembre de 2009). «Convenios históricos suscriben municipalidades Cuenca y Azogues». Diario el Mercurio de Cuenca. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 21 de diciembre de 2017-ին.
  14. ↑ Tiempo, El (4 de noviembre de 2016). «La libertad de Azogues». El Tiempo (իսպաներեն). Վերցված է 21 de diciembre de 2017-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 «Tempe, Arizona and Cuenca establishing a sister city relationship; organizers looking for volunteers» (inglés). 17 de julio de 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 11 de octubre de 2011-ին. Վերցված է 25 de septiembre de 2011-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  16. ↑ eluniverso.com. «Cuenca de Ecuador y España serán ciudades hermanas - NOV. 12, 2002 - El País - Historicos - EL UNIVERSO». www.eluniverso.com. Վերցված է 21 de diciembre de 2017-ին.
  17. ↑ Municipalidad del Cusco - Ciudades Hermanas
  18. ↑ Guanajuato: Ciudades hermanas
  19. ↑ Կաղապար:Enlace roto
  20. ↑ Կաղապար:Enlace roto
  21. ↑ 21,0 21,1 Rosario y Cuenca hermanadas en pos de la integración de América del Sur
  22. ↑ «Town Twinning Agreements». Municipalidad de Rosario - Buenos Aires 711. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
  23. ↑ Cuenca firma acuerdo de cooperación con China
  24. ↑ «Cuenca, Ecuador - Tempe Sister Cities» (inglés). Վերցված է 25 de septiembre de 2011-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  25. ↑ Tranvía Cuenca
  26. ↑ «ECUADOR - CUENCA». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 28-ին.
  27. ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  28. ↑ «Cuenca Climate Guide, Ecuador». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
 Կուենկա (Էկվադոր)
էջը Վիքիպահեստում
 
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
Կուենկա (Էկվադոր)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուենկա (Էկվադոր)» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կուենկա_(Էկվադոր)&oldid=9712352» էջից