Բեռն (կանտոն)
Բեռն (գերմ.՝ Kanton Bern; ֆր.՝ canton de Berne), Շվեյցարիայի 26 կանտոններից թե՛ տարածքով և թե՛ բնակչության թվաքանակով երկրորդը։ Գտնվում է Կենտրոնական Շվեյցարիայի արևմտյան մասում։ Երկլեզվյա կանտոն է։ 2018 թվականի դեկտեմբերի 31-ի տվյալներով բնակիչների թվաքանակը եղել է 1,034,977։ Նրանցից 119,930-ը (կամ 12.45%-ը) օտարերկրացիներ էին[2]։ Կանտոնի վարչական կենտրոնը Բեռն քաղաքն է, որը միաժամանակ Շվեյցարիայի Համադաշնության մայրաքաղաքն է։ Կանտոնի մյուս խոշոր բնակավայրերն են Թունը և Բիլ/Բիեն-ը։
| |||||
![]() | |||||
Երկիր | ![]() | ||||
Կարգավիճակ | Շվեյցարիայի վարչական բաժանում և վարչատարածքային միավոր | ||||
Մտնում է | Շվեյցարիա | ||||
Վարչկենտրոն | Բեռն | ||||
Ամենաբարձր կետ | Ֆինստերանհորն | ||||
ԲԾՄ | 542 մետր | ||||
Օրենսդրական մարմին | Grand Council of Bern? | ||||
Պաշտոնական լեզուներ | գերմաներեն | ||||
Բնակչություն | 1 034 977 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)[1] | ||||
Տարածք | 5959 կմ² | ||||
![]() | |||||
Հիմնադրված է | 1353 թ. | ||||
Սահմանակցում է | Յուրա, Զոլոտուրն, Վո, Ֆրիբուրգ, Արգաու, Ուրի, Նիդվալդեն, Օբվալդեն, Լյուցերն, Նևշատել և Վալե | ||||
Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
ISO 3166-2 կոդ | CH-BE | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | BE | ||||
be.ch(գերմ.)(ֆր.) |
Զբաղեցնում է 5,959 կմ2 (2,301 sq mi)տարածք, որի 19.3%-ը համարվում է արտադրական նպատակներով օգտագործելու համար ոչ պիտանի[3]։
Վարչական բաժանում Խմբագրել
Կանտոնը վարչականորեն բաժանված է հետևյալ 10 շրջանների[4].
- Bern-Mittelland
- Berner Jura
- Biel/Bienne
- Emmental
- Frutigen-Niedersimmental
- Ինտերլակեն-Օբերհասլի
- Oberaargau
- Obersimmental-Saanen
- Seeland
- Թուն
Ժողովրդագրություն Խմբագրել
Երկլեզվյա այս կանտոնի բնակիչների 85.1%-ը գերմանախոս են, 10.4%-ը՝ ֆրանսախոս (վերջիններս հիմնականում բնակվում են Berner Jura շրջանում, Բիլ/Բիեն քաղաքում) [5]։
Պատմություն Խմբագրել
Բեռնի կանտոնը շվեյցարական հին համադաշնությանը միացել է 1353 թվականին։ 1803-ից մինչև 1814 թվականը եղել է նապոլեոնյան շվեյցարական համադաշնության վեց, այսպես կոչված՝ դիրեկտորական կանտոններից մեկը։
Պատկերասրահ Խմբագրել
-
Հին հռոմեական ժամանակների բաղնիքի ավերակները Բեռնի մերձակայքում
-
Տեսարան Բեռնյան Ալպերից
-
Staubbachfall ջրվեժը
-
Վետերհորն լեռնագագաթը
-
Տեսարան Բեռն քաղաքից
-
Կանտոնում արտադրվող «Էմենթալեր» պանրատեսակը
Կանտոնի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները[6].

Պատմական տվյալներ բնակչության վերաբերյալ | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Տարին | Ամբողջ բնակչ. | Գերմանախոս | Ֆրանսախոս | Բողոք. | Կաթոլիկ | Այլ | Հրեա | Քրիստ. կաթոլիկ | Դավանանքը չնշած | Շվեյցարացի | Ոչ շվեյց. |
1850 | 458,301 | 403,768 | 54,045 | 488 | |||||||
1860 | 413,887 | ||||||||||
1870 | 444,430 | ||||||||||
1880 | 471,991 | ||||||||||
1888 | 476,564 | ||||||||||
1900 | 589,433 | 483,388 | 97,789 | 506,699 | 80,489 | 970 | 1,543 | ||||
1910 | 578,381 | ||||||||||
1920 | 607,107 | ||||||||||
1930 | 623,665 | ||||||||||
1941 | 662,683 | ||||||||||
1950 | 801,943 | 665,702 | 120,566 | 671,817 | 122,971 | 3,189 | 1,403 | 3,256 | |||
1960 | 813,601 | ||||||||||
1970 | 901,706 | ||||||||||
1980 | 898,397 | ||||||||||
1990 | 958,192 | 802,740 | 74,338 | 691,812 | 172,906 | 53,880 | 802 | 1,263 | 41,350 | 860,655 | 97,537 |
2000 | 957,197 |
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018 — FSO, 1860.
- ↑ Federal Department of Statistics (2008)։ «Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Kantonen» (XLS)։ Արխիվացված է օրիգինալից դեկտեմբերի 15, 2008-ին։ Վերցված է նոյեմբերի 5, 2008
- ↑ Swiss Federal Statistical Office – Key Data. Retrieved 26 May 2009
- ↑ Kanton Bern, Regionen Archived 1 January 2009 at the Wayback Machine. (german). Retrieved 30 July 2009
- ↑ «Regional comparison of selected indicators (Cantons)Kanton»։ Swiss Federal Statistical Office։ Արխիվացված է օրիգինալից փետրվարի 14, 2016-ին։ Վերցված է փետրվարի 8, 2016
- ↑ Swiss Federal Statistical Office STAT-TAB Bevölkerungsentwicklung nach Region, 1850–2000 Archived 30 September 2014 at the Wayback Machine. (գերմ.). Retrieved 29 January 2011
Արտաքին հղումներ Խմբագրել
Բեռն (կանտոն) Վիքիպահեստում |
- Official website Archived 2016-03-21 at the Wayback Machine.
- Berne Economic Development Agency
- Official statistics
- Coolidge William Augustus Brevoort (1911)։ «Bern»։ in Chisholm Hugh։ Encyclopædia Britannica 3 (11th ed.)։ Cambridge University Press։ էջեր 794–795