Օբվալդեն

Օբվալդեն, նաև՝ Օբվալդ (գերմ.՝ Obwalden; ֆր.՝ Obwald; իտալ.՝ Obvaldo; ռոմանշ.՝ Sursilvania), ոչ մեծ կիսականտոն Շվեյցարիայի կենտրոնական մասում։ Հարևան Նիդվալդեն կիսականտոնի պես՝ Շվեյցարական Համադաշնության մաս է դարձել 1291 թվականին։ Վարչական կենտրոնը Զառնեն քաղաքն է; Զբաղեցնում է 491 քառակուսի կիլոմետր տարածք։

Օբվալդեն
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Շվեյցարիա
Մասն է	Կենտրոնական Շվեյցարիա
Կարգավիճակ	Շվեյցարիայի վարչական բաժանում
Մտնում է	Շվեյցարիա
Վարչկենտրոն	Զարնեն
Ամենաբարձր կետ	Titlis?
ԲԾՄ	473 մետր
Օրենսդրական մարմին	Cantonal Council of Obwalden?
Պաշտոնական լեզուներ	գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	37 841 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Տարածք	490,58 կմ²
Հիմնադրված է	1291 թ.
Սահմանակցում է	Նիդվալդեն, Լյուցերն, Ուրի, Բեռն և Շվից
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
ISO 3166-2 կոդ	CH-OW
Ավտոմոբիլային կոդ	OW
ow.ch​(գերմ.)
Օբվալդեն Վիքիպահեստում

Վարչական բաժանում

Կիսականտոնը բաժանված է հետևյալ յոթ համայնքների.

• Ալպախ
• Էնգելբերգ
• Գիսվիլ
• Կեռնս
• Լունգեռն
• Զաքսելն
• Զառնեն

Տեսարժան վայրեր

• 
  Էնգելբերգի աբբայության վանքը
• 
  Մորգարտենի ճակատամարտը (միջնադարյան մանրանկար)
• 
  Հանրահավաք Զառնենում (1987 թ.)
• 
  Տիտլիս սարի սառցադաշտը
• 
  Հանեն լեռնագագաթը Էնգելբերգից
• 
  Սբ. Թեոդուլ կաթոլիկ եկեղեցին

Ժողովրդագրություն

Զառնեն քաղաքը համանուն լճի ափին

Էնգելբերգ քաղաքի ընդհանուր տեսքը Տիտլիս սարի ճոպանուղուց

2018 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով՝ Օբվալդենի բնակիչների թվաքանակը եղել է 37,841։ Նրանց 12.9%-ը օտարերկրացիներ էին։ 2000–ից 2010 թվականները ներառող մեկ տասնամյակի ընթացքում բնակչության թվաքանակի միջին տարեկան փոփոխության ցուցանիշը կազմել է 8.7%, ընդ որում՝ միգրացիայինը՝ 5.7%, ծնունդներինն ու մահերինը 2.5%:

Կիսականտոնի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները

Բնակչության վերաբերյալ պատմական տվյալներ
Տարին	Ամբողջ բնակչ.	Ամբողջ բնակչ. փոփոխ.change ‰	Բնական աճի ցուց. ‰	Միգրաց. ցուց. ‰	59-ից բարձր տարիքի բնակչ.%-ը	Գերմ.	Իտալ.	Ֆրանս.	Ռոմանշ.	Այլ.	Կաթոլիկ	Բողոք.	Շվեյց. կաթ. եկեղ.	Այլ	Other - not member	Other - Islamic	Other - Jewish	Swiss	Resident Foreigner	% resident foreigner
1850	13,799	-2.9‰	-0.7‰	-2.2‰	0.00%						13,783	16						13,779	20	0.10%
1860	13,376	7.7‰	9.1‰	-1.4‰	8.30%															0.70%
1870	14,443	6.3‰	9.5‰	-3.2‰	8.80%															0.80%
1880	15,329	-2.4‰	4.7‰	-7.1‰	10.90%	15,254	88	9	4	1	15,078	277		1			1	15,207	122	0.80%
1888	15,043	1.2‰	6.7‰	-5.5‰	12.00%															3.00%
1900	15,260	11.8‰	11.9‰	-0.1‰	12.50%	14,958	254	33	12	3	15,009	249		2				14,788	472	3.10%
1910	17,161	2.3‰	9.2‰	-6.9‰	11.50%															4.70%
1920	17,567	10.0‰	10.1‰	-0.1‰	9.90%															3.60%
1930	19,401	4.3‰	10.1‰	-5.8‰	10.20%															5.40%
1940	20,340	9.4‰	14.3‰	-4.9‰	12.20%															2.60%
1950	22,125	4.5‰	12.6‰	-8.1‰	12.30%	21,676	239	113	28	69	21,256	827	18	24			6	21,450	675	3.10%
1960	23,135	5.8‰	11.8‰	-6.0‰	13.00%															5.30%
1970	24,509	5.4‰	6.7‰	-1.3‰	16.50%	23,224	773	117	29	366	23,382	1,018	4	105	18	51		22,912	1,597	6.50%
1980	25,865	11.5‰	6.7‰	4.8‰	18.20%															6.80%
1990	29,025	10.8‰	4.4‰	6.4‰	18.10%															8.60%
2000	32,427				18.20%	29,920	329	144	32	2,002	25,992	2,492	14	3,929	1,212	985	5	28,573	3,854	11.90%
a.^ Average over a 10-year period beginning on the year listed

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք (գերմ.)
• Obwalden.net (գերմ.)
• Պաշտոնական վիճակագր.
• Պիլատուս
• Տիտլիս

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օբվալդեն» հոդվածին։