Արշավիր Դարբնի

հայ արձակագիր, թարգմանիչ, դրամատուրգ, բանաստեղծ

Արշավիր Դարբնի (Արշավիր Միքայելի Մնացականյան, հունվարի 16, 1910(1910-01-16)[1], Գետաշեն, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 17, 1980(1980-11-17)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ առակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1937 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1940 թվականից։ Հայրը դարբին էր, որից էլ մակաբերել է Դարբնի գրական անունը։

Արշավիր Դարբնի
Ծննդյան անունԱրշավիր Միքայելի Մնացականյան
Ծնվել էհունվարի 16, 1910(1910-01-16)[1]
ԾննդավայրԳետաշեն, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էնոյեմբերի 17, 1980(1980-11-17)[1] (70 տարեկան)
Վախճանի վայրԳետաշեն, Արցախի Հանրապետություն
Մասնագիտությունթարգմանիչ, դրամատուրգ, բանաստեղծ և արձակագիր
Ազգությունհայ
ԿրթությունՄոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
ԱշխատավայրՀԳՄ, Արմենֆիլմ և ՀԳՄ
ՊարգևներԿարմիր Աստղի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան և Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան
Արշավիր Դարբնի Վիքիքաղվածքում
Արշավիր Դարբնի Վիքիդարանում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ծնվել է Լեռնային Ղարաբաղի Գետաշեն գյուղում։ Ավարտել է Բաքվի Հովհաննես Թումանյանի անվան միջնակարգ դպրոցը, ապա սովորել Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտի գրական-սցենարական ֆակուլտետում։ Երկար տարիներ աշխատել է Բաքվի հայկական դրամատիկական թատրոնում որպես գրական-գեղարվեստական բաժնի վարիչ։

Նրա անդրանիկ պիեսը՝ «Հողը ծիծաղում է» բեմադրվել է Բաքվի հայկական թատրոնում։ Հետագայում գրել է «Արծիվներ», «Դատավճիռ», «Վրեժ», «Երբ բացվում է մանուշակը» դրամաները։ Վերջին դրաման Մոսկվայում արժանացել է խրախուսական մրցանակի և բեմադրվել է Ադրբեջանի և Հայաստանի մի շարք թատրոններում։

Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին։ Եղել է սակրավորների առանձին գումարտակի կոմիսար, դիվիզիայի թերթի խմբագրի տեղակալ։ 1948 թվականից բնակվել է Երևանում։ 1949-1950 թվականներին եղել է ՀԳՄ վարչության քարտուղար։ Աշխատել է «Սովետական գրականություն» ամսագրում, «Հայֆիլմ» կինոստուդիայում, Հայաստանի կինոաշխատողների միությունում։ 1966-1980 թվականներին որպես խորհրդական աշխատել է Հայաստանի գրողների միությունում։

Նրա ստեղծագործությունները[2] թարգմանվել և առանձին գրքով լույս են տեսել ռուսերեն, ադրբեջաներեն, ուկրաիներեն։ Մահացել է Երևանում[3]։ Թաղված է Նուբարաշենի գերեզմանատանը[4]։

ՊարգևներԽմբագրել

Պարգևատրվել է Կարմիր աստղի, Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի, «Պատվո նշան» շքանշաններով։

ԵրկերԽմբագրել

ԳրքերԽմբագրել

  • Երկեր, Երևան։ Հայաստան, 1972։
  • Աղվեսը դրախտում, Երևան։ Հայաստան, 1969, 158 էջ։
  • Բալիկներ և ծաղիկներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1963։
  • Առակներ և սատիրական ոտանավորներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1959, 198 էջ։
  • Առակներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1955, 87 էջ։
  • Рассвет в Мргашате, Ереван. Айпетрат, 195, 98 с.
  • Առակներ, Երևան։ Հայպետհրատ, 1952, 76 էջ։
  • Басни, Ереван: Айпетрат, 1952. 76 с.

ՄամուլԽմբագրել

  • Խնձորենին։ «Գրական թերթ», 1969, № 6:

ԳրականությունԽմբագրել

  • Արշավիր Դարբնի, Հեղինե Գրիգորյան, Արցախ հրատարակչություն, 1995, 43 էջ[5]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://am.hayazg.info/index.php?curid=3030
  2. ↑ «ՀԱԱՀ -ի գիտական գրադարան քարտարան, Դարբնի, Արշավիր Միքայելի»։ koha.anau.am (hy-Armn)։ Վերցված է 2019-01-16 
  3. ↑ Հայկ Խաչատրյան (1986)։ Գրական տեղեկատու։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ 141 
  4. ↑ «The memorial of Mnatsakanyan Arshavir (Արշավիր Մնացականյան Դարբնի) buried at Yerevan's Nubarashen cemetery»։ hush.am (անգլերեն)։ Վերցված է 2019-01-16 
  5. ↑ Գրիգորյան Հեղինե (1995)։ Արշավիր Դարբնի (հայերեն)։ "Artsʻakh" hratarakchʻutʻyun 
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 313)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արշավիր_Դարբնի&oldid=7918128» էջից