Ադրբեջաներեն

Թյուրքական լեզու

Ադրբեջաներեն (ադրբ.՝ Azərbaycan dili, آذربايجان ديلی), թյուրքական լեզվախմբի լեզու։ Ադրբեջանի պետական, ազգային լեզուն է, պատկանում է թյուրքական լեզվախմբի հարավարևմտյան ճյուղին, օղուզական ենթախմբին։ Լեզվի բառապաշարի վրա մեծ ազդեցություն են գործել արաբերենը, պարսկերենը և կովկասյան ժողովուրդների լեզուները։ Կցական տիպի լեզու է, ունի 6 հոլով, հարուստ բայական ձևեր։ Նախապես օգտագործվել է արաբական գիրը, հեղափոխությունից հետո մտցվել է լատինական և ապա ռուսական գրի հիման վրա կազմված այբուբենը[20]։

Ադրբեջաներեն
Azərbaycan dili
Տեսակլեզու, մակրոլեզու և կենդանի լեզու
ԵնթադասԱրեւմտյան օղուզ
Երկրներ Ադրբեջան[1],  Իրան[2],  Իրաք[3],  Վրաստան[4],  Ռուսաստան[5],  Աֆղանստան[6],  Ուկրաինա[7],  Թուրքիա,  Ղազախստան[8],  Հայաստան[9],  Թուրքմենստան[10],  Ուզբեկստան[11],  Ղրղզստան[12],  Սիրիա,  Գերմանիա[13] և  ԱՄՆ
Խոսողների քանակ25-30 մարդ[14][15][16][17][18][19]
Գրերի համակարգլատինական այբուբեն, Պարսկերենի այբուբեն, կյուրեղագիր և արաբերենի այբուբեն
IETFaz
ԳՕՍՏ 7.75–97азе 025
ISO 639-1az
ISO 639-2aze
ISO 639-3aze
 Azerbaijani language Վիքիպահեստում

Ադրբեջաներենը տարածված է Ադրբեջանում, Ռուսաստանում (Դաղստանում), Վրաստանում, Իրանում, Թուրքիայում, ԱՄՆ-ում, Գերմանիայում և Միջին Ասիայի երկրներում։ Ադրբեջանի Հանրապետության պետական լեզուն է։ Մոտավորապես 20–30 միլիոն մարդ է խոսում այս լեզվով[15][21][22][23][24]։

Ադրբեջանում մոտ 10 մլն մարդ խոսում է այս լեզվով։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ScriptSource - Azerbaijan
  2. ScriptSource - Iran
  3. ScriptSource - Iraq
  4. ScriptSource - Georgia
  5. ScriptSource - Russian Federation
  6. ScriptSource - Afghanistan
  7. ScriptSource - Ukraine
  8. ScriptSource - Kazakhstan
  9. ScriptSource - Armenia
  10. ScriptSource - Turkmenistan
  11. ScriptSource - Uzbekistan
  12. ScriptSource - Kyrgyzstan
  13. ScriptSource - Germany
  14. "Peoples of Iran" in Looklex Encyclopedia of the Orient. Retrieved on 22 January 2009.
  15. 15,0 15,1 http://www.terrorfreetomorrow.org/upimagestft/TFT%20Iran%20Survey%20Report%200609.pdf
  16. "Iran: People", CIA: The World Factbook: 24% of Iran's total population. Retrieved on 22 January 2009.
  17. G. Riaux, "The Formative Years of Azerbaijan Nationalism in Post-Revolutionary Iran", Central Asian Survey, 27(1): 45-58, March 2008: 12-20%of Iran's total population (p. 46). Retrieved on 22 January 2009.
  18. "Iran", Amnesty International report on Iran and Azerbaijan people. Retrieved 30 July 2006.
  19. Ethnologue total for South Azerbaijani plus Ethnologue total for North Azerbaijani
  20. Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 2։
  21. "Peoples of Iran" Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine in Looklex Encyclopedia of the Orient. Վերցված է Հունվարի 22 2009.
  22. "Iran: People" Արխիվացված 2012-02-03 Wayback Machine, CIA: The World Factbook: 24% Իրանի բնակչության։ Վերցված է Հունվարի 22 2009.
  23. G. Riaux, "The Formative Years of Azerbaijan Nationalism in Post-Revolutionary Iran", Central Asian Survey, 27(1): 45-58, Մարտ 2008։ 12-20% Իրանի բնակչության (էջ. 46)։ Վերցված է Հունվարի 22 2009.
  24. "Iran" Արխիվացված 2007-03-11 Wayback Machine, Amnesty International report on Iran and Azerbaijan people։ Վերցված է Հուլիսի 30 2006.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 91