Տորգաու
Տորգաու (գերմ.՝ Torgau), քաղաք Գերմանիայում, Լայպցիգի շրջանում, Էլբա գետի վրա։
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Տորգաու | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Գերմանիա | ||
| Առաջին հիշատակում | 973 | ||
| Մակերես | 102,81 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 78 մետր | ||
| Բնակչություն | ▼19 802 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2022)[1] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 03421 և 034221 | ||
| Փոստային դասիչ | 04860 և 04861 | ||
| Ավտոմոբիլային կոդ | TDO, DZ, EB, OZ, TG և TO | ||
| Պաշտոնական կայք | torgau.eu(գերմ.) | ||
| |||
Պատմություն խմբագրել
Սկզբնապես քաղաքի տարածքում գոյություն ուներ սլավոնական գյուղական ավան։
Քաղաքի տարեգրությունից որոշ տարեթվեր[2].
- 973 թվական. Տորգաուի առաջին հիշատակությունը որպես «torgov»
- 1119 թվական. Տորգաուն, որն արդեն ունի իր ամրոցը, անցնում է Մարգրավես Մայսենի տիրապետությանը
- 1267 թվական. Տորգաուն ստանում է քաղաքի կարգավիճակ
- 1482-1623 թվականներ. Հարթենֆելս ամրոցի կառուցում
- 1514 թվական. Տորգաուն ստանում է իր գերբը
- 1530 թվական. Մարտին Լյութերը և նրա ուղեկիցները կազմում են «Տորգաույան հոդվածները» (գերմ.՝ Torgauer Artikel), որոնք դարձան Աուգսբուրգի խոստովանության հիմքը
- 1552 թվական. Կատարինա ֆոն Բորան, Մարտին Լյութերի այրին, մահանում է Տորգաու քաղաքում տեղի ունեցած վթարի հետևանքներից (թաղված է Սուրբ Մարիամի քաղաքի եկեղեցում)
- 1711 թվական. Պետրոս I-ը Տորգաուում նշում է իր ժառանգ Ալեքսեյ Պետրովիչի հարսանիքը Սոֆյա Վոլֆենբութելսկայայի հետ
- 1760 թվական. Տորգուի մոտակայքում է տեղի ունեցել Յոթնամյա պատերազմի վերջին խոշոր մարտը
- 1815 թվական. Վիեննայի վեհաժողովի որոշմամբ Տորգաուն միանում է Պրուսիային
- 1945 թվականի ապրիլի 25. Տորգաուի շրջանի Էլբայի ափերին հանդիպեցին դաշնակից բանակները, որոնք խորհրդանշում էին Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտը
- 1946 թվական. Տորգաուում կազմակերպվեցին խորհրդային հատուկ ճամբարներ № 8 (գերմ.՝ Brückenkopf) և № 10 (գերմ.՝ Fort Zinna):
Տեսարժան վայրեր խմբագրել
Քաղաքի ամենակարևոր տեսարժան վայրերից է Հարթենֆելսի ամրոցը` Գերմանիայի վաղ վերածննդի միակ փրկված ամրոցը[3]։
Հարկ է նշել նաև.
- Սբ. Մարիամի քաղաքային եկեղեցին (XIII դարի սկզբի արևելյան մասը)[4]
- քահանայի տուն (գերմ.՝ Priesterhaus)(շինարարության տարիներ. 1493-1494), ժամանակին նվիրաբերվել է գերմանացի աստվածաբան և ռեֆորմացիայի ակտիվիստ Ջորջ Սպալաթինի կուրֆյուրստ Ֆրեդերիկ III Իմաստունի կողմից[5]
- 1579 թվականին կառուցված քաղաքային դահլիճը, որը կոչվում էր Սաքսոնիայի ամենագեղեցիկը[6]
- կառուցման պահից ի վեր պահպանված է իր տեսքը և ինտերիերի մի մասը պահպանող Ռինգենայնի (գերմ.՝ Ringenhain) քաղաքապետի տունը (1596 թվական)[7]
- Կարլ Լյոբնորի (գերմ.՝ Carl Loebner) ամենահին խաղալիքների խանութը Գերմանիայում, որը մնացել է ընտանիքի սեփականության մեջ 1685 թվականից ի վեր[8][9]։
Տորգաուի հայտնի դեմքերը խմբագրել
Տորգաուում ծնված հայտնի անձինք են.
- Քրիստինա Սաքսոնիա` Դանիայի, Նորվեգիայի և Շվեդիայի թագուհի
- Ֆրեդերիկ III Իմաստուն` Սաքսոնիայի կուրֆյուրստ
- Ֆրեդերիկ Սաքսոնիա` Տևտոնական օրդենի մեծ վարպետ
- Նիկոլաուս Ամսդորֆ` աստվածաբան և առաջին լութերական եպիսկոպոս
- Յոհան Ֆրիդրիխ Սրբազան` Սաքսոնիայի կուրֆյուրստ
- Յոհան Ֆրեդերիկ II Միջին` Սաքսոնիայի դուքս
- Յոհան Վիլհելմ Սաքս-Վեյմարից` Սաքսոնիայի դուքս
- Յոհան Ֆրեդերիկ III կրտսեր` Սաքսոնիայի դուքս
- Յոհան Ֆիլիպ` Սաքս-Ալթենբուրգի առաջին դուքս
- Ֆրիդրիխ Սաքս-Ալթենբուրգ` Սաքս-Ալթենբուրգի դուքս
- Յոհան Վիլհելմ Սաքս-Ալթենբուրգից` Սաքս-Ալթենբուրգի դուքս
- Էդվարդ Օսկար Շմիդտ` գերմանացի կենդանաբան
- Մարտին Ուիզ` գերմանացի քաղաքական գործիչ, հակաֆաշիստ
- Վերներ Հաարնագել` գերմանացի հնագետ
- Յենս Մյուլեր` գերմանացի մարզիկ, սահնակային սպորտի մարզիկ
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Տեսարան դեպի Տորգաու՝ թռչնի թռիչքից -
Հարթենֆելս ամրոց -
Ամրոցային եկեղեցի (օծվել է 1544-ին՝ Մարտին Լյութերի կողմից) -
Ամրոց տնկարան դղյակի մուտքի մոտ -
Սուրբ Մարիամի եկեղեցի -
Կատարինա ֆոն Բորայի գերեզմանաքարը Սուրբ Մարիամի եկեղեցում -
Շուկայի հրապարակ և քաղաքապետարան -
Կարլ Լյոբնորի խաղալիքների խանութ -
Հուշահամալիր դաշնակիցների հանդիպման վայրում
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (գերմ.) — DESTATIS, 2023.
- ↑ «Geschichte» (գերմաներեն). Große Kreisstadt Torgau. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Schloss Hartenfels Torgau» (գերմաներեն). Torgauer Tourismus und Service GmbH. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Stadtkirche» (գերմաներեն). Christiane Schmidt. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Priesterhaus, Klang & Glaube» (գերմաներեն). Stadt- und Kulturgeschichtliches Museum Torgau.
- ↑ «Marktplatz Torgau» (գերմաներեն). Tourismus Marketing Gesellschaft Sachsen mbH.
- ↑ «Bürgermeister-Ringenhain-Haus» (գերմաներեն). Stadt- und Kulturgeschichtliches Museum Torgau.
- ↑ «Generationswechsel bei Deutschlands ältestem Spielwarenladen in Torgau» (գերմաներեն). Mitteldeutscher Rundfunk, 28. Mai 2018. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 1-ին.
- ↑ «Удивительная История Самого Древнего Магазина Игрушек». Хата Добра. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տորգաու» հոդվածին։ |