Վաշինգտոն (նահանգ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վաշինգտոն
Վաշինգտոն (անգլերեն՝ 
Washington), նահանգ ԱՄՆ-ի հյուսիսարևմտյան մասում։ Նահանգի վարչական կենտրոնը Օլիմպիա քաղաքն է, ամենախոշոր քաղաքը Սիեթլ-ն է` 6 830 038 մարդ բնակչությամբ (2011 թ.): Որպեսզի չշփոթեն մայրաքաղաք Վաշինգտոնը նահանգի հետ, շատ հաճախ մայրաքաղաքի անվանմանը ուղեկցում է «Կոլումբիայի շրջան» անունը (իսկ անգլերեն տարբերակով՝ «Washington, D.C.»): Պաշտոնական կարգախոսն է «Հավերժ կանաչ նահանգ»։
 անգլ.՝ Washington | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
 | ||||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |||
| Մասն է | Մայրցամաքային նահանգներ[1] | |||
| Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||
| Մտնում է | ԱՄՆ | |||
| Վարչկենտրոն | Օլիմպիա | |||
| Ամենաբարձր կետ | Ռեյնիր | |||
| ԲԾՄ | 520 մետր | |||
| Օրենսդրական մարմին | Washington State Legislature? | |||
| Դատական մարմին | Washington Supreme Court? | |||
| Միության մուտք | նոյեմբերի 11, 1889 (42-րդ) | |||
| Բնակչություն | ▲7 705 281 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[2] (13 տեղ) | |||
| Տարածք | 184 827 կմ² (18 տեղ) | |||
 | ||||
| Հիմնադրված է | նոյեմբերի 11, 1889[3] թ. | |||
| Սահմանակցում է | Բրիտանական Կոլումբիա[1][4], Այդահո[1][4] և Օրեգոն[1][4] | |||
| Ժամային գոտի | UTC-8[5], Ամերիկա/Լոս Անջելես և UTC-7[5] | |||
| Հապավում | Wash. և WA | |||
| Փոխարինեց | Washington Territory? | |||
| ISO 3166-2 կոդ | US-WA | |||
| Անվանված է | Ջորջ Վաշինգտոն | |||
| Մականուն | The Evergreen State | |||
| Միության մուտք | նոյեմբերի 11, 1889 (42-րդ) | |||
| wa.gov(անգլ.) | ||||
Աշխարհագրություն
խմբագրելՀյուսիսից Վաշինգտոն նահանգը սահմանակից է Կանադայի Բրիտանական Կոլումբիա նահանգին, արևելքից սահմանակից է Այդահո նահանգին, իսկ հարավից՝ Օրեգոն նահանգին[6]։ Արևմուտքից ջրային սահման ունի Խաղաղ օվկիանոսի հետ։ Ընդհանուր մակերեսը կազմում է 184 827 կմ² (18-րդ տեղում է ԱՄՆ-ում), հողի մակերեսը կազմում է 172 587 կմ²։
Նահանգի արևմտյան ծայրակետն Ալավայի հրվանդանն է։
Էթնիկական ծագման բնակիչներ
խմբագրել- 20,9 % Գերմանացիներ
- 12,6 % Անգլիացիներ
- 12,6 % Իռլանդացիներ
- 1,2 % Դանիացիներ
- 3,9 % Շվեդներ
- 6,2 % Նորվեգացիներ
- 4,1 % Ամերիկացիներ
- 3,6 % Իտալացիներ
- 4,0 % Ֆրանսիացիներ
- 3,4 % Շոտլանդացիներ
- 2,6 % Իռլանդական շոտլանդացիներ
- 2,5 % Նիդեռլանդացիներ
- 2,1 % Ռուսներ
- 1,9 % Լեհեր
Տրանսպորտ
խմբագրել
Վաշինգտոն նահանգը ունի պետական մայրուղիներ, ինչպես նաև լավ զագացած լաստանավային համակարգ, որն ամենամեծն է, ոչ միայն ԱՄՆ[7], այլև ամբողջ աշխարհում։ Վաշինգտոն նահանգում գործում են 140 օդանավակայաններ, որոնցից 16-ը՝ պետական օդանավակայաններ են։ Տրանսպորտը պատկանում է Վաշինգտոնի պետական դեպարտամենտին։ Բացի այդ այնտեղ է գտնվում Բոինգ-Ֆիլդը, որը ԱՄՆ-ի հատուկ նշանակության օդանավակայաններից մեկն է։
Կան լայնածավալ ջրային ճանապարհներ Վաշինգտոնի խոշոր քաղաքներում։ Դրանց թվում են Սիեթլը, Բելվույուն, Տոմոկան (նավահանգիստ Տամոկա) և Օլիմպիան։ Նահանգի մայրուղիները ԱՄՆ-ում կազմում են մի մեծ ցանց, այդ թվում, կամուրջները և խոշորագույն լաստանավային համակարգը։ Վաշինգտոն նահանգում են գտնվում 5 ամենաերկար լողացող կամուրջներից 4-ը աշխարհում։
Կասկադյան լեռներում տրանսպորտի կազմակերպման համար պահանջվում է կատարել դժվարին աշխատանք։ Վաշինգտոն նահանգում շահագործվում և պահպանվում են յոթ հիմնական ճանապարհ- լեռնանցքներ և ութ փոքր լեռնային թունելներ։
Տնտեսություն
խմբագրել2005 թվականի տվյալներով Վաշինգտոնի ՀՆԱ-ն կազմել է 268,5 միլիարդ դոլար (14-րդ տեղում է ԱՄՆ-ում)։ Այստեղ գտնվում են կորպորատիվ այնպիսի ընկերությունների շտաբկայաններ, ինչպիսիք են` Microsoft (գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Ռեդմոնդում), Starbucks, Amazon.com, PACCAR և Valve:
Էվերեթը ունի արտադրական օբյեկտ` Boeing-ը։
Վաշինգտոնը Միացյալ Նահանգներում ունի հետադարձ հարկային համակարգ։ Նահանգը չունի նաև կորպորատիվ շահույթի շահութահարկ։
Այստեղ 1989—2007 թվականներին հիմնվել է Icos կորպորացիան, որն էլ հայտնի է բիոտեխնոլոգիաների շուկայում։ Ամենախոշոր ավտոարտադրողը «Քենուորթ»-ն է։
Վաշինգտոնը մեկն է այն 14 ԱՄՆ նահանգներից, որը ապաքրեականացրել է բժշկական մարիխուանան։
Խոշորագույն քաղաքներ
խմբագրել2009 թվականի տվյալներով հետևյալ քաղաներին են համարվում Վաշինգտոնի խոշորագույն քաղաքները[8][9]։
| Կարգ | Քաղաք | Բնակչություն |
|---|---|---|
| 1 | Սիեթլ | 602 000 |
| 2 | Սպոկան | 205 500 |
| 3 | Տակոմա | 203 400 |
| 4 | Վանկուվեր | 164 500 |
| 5 | Բելվույու | 120 600 |
| 6 | Էվերետտ | 103 500 |
| 7 | Սոպկան-Վալլի | 89 440 |
| 8 | Ֆեդերալ-Ուեյ | 88 580 |
| 9 | Քենթ | 88 380 |
| 10 | Յակիմա | 84 850 |
| 11 | Ռենթոն | 83 650 |
| 12 | Բելլինգհեմ | 76 130 |
| 13 | Օբերն | 67 485 |
| 14 | Քեննեվիք | 67 180 |
| 15 | Լեյքվուդ | 58 840 |
Քույր շրջաններ
խմբագրել- Փանգասինան (անգլ.՝ Pangasinan), Ֆիլիպիններ
- Հյոգո (ճապ.՝ 兵庫県), Ճապոնիա
- Սիչուան (Կաղապար:Չինական), Չինաստան
- Հալիսկո (իսպ.՝ Jalisco), Մեքսիկա
- Չոլլա-Պուկտո (կորեերեն՝ 전라 북도, 全羅北道), Հարավային Կորեա
Հարևան նահանգներ և երկրներ
խմբագրելՏես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gazetteer
- ↑ 2,0 2,1 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 United States National Library of Medicine Medical Subject Headings
- ↑ 5,0 5,1 https://www.timeanddate.com/time/zone/usa/washington
- ↑ Նահանգ Վաշինգտոն Հյուսիսամերիկյան Միություն
- ↑ «Washington State Native American Tribes». Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 3-ին.
- ↑ Official April 1, 2009 Washington State Population Estimates
- ↑ Official April 1, 2009 Washington State Population Estimates | OFM
Արտաքին հղումներ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վաշինգտոն (նահանգ)» հոդվածին։ |