Սերուժ Գրաճյան

հայկական ծագումով կանադացի երաժիշտ

Սերուժ Գրաճյան (1973[1], Բեյրութ, Լիբանան), «Գրեմմի» մրցանակի առաջադրված և «Juno» մրցանակակիր, կանադահայ դաշնակահար և կոմպոզիտոր։

Սերուժ Գրաճյան
Ծնվել է1973[1]
Բեյրութ, Լիբանան
Երկիր Լիբանան և  Կանադա
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր և դաշնակահար
Գործիքներդաշնամուր
ԿրթությունՏորոնտոյի համալսարան (1994) և Francis Libermann Catholic High School?
ԱմուսինԻզաբել Բայրաքդարյան

Վաղ կյանք և կրթություն խմբագրել

Ծնվել է 1973 թվականին, տասնչորս տարեկան հասակում կրթաթոշակ է ստացել Վիեննայում սովորելու համար և յոթ տարեկան հասակում ձեռք է բերել շնորհակալագրեր։ Այնուհետև նա սովորել է Մարիետա Օրլովի հետ Տորոնտոյի համալսարանի երաժշտական ֆակուլտետում, որտեղ 1994 թվականին դաշնամուրի կատարմամբ ստացել է իր բակալավրի աստիճանը։ Նա սովորել է Էինար Սթիվեն-Նյուքլբերգի հետ Գերմանիայի Հանովեր քաղաքում գտնվող Երաժշտության և թատրոնի համալսարանում, որտեղ էլ 2001 թվականին հանդես է եկել որպես մենակատար[2]։

Ներկայացումներ խմբագրել

Գրաճյանը ելույթ է ունեցել Տորոնտոյի, Վանկուվերի և Էդմոնտոնի սիմֆոնիաների, Գյոթինգենի սիմֆոնիայի, Ռուսաստանի ազգային նվագախմբի, Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ և Թաիլանդի ֆիլհարմոնիկի հետ` այնպիսի դիրիժորների ներքո, ինչպիսիք են Բրեմվել Թովեյը, Պիտեր Օունդջյանը, Ստեֆան Դենևը, Էդուարդ Թոփչյանը, Գուդնի Էմընս։

Մենակատար ելույթները, կամերային երաժշտության համերգները և նրա կոմպոզիցիաների պրեմիերաները պարոն Գրաճյանին տարել են Կանադայի բոլոր խոշոր քաղաքները` ԱՄՆ-ից` Նյու Յորք (Քարնեգի հոլ դահլիճ), Բոստոն (Յորդանի դահլիճ), Սան Ֆրանցիսկո, Մայամի, Չիկագո և Լոս Անջելեսից դեպի Եվրոպական համերգասրահներ՝ Լոնդոն (Վիգմորի դահլիճ), Փարիզ (Սալլեի դահլիճ), Մյունխեն, Զալցբուրգ, Թրոնհեյմ, Լոզան, Ժնև, Մադրիդ, Բարսելոնա և Բիլբաո, հեռավոր Արևելքում՝ Չինաստան և Ճապոնիա և Լատինական Ամերիկայում (Մեքսիկա և Բրազիլիա)։ Նրան հրավիրել են ելույթ ունենալ Իտալիայի Կորտոնա նահանգում Բերգենի փառատոնին Սավաննա երաժշտական փառատոնին, Կոլմարի փառատոնին, Լումինատո փառատոնին, Օտտավա Չամերֆեստին, Ռոքպորտ երաժշտություն և Դել Սոլե-Տուսկան Սան փառատոնին։ Որպես համագործակցող արտիստ, Գրաճյանը համերգներով հանդես է եկել ջութակահարներ Արա Մալիքյանի, Չո-Լիանգ Լինի, Լարա Սենթ Ջոնի, Չեյ-Յունի և Ջոնաթան Քրոուի, սոպրանո Դոն Ափշուի, բարիտոն Ռասել Բրաունի, տենոր Մայքլ Շադեի, ջութակահար Քիմ Քարդաշյանի, հարվածային գործիքներ նվագող Ջամեյ Հադադի, Խաղաղ օվկիանոս, Նյու Օրֆորդ, Սեսիլիայի և Կամերատա Խաղաղ օվկիանոս լարային քառյակների հետ։

Տանգոյի և ֆլամենկոյի երաժշտության նրա ուսունասիրությունները հանգեցրել են «Tango Notturno» քննադատական ձայնագրության նախագծի և «Reimagining Flamenco»-ի հյուսիսամերիկյան համերգային շրջագայությանը` հանրաճանաչ ֆլամենկոյի կիթառահար Գրիշա Գորյաչևի հետ։ Նրա վերջին շրջագայական նախագիծը «Կոնվիվենցիա»-ն եզակի ծրագիր է ձայնային և կամերային երաժշտության համար՝ նշելով կրոնական և էթնիկական բազմազանությունն ու ներդաշնակությունը։ «Hell’s Fury»-ը թատերական ստեղծագործություն է, որը հիմնված է գերմանացի կոմպոզիտոր Հան Էյզլերի «Հոլիվուդյան երգի գրքի» վրա, որի շնորհիվ 2019 թվականին ԱՄՆ-ի Ստանֆորդի համալսարանում տեղի ունեցավ Գրաճյանի և բարիտոն Ռասսել Բրաունի միջև համագործակցության պրեմիերան։

Երգահան խմբագրել

Գրաճյանի հեղինակած կամ մշակած հարյուրից ավելի ստեղծագործություններ կատարել են Տորոնտոյի և Վանկուվերի սիմֆոնիաները, «I Musici de Montreal»-ը, «Fresnoc» Ֆիլհարմոնիկը, Հայաստանի Ֆիլհարմոնիկը, «Elmer Iseler»-ի երգիչները և «Elektra Women's» երգչախումբը։ Նա նաև Մադրիդի Կամերատա Կրեիվաա, կամերային նվագախումբի հիմնադիր և երաժշտական տնօրեն էր, որը նվիրված էր ժամանակակից ստեղծագործությունների կատարմանը[3]։

Նրա համերգները հեռարձակվել են «CBC»-ի, «Radio de la Suisse Romande»-ի, «Radio and TV España»-ի, «BBC»-ի, «Süddeutsche Rundfunk»-ի և «NHK Japan»-ի կողմից։

Գրաճյանը Կանադայի ճանաչված «Juno» մրցանակակիր, «Amici» կամերային անսամբլի գեղարվեստական ղեկավարն ու դաշնակահարն է[4], պատասխանատու է 50 և ավելի համերգների նորարար ծրագրավորման, առաջխաղացման և կատարման համար, ներառյալ ամենամյա կրթական հեռարձակման ծրագիրը Կանադայի Տորոնտո նահանգի Կլոդ Ուոթսոնի անվան Էրլ Հայգ միջնակարգ դպրոցում կատարողական արվեստի սաների հետ։

Մանկավարժ խմբագրել

Տիրապետելով վեց լեզուներով (անգլերեն, ֆրանսերեն, իսպաներեն, գերմաներեն, հայերեն և արաբերեն), նա դասավանդել է հեղինակավոր երաժշտական դպրոցներում բազմաբնույթ երաժշտական առարկաներ, ներառյալ դաշնամուրային կատարում, կամերային երաժշտություն, կոմպոզիցիա, համաշխարհային երաժշտության մեկնաբանում, ինչպիսիք են Հանովերի երաժշտության, դրամայի և մեդիայի համալսարան (Գերմանիա), «Centro Superior Escuela Musica Creativa»-ի և «Katarina Gurska»-ի երաժշտության և հիմնադրամի դպրոցը (երկուսն էլ՝ Մադրիդում, Իսպանիա)։ Նա նաև ակտիվ գործունեություն է ծավալում որպես կամերային երաժշտության և վոկալ երաժշտության / առոգանության ուսուցիչ Վանկուվեր միջազգային երգի ակադեմիայում և Տորոնտոյի Թագավորական երաժշտության կոնսերվատորիայում, որտեղ նաև ծրագրեր է իրականացնում և անցկացնում Ակադեմիայի կամերային նվագախմբի համերգներ, ձևավորված Գլեն Գոլդի դպրոցի և Թեյլոր Ակադեմիայի բացառապես շնորհալի լարային երաժիշտների կողմից, որոնք նաև հանդիսանում են ժյուրիի անդամ իրենց տարեկան Կամերային երաժշտության մրցույթում։

Սկավառակագրություն խմբագրել

Գրաճյանի դիսկոգրաֆը պարունակում է Ֆրանց Լիստի «Տրանսցենդենտալ էտյուդների» և «Դաշնամուրի կոնցերտի» վերափոխումներ՝ «Warner Music Spain» պիտակի վրա, «Մանրանկարներ»՝ հայ կոմպոզիտորների կողմից գրված երաժշտության անթոլոգիայի տեսքով, և Ռոբերտ Շումանի երեք սոնատները ջութակի և դաշնամուրի համար (Արա Մալիկյանի հետ) երկուսն էլ «Hänssler Classic» թողարկում են։ Պաուլին Վիարդո-Գարսիայի երգերով ձայնագրությունը լույս է տեսել 2005 թվականին[5]՝ նրան բերելով 2006 թվականի «Juno» մրցանակ տարվա դասական ալբոմի համար[6]։ Նա ուսումնասիրել և կատարել է տանգոյի երաժշտություն, որը հանգեցրեց «CBC Records»-ի «Tango Notturno» սկավառակի ստեղծմանը[7]։ Կոմիտասի` Հայաստանի ազգային կոմպոզիտորի, ժողովրդական երգերի մրցանակակիր նվագախմբերի կատարումները 2008 թվականինին թողարկվել են որպես «Կոմիտաս երգեր»՝ «Nonesuch» պիտակով և առաջադրվել «Գրեմմի» մրցանակին[2][8][9]։ «Amici Chamber Ensemble»-ի հետ նա թողարկել է 2010 թվականին հայկական կամերային երաժշտություն[10] Armenian Chamber Music[11] & Levant, որը առաջադրվել է «Juno» լավագույն դասական ալբոմի համար, և Լևանթ, «Juno»-ի 2013 թվականի լավագույն դասական ալբոմների[12] "Troubadour & the Nightingale": «Troubadour & Nightingale»-ը[13], իր բնօրինակ կազմի «Trobairitz Ysabella» ալբոմը և Մորիս Ռավելի և Սայաթ Նովայի երգերի իր կոմպոզիցիաները, որոնք ձայնագրվել են «MCO Records»-ում` «Manitoba» կամերային նվագախմբի կողմից, առաջադրվել է «Juno»-ի 2014 թվականի լավագույն դասական ալբոմի[14]. “Mother of Light”: «Mother of Light»-ը, միջնադարյան սրբազան երաժշտության նոր ալբոմ, որը ամբողջությամբ մշակել է Գրաճյանը, «Juno»-ի 2018 թվականին առաջադրվել է որպես լավագույն դասական ձայնագրություն։

Ձայնագրությունների ցանկ խմբագրել

  • Inspired By Canada / Notre Pays (2017 թվական, Marquis Classics), Միրիել Ասսելիի և «Amici Chamber Ensemble»-ի հետ
  • Mother of Light (2016 թվական, Delos Music)
  • Levant (2012 թվական, ATMA Classique)
  • Troubadour & the Nightingale (2012 թվական, MCO Records)
  • Armenian Chamber Music (2010 թվական, ATMA Classique)
  • Gomidas Songs (2008 թվական, Nonesuch) Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը՝ Էդուարդ Թոփչյանի գլխավորությամբ.
  • Tango Notturno (2007 թվական, CBC Records)
  • Twelve Transcendental Etudes: Franz Liszt (2005 թվական, Warner Music Spain)
  • Pauline Viardot: Lieder Chansons Canzoni Mazurkas (Analekta, 2004 թվական)
  • Piano Concerto no 1 : Franz Liszt (with Goettinger Symphonie Orchester) 2001 թվական
  • Robert Schumann: Three Sonatas for Violin & Piano(չաշխատող հղում) (Hanssler Klassik, 1998 թվական)(չաշխատող հղում)
  • Miniatures: Works by Armenian composers for violin & piano (Malkrafon, 1996թվական)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 MAK (польск.)
  2. 2,0 2,1 «Apigian-Kessel: Behind the Scenes with Bayrakdarian and Kradjian». Armenian Weekly. 2010 թ․ հունվարի 15. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.
  3. «El laureado pianista Serouj Kradjian protagoniza hoy los Martes …» (Spanish). El Diario Vasco. 2009 թ․ դեկտեմբերի 1. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. «Amici Chamber Ensemble profile». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.
  5. Kozinn, Allan (2008 թ․ մարտի 11). «Soprano Returns, Bellini and Komitas in Tow». The New York Times. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.
  6. «World-renown soprano set to melt hearts». Vail Daily. 2004 թ․ դեկտեմբերի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.
  7. «Isabel Bayrakdarian: Tango Notturno». UALR Public Radio. 2008 թ․ սեպտեմբերի 6. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.(չաշխատող հղում)
  8. Toumani, Meline (2008 թ․ հոկտեմբերի 19). «Songs Lifted in Praise of an Armenian Hero». The New York Times. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 9-ին.
  9. Gomidas - songs Isabel Bayrakdarian, Serouj Kradjian (arrangements and piano), Chamber players of the Armenian Philharmonic Orchestra, conducted by Eduard Topchjan. Nonesuch, 2005. Booklet includes sung texts in Armenian transliteration and English translation
  10. "Armenian Chamber Music"
  11. http://junoawards.ca/nomination/2011-classical-album-of-the-year-solo-or-chamber-ensemble-amici-ensemble/
  12. https://junoawards.ca/nomination/2013-classical-album-of-the-year-solo-or-chamber-ensemble-amici-chamber-ensemble/
  13. http://www.allmusic.com/composition/trobairitz-ysabella-song-cycle-for-soprano-orchestra-mc0002728801
  14. https://junoawards.ca/nomination/2014-classical-album-of-the-year-vocal-or-choral-performance-isabel-bayrakdarian/