Բագրատ Ուլուբաբյան

Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան (դեկտեմբերի 9, 1925(1925-12-09), Մուշկապատ, Շուշիի գավառ - նոյեմբերի 19, 2001(2001-11-19), Եղվարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան), հայ գրող, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1950 թվականից։

Բագրատ Ուլուբաբյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 9, 1925(1925-12-09)
Ծննդավայր	Մուշկապատ, Շուշիի գավառ
Վախճանվել է	նոյեմբերի 19, 2001(2001-11-19) (75 տարեկան)
Վախճանի վայր	Եղվարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան
Գերեզման	Թոխմախի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող և պատմաբան
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Կրթություն	Ադրբեջանի պետական մանկավարժական համալսարան (1946)
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր (1973)
Անդամակցություն	Արցախի գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Աշխատավայր	Ազատ Արցախ և ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Բագրատ Ուլուբաբյան Վիքիդարանում
Bagrat Ulubabyan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Ծնվել է 1925 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի Մուշկապատ գյուղում։ Սովորել է Շուշիի Մանկավարժական ինստիտուտում, որն ավարտել է 1944 թվականին, այնուհետև կրթությունը շարունեկել Բաքվի Մանկավարժական ինստիտուտի Հայոց լեզվի և գրականության բաժնում, որն ավարտել է 1946 թվականին։ Այնուհետև հայոց լեզու և գրականություն է դասավանդել Մարտունու շրջանի Գիշի գյուղի դպրոցում և Ստեփանակերտի ուսուցչական ինստիտուտում։ 1949-1967 թվականներին գլխավորել է ԼՂԻՄ֊ի գրողների միությունը։ Միաժամանակ եղել է «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագիր, մշակույթի մարզային վարչության պետ, Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի գործադիր կոմիտեի փոխնախագահ։ 1957 թվականին Ստեփանակերտի Մաքսիմ Գորկու անվան հայկական պետական դրամատիկական թատրոնը բեմադրել է Բագրատ Ուլուբաբյանի «Հողի լեզուն», 1963 թվականին՝ «Ում հետ ես դու» պիեսները։

1968 թվականին տեղափոխվել է Խորհրդային Հայաստան։ 1969 թվականին «Արցախի պատմությունը հնագույն ժամանակներից մինչև 10-րդ դարը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել պատմական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1973 թվականին «Խաչենի իշխանության պատմությունը (9-ից 10-րդ դարեր)» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ Աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ Պատմության ինստիտուտում որպես ավագ գիտաշխատող։ Արցախյան շարժման ակտիվ մասնակից է եղել։ ԽՄԿԿ անդամ 1947 թվականից։ Հայտնի է Արցախի պատմության վերաբերյալ աշխատանքներով։ Մահացել է 2001 թվականի նոյեմբերի 19-ին Եղվարդում 76 տարեկան հասակում։ Թաղված է Երևանում։

Գիտական գործունեություն

Բագրատ Ուլուբաբյանը զբաղվել է ինչպես պատմագիտությամբ, այնպես էլ գրականությամբ։ Եղել է Հայաստանի Գրողների միության անդամ։ Հրատարակել է բանաստեղծությունների 2 ժողովածու, պատմվածքների և վիպակների 5 ժողովածու («Այգեստան», «Թարթառ», «Լեռնաստան», «Հատիկը չի մահանում», «Կանթեղ»), 4 վեպ («Հայրենի հող», «Մարդը», «Ոսկե շղթա», «Սարդարապատ»)։ Գրաբարից արդի հայերենի է թարգմանել Ղազար Փարպեցու «Հայոց պատմություն» կոթողային աշխատությունը։ Պատմագիտական աշխատությունները գլխավորապես նվիրված են Արցախի պատմությանն ու մշակույթին, նրա պատմաճարտարապետական հուշարձաններին, գործիչներին և Հայաստանի զարգացած ֆեոդալիզմի պատմությանը։

Երկերի մատենագիտություն

Պատմագիտական աշխատություններ

• Խաչենի իշխանությունը X-XVI դարերում, Երևան, 1975, 453 էջ
• Դադիվանք, Պէյրութ, 1980, 54 էջ։
• Գանձասար (միջնադարյան Հայաստանի նշանավոր պատմա-ճարտարապետական հուշարձան Գանձասարի համալիրի ստեղծման պատմությունը և ճարտարապետական նկարագիրը), Երևան, 1981, 168 էջ։
• Դրվագներ Հայաստանի զարգացած ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմագրության (IX–XIII դարեր), Երևան, 1981։
• Դրվագներ Հայոց Արևելից կողմանց պատմության (V–VII դարեր), Երևան, 1981, 299 էջ։
• Զրուցարան, գիրք 1 (ծաղկաքաղ հայոց պատմության), Երևան, 1987, 406 էջ։
• Զրուցարան, գիրք 2 (ծաղկաքաղ հայոց մշակույթի պատմության), Երևան, 1988, 588 էջ։
• Զրուցարան (ծաղկաքաղ հայոց պատմության), Երևան, 1991, 672 էջ։
• Արցախի պատմությունը /սկզբից մինչև մեր օրերը/, Երևան, 1994, 377 էջ
• Արցախյան գոյապայքարը, Երևան, 1994, 300 էջ։
• Արցախյան գոյապայքարի տարեգրություն, Երևան, 1996, 822 էջ
• Արցախյան գոյապայքարի տարեգրություն, Երևան, 1997, 852 էջ։
• Եսայի կաթողիկոս Հասան–Ջալալյանց, Երևան, 1997։
• Համառոտ պատմություն Աղվանից երկրի, Երևան, 1997։
• Հայոց Արևելից կողմանց եկեղեցին և մշակույթը, Երևան, 1998, 456 էջ։
• Հայոց Արևելից կողմանց եկեղեցին և մշակույթը, Երևան, 2001, 453 էջ։
• Ժամանակի քննությունը (հոդվածներ և գրախոսականներ), Ստեփանակերտ, 2006, 516 էջ։
• Փորձության օրերի խորհուրդը (պատմագիտություն, հարցազրույց), Ստեփանակերտ, 2010, 320 էջ։

Բանաստեղծական ժողովածուներ

• Երգեր աշխատանքի և խաղաղության (բանաստեղծություններ), Բաքու, 1952, 92 էջ։
• Այս առավոտ (բանաստեղծություններ), Երևան, 1956, 72 էջ։

Պատմվածքների և վիպակների ժողովածուներ

• Այգեստան (վիպակ), Բաքու, 1960, 188 էջ։
• Թարթառ (վիպակ և պատմվածքներ), Երևան, 1963, 180 էջ։
• Լեռնաստան (պատմվածքներ), Բաքու, 1966, 200 էջ։
• Հատիկը չի մահանում (վիպակներ), Երևան, 1967, 340 էջ։
• Կանթեղ (պատմվածքներ և վիպակներ), Երևան, 1976, 343 էջ։

Վեպեր

• Հայրենի հող (վեպ), Երևան, 1959, 388 էջ։
• Մարդը (վեպ), Բաքու, 1963, 256 էջ։
• Ոսկե շղթա (պատմավեպ), Երևան, 1979, 376 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավէպ), հատ. Ա, Պէյրութ, 1987, 272 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավեպ), Երևան, 1988, 560 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավէպ), հատ. Բ, Պէյրութ, 1989, 293 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավեպ), Երևան, 1991, 560 էջ։

Թարգմանություններ

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• Այթմատով Չինգիզ։ Մնաս բարով Գուլսարի.- Երևան։ Հայաստան, 1968.- 251 էջ։
• Բոնդարև Յուրի։ Տաք ձյունը.- Երևան։ Հայաստան, 1972.- 447 էջ։
• Եղբայրական ձայներ (Սովետական նշանավոր գրողների ստեղծագործությունների ժողովածու միջնակարգ դպրոցի X դասարանի աշակերտների համար).- Երևան։ Լույս, 1978.- 294 էջ։

Գրականություն

• Հ. Ռ. Սիմոնյան, Բագրատ Ուլուբաբյան, ծննդյան 75-ամյակի առթիվ). Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, № 1 (2001) էջ՝ 259-263. ISSN 0320-8117
• Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 12, Երևան, 1986, էջ 212։
• Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 4, Երևան, 2003։
• Ով ով է (Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 2, Երևան, 2007, էջ 621։
• Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986։

Ծանոթագրություններ

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բագրատ Ուլուբաբյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բագրատ Ուլուբաբյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 212)։