Բագրատ Ուլուբաբյան

Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան (դեկտեմբերի 9, 1925, Մուշկապատ, ԼՂԻՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 19, 2001, Եղվարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան), հայ գրող, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1950 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1947 թվականից։ Հայտնի է Արցախի պատմության վերաբերյալ աշխատանքներով։

Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 9, 1925(1925-12-09)
Ծննդավայր	Մուշկապատ, Շուշիի գավառ
Վախճանվել է	նոյեմբերի 19, 2001(2001-11-19) (75 տարեկան)
Վախճանի վայր	Եղվարդ, Կոտայքի մարզ, Հայաստան
Գերեզման	Երևան
Մասնագիտություն	պատմաբան և արձակագիր
Քաղաքացիություն	Հայաստան և  ԽՍՀՄ
Կրթություն	Ադրբեջանի պետական մանկավարժական համալսարան
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Աշխատավայր	ՀՀ ԳԱԱ
Բագրատ Ուլուբաբյան Վիքիդարանում
Bagrat Ulubabyan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Ծնվել է 1925 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի Մուշկապատ գյուղում։ Սովորել է Շուշիի Մանկավարժական ինստիտուտում, որն ավարտել է 1944 թվականին, այնուհետև կրթությունը շարունեկել Բաքվի Մանկավարժական ինստիտուտի Հայոց լեզվի և գրականության բաժնում, որն ավարտել է 1946 թվականին։ Այնուհետև հայոց լեզու և գրականություն է դասավանդել Մարտունու շրջանի Գիշի գյուղի դպրոցում և Ստեփանակերտի ուսուցչական ինստիտուտում։ 1949-1967 թվականներին գլխավորել է ԼՂԻՄ֊ի գրողների միությունը։ Միաժամանակ եղել է «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագիր, մշակույթի մարզային վարչության պետ, Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի գործադիր կոմիտեի փոխնախագահ։ 1957 թվականին Ստեփանակերտի Մաքսիմ Գորկու անվան հայկական պետական դրամատիկական թատրոնը բեմադրել է Բագրատ Ուլուբաբյանի «Հողի լեզուն», 1963 թվականին՝ «Ում հետ ես դու» պիեսները։

1968 թվականին տեղափոխվել է Խորհրդային Հայաստան։ 1969 թվականին «Արցախի պատմությունը հնագույն ժամանակներից մինչև 10-րդ դարը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել պատմական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1973 թվականին «Խաչենի իշխանության պատմությունը (9-ից 10-րդ դարեր)» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ Աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ Պատմության ինստիտուտում որպես ավագ գիտաշխատող։ Արցախյան շարժման ակտիվ մասնակից է եղել։ Մահացել է 2001 թվականի նոյեմբերի 19-ին Եղվարդում 76 տարեկան հասակում։ Թաղված է Երևանում։

Գիտական գործունեություն

Բագրատ Ուլուբաբյանը զբաղվել է ինչպես պատմագիտությամբ, այնպես էլ գրականությամբ։ Եղել է Հայաստանի Գրողների միության անդամ։ Հրատարակել է բանաստեղծությունների 2 ժողովածու, պատմվածքների և վիպակների 5 ժողովածու («Այգեստան», «Թարթառ», «Լեռնաստան», «Հատիկը չի մահանում», «Կանթեղ»), 4 վեպ («Հայրենի հող», «Մարդը», «Ոսկե շղթա», «Սարդարապատ»)։ Գրաբարից արդի հայերենի է թարգմանել Ղազար Փարպեցու «Հայոց պատմություն» կոթողային աշխատությունը։ Պատմագիտական աշխատությունները գլխավորապես նվիրված են Արցախի պատմությանն ու մշակույթին, նրա պատմաճարտարապետական հուշարձաններին, գործիչներին և Հայաստանի զարգացած ֆեոդալիզմի պատմությանը։

Երկերի մատենագիտություն

Պատմագիտական աշխատություններ

• Խաչենի իշխանությունը X-XVI դարերում, Երևան, 1975, 453 էջ
• Դադիվանք, Պէյրութ, 1980, 54 էջ։
• Գանձասար (միջնադարյան Հայաստանի նշանավոր պատմա-ճարտարապետական հուշարձան Գանձասարի համալիրի ստեղծման պատմությունը և ճարտարապետական նկարագիրը), Երևան, 1981, 168 էջ։
• Դրվագներ Հայաստանի զարգացած ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմագրության (IX–XIII դարեր), Երևան, 1981։
• Դրվագներ Հայոց Արևելից կողմանց պատմության (V–VII դարեր), Երևան, 1981, 299 էջ։
• Զրուցարան, գիրք 1 (ծաղկաքաղ հայոց պատմության), Երևան, 1987, 406 էջ։
• Զրուցարան, գիրք 2 (ծաղկաքաղ հայոց մշակույթի պատմության), Երևան, 1988, 588 էջ։
• Զրուցարան (ծաղկաքաղ հայոց պատմության), Երևան, 1991, 672 էջ։
• Արցախի պատմությունը /սկզբից մինչև մեր օրերը/, Երևան, 1994, 377 էջ
• Արցախյան գոյապայքարը, Երևան, 1994, 300 էջ։
• Արցախյան գոյապայքարի տարեգրություն, Երևան, 1996, 822 էջ
• Արցախյան գոյապայքարի տարեգրություն, Երևան, 1997, 852 էջ։
• Եսայի կաթողիկոս Հասան–Ջալալյանց, Երևան, 1997։
• Համառոտ պատմություն Աղվանից երկրի, Երևան, 1997։
• Հայոց Արևելից կողմանց եկեղեցին և մշակույթը, Երևան, 1998, 456 էջ։
• Հայոց Արևելից կողմանց եկեղեցին և մշակույթը, Երևան, 2001, 453 էջ։
• Ժամանակի քննությունը (հոդվածներ և գրախոսականներ), Ստեփանակերտ, 2006, 516 էջ։
• Փորձության օրերի խորհուրդը (պատմագիտություն, հարցազրույց), Ստեփանակերտ, 2010, 320 էջ։

Բանաստեղծական ժողովածուներ

• Երգեր աշխատանքի և խաղաղության (բանաստեղծություններ), Բաքու, 1952, 92 էջ։
• Այս առավոտ (բանաստեղծություններ), Երևան, 1956, 72 էջ։

Պատմվածքների և վիպակների ժողովածուներ

• Այգեստան (վիպակ), Բաքու, 1960, 188 էջ։
• Թարթառ (վիպակ և պատմվածքներ), Երևան, 1963, 180 էջ։
• Լեռնաստան (պատմվածքներ), Բաքու, 1966, 200 էջ։
• Հատիկը չի մահանում (վիպակներ), Երևան, 1967, 340 էջ։
• Կանթեղ (պատմվածքներ և վիպակներ), Երևան, 1976, 343 էջ։

Վեպեր

• Հայրենի հող (վեպ), Երևան, 1959, 388 էջ։
• Մարդը (վեպ), Բաքու, 1963, 256 էջ։
• Ոսկե շղթա (պատմավեպ), Երևան, 1979, 376 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավէպ), հատ. Ա, Պէյրութ, 1987, 272 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավեպ), Երևան, 1988, 560 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավէպ), հատ. Բ, Պէյրութ, 1989, 293 էջ։
• Սարդարապատ (պատմավեպ), Երևան, 1991, 560 էջ։

Թարգմանություններ

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• Այթմատով Չինգիզ։ Մնաս բարով Գուլսարի.- Երևան։ Հայաստան, 1968.- 251 էջ։
• Բոնդարև Յուրի։ Տաք ձյունը.- Երևան։ Հայաստան, 1972.- 447 էջ։
• Եղբայրական ձայներ (Սովետական նշանավոր գրողների ստեղծագործությունների ժողովածու միջնակարգ դպրոցի X դասարանի աշակերտների համար).- Երևան։ Լույս, 1978.- 294 էջ։

Գրականություն

• Հ. Ռ. Սիմոնյան, Բագրատ Ուլուբաբյան, ծննդյան 75-ամյակի առթիվ). Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, № 1 (2001) էջ՝ 259-263. ISSN 0320-8117
• Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 12, Երևան, 1986, էջ 212։
• Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 4, Երևան, 2003։
• Ով ով է (Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 2, Երևան, 2007, էջ 621։
• Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986։

Ծանոթագրություններ

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բագրատ Ուլուբաբյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բագրատ Ուլուբաբյան» հոդվածին։