Նիկոլաե Պաուլեսկու
Նիկոլաե Կոնստանտին Պաուլեսկու (ռում.՝ Nicolae constantin Paulescu, հոկտեմբերի 30, 1869[1], Բուխարեստ, Ռումինիա[1] - հուլիսի 17, 1932 կամ հուլիսի 19, 1931[2], Բուխարեստ, Ռումինիա), ռումին ֆիզիոլոգ, բժիշկ, քաղաքական գործիչ, պանկրեինի (որը հետագայում ինսուլին անվանվեց) փաստացի հայտնագործող։ Հայտնի է նաև որպես Ազգային քրիստոնեական միության, այնուհետև՝ Ռումինիայի պաշտպանության ազգային-քրիստոնեական լիգայի համահիմնադիր։
| Նիկոլաե Պաուլեսկու ռումիներեն՝ nicolae paulescu | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 30, 1869[1] |
| Ծննդավայր | Բուխարեստ, Ռումինիա[1] |
| Մահացել է | հուլիսի 17, 1932 (62 տարեկան) կամ հուլիսի 19, 1931[2] (61 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բուխարեստ, Ռումինիա |
| Գերեզման | Բելլու գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռումինիայի թագավորություն |
| Կրոն | ուղղափառություն |
| Կրթություն | Փարիզի համալսարան և Mihai Viteazul National College? |
| Մասնագիտություն | բժիշկ, համալսարանի դասախոս և քաղաքական գործիչ |
| Աշխատավայր | Բուխարեստի համալսարան |
| Կուսակցություն | Երկաթե Գվարդիա և National-Christian Defense League? |
| Անդամություն | Ռումինական ակադեմիա |
 Nicolae Paulescu Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՆիկոլաե Պաուլեսկուն ծնվել է 1869 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Բուխարեստում, հարուստ առևտրականի ընտանիքում; Սովորել է հայրենի քաղաքի միջնակարգ դպրոցում՝ դեռ վաղ հասակից աչքի ընկնելով արտակարգ ընդունակություններով, հատկապես՝ բնական գիտությունների և լեզուների տիրապետման բնագավառներում (մասնավորապես՝ արդեն իսկ մանկական տարիքում ազատ խոսում էր լատիներեն, հունարեն, ֆրանսերեն)։
1888 թվականին ավարտել է միջնակարգը, այդ նույն տարվա աշնանն ընդունվել Փարիզի բժշկական դպրոցը, որն ավարտել է 1897 թվականին՝ ստանալով բժշկագիտության բակալավրի որակավորում, և անմիջապես, որպես վիրաբույժի օգնական, աշխատանքի նշանակվել Փարիզի Notre- Dame du Perpétuel-Secours հիվանդանոցում, որտեղ սկսել էր աշխատել դեռևս ուսանելու ընթացքում՝ 1894 թվականից։
1897-1898 թվականներին աշխատակցել է journal de Médecine-ին, միաժամանակ՝ քիմիա և ընդհանուր ֆիզիոլոգիա դասավանդել Փարիզի համալսարանում, 1899 թվականին ստացել մագիտրոսի կոչում։ Կարճ ժամանակ անց նրան շնորհվել է նաև բժշկագիտության դոկտորի աստիճան։
1901 թվականին Պաուլեսկուն վերադարձել է Ռումինիա, պաշտոնավարել Բուխարեստի համալսարանում՝ որպես բժշկական ֆակուլտետի ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի դասախոս, միաժամանակ՝ Բուխարեստի Սան Վինսենթ դե Պոլ հիվանդանոցում՝ որպես կլինիկական բժշկության պրոֆեսոր։ 1905 թվականի փետրվարի 11-ից նրան վստահվել է վերոնշյալ ամբիոնի վարիչի պաշտոնը, որը նա վարել է մինչև իր կյանքի ավարտը։
Դեռևս 1916 թվականին Պաուլեսկուին հաջողվել է սինթեզել պանկրեինի նախնական նմուշը (փորձարկումն իրականացրել է շաքարախտով հիվանդ շան վրա), բայց հանգամանքների բերումով հարկադրված է եղել դադարեցնել իր հետազոտական աշխատանքները, որոնց կարողացել է լիակատար կերպով վերստին անդրադառնալ միայն Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո։ Իր ուսումնասիրությունների արդյունքներն ամփոփող չորս հոդվածները Պաուլեսկուն հրատարակել է Փարիզում, 1921 թվականի ապրիլից հունիս ընկած ժամանակահատվածում։ Պանկրեինի արտադրության եղանակի արտոնագիրը նա ստացել է 1922 թվականի ապրիլի 22-ին, բայց քանի որ հայտնաբերած դեղամիջոցի փորձարկումներ մարդկանց վրա չէր իրականացրել, պաշտոնապես ինսուլինի հայտնագործողներ համարվեցին կանադացիներ Բանթինգն ու Մաքլեոդը[3]։ Արդյունքում՝ այդ հայտնագործության համար հենց վերջիններս ստացան Նոբելյան մրցանակ, և ոչ թե Պաուլեսկուն[4]։
1990 թվականին նրան հետմահու շնորհվել է Ռումինիայի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոսի կոչում, իսկ 1993 թվականին շաքարախտի հետազոտման ռումինական ինստիտուտը կոչվել է նրա անունով։
Պաուլեսկուն հայտնի էր նաև որպես հակասեմիտիզմի հետևողական հետևորդ ու ջատագով։ 1928 թվականին ռումիներեն հրատարակել է «Հրեական ցեղի այլասերումը» գիրքը, որտեղ, մասնավորապես, փորձել է ապացուցել, որ հրեաների ուղեղն ավելի փոքր կշիռ ունի, քան արիական ցեղի ներկայացուցիչներինը[5]։ Եվ իր այդ կարգի պնդումների վրա հիմնվելով՝ որպես հրեական ցեղի այլասերման ցցուն նմուշօրինակների նշում էր Ալբերտ Այնշտայնին, Անատոլ Ֆրանսին, Անրի Բերգսոնին։ Ռումինացի ակադեմիկոս, ազգությամբ հրեա Նիկոլաե Կաջալի կարծիքով՝ Պաուլեսկուի վաստակը գնահատելիս պետք է նրա գիտական մեծ ներդրումն առանձնացնել հակասեմիտական հայացքներից[6]։ Ի դեպ, այդ հայացքները նկատի առնելով էլ՝ Ֆրանսիայի հրեական համայնքը բողոքեց Ֆրանսիայում Պաուլեսկուի պատվին հուշատախտակի տեղադրման դեմ և պայքարի արդյունքում թույլ չտվեց, որ այն տեղադրվի։
Հարկ է հավելել, որ Պաուլեսկուն եղել է նաև Ռումինիայում Դարվինի էվոլյուցիոն տեսության գլխավոր հակառակորդներից մեկը։ Հոդվածներից մեկում նա անվանվել է «ռումինական բժշկագիտության մեջ ֆաշիզմի գլխավոր գաղափարախոս»[7]։
1922 թվականին Պաուլեսկուն որպես համահիմնադիր զգալի ջանքեր է ներդրել Ազգային քրիստոնեական միությունը կազմավորելու և պաշտոնապես գրանցելու համար։ Դա մի կուսակցություն էր, որը Եվրոպայում առաջինը որպես իր խորհրդանշան գործածեց սվաստիկան՝ դառնալով ծայրահեղ աջ կողմնորոշմամբ, ծայրահեղ ազգայնականությամբ, հակասեմիտիզմով հռչակված ,,Երկաթե գվարդիա,, կուսակցության նախակարապետը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #132741024 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ Drury MI (1972 թ․ հուլիս). «The golden jubile of insulin». J Ir Med Assoc. 65 (14): 355–63. PMID 4560502.
- ↑ De ce nu a primit profesorul Nicolae Paulescu premiul Nobel Citeste mai mult: adevarul.ro/sanatate/medicina/de-nu-primit-profesorul-nicolae-paulescu-premiul-nobel-1_50ad3d607c42d5a6639156c1/index.html
- ↑ «Nicolae Paulescu: pseudoştiinţă sub semnul zvasticii». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Statement of Nicolae Cajal». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «rostonline — Vremurile de pe urmă». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 17-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել
- William Totok, Cazul lui Nicolae C. Paulescu (I) Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine, in Revista 22, nr. 710. Կաղապար:Ro icon
- "Romanian Physician Contributes to the Control of Diabetes"(չաշխատող հղում), in Mayo Clinic Proceedings, 1996;71:522
- Șama Salzberger, "Adevăruri despre Talmud și judaism Արխիվացված 2019-10-09 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկոլաե Պաուլեսկու» հոդվածին։ |