Ձմեռային հեքիաթ (մուլտֆիլմ, 1945)

«Ձմեռային հեքիաթ» (ռուս.՝ «Зимняя сказка»), խորհրդային երաժշտական, նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ, ամանորյա հեքիաթ այն մասին, թե ինչպես են անտառի գազանները որոշում դիմավորել Նոր տարին Ձմեռ պապի հետ։ Թողարկվել է 1945 թվականին։ Խորհրդային վերջին մուլտֆիլմն է, որ նկարահանվել է եռագույն մեթոդով։

Ձմեռային հեքիաթ
Տեսակ	կարճամետրաժ ֆիլմ
Ժանր	ֆիլմ-հեքիաթ և մուլտֆիլմ
Կերպարներ	Ձմեռ Պապ, Ձյունանուշ և ձնեմարդ
Ռեժիսոր	Իվան Իվանով-Վանո
Սցենարիստ	Իվան Իվանով-Վանո և Եվգենի Շվարց
Բեմադրող նկարիչ	Անատոլի Սազոնով և Եվգենի Միգունով
Երաժշտություն	Յուրի Նիկոլսկի
Օպերատոր	Նիկոլայ Վոինով և Ելենա Պետրովա
Երկիր	ԽՍՀՄ
Լեզու	ռուսերեն
Ընկերություն	Սոյուզմուլտֆիլմ
Տևողություն	670 վայրկյան
Թվական	1945

Սյուժե

Վրա է հասնում դաժան ձմեռը, և շուտով կգա Նոր տարին։ Անտառի գազանները հավաքվում են, որպեսզի դիմավորեն նրան։ Այդ հարցում նրանց օգնում են Ձմեռ պապը, Ձյունանուշն ու Ձնեմարդը։

Մուլտֆիլմն ամանորյա հեքիաթ է տոնածառի շուրջը տեղի ունեցող երաժշտական տեսարաններով, պարերով ու երգերով։ Մուլտֆիլմում հնչում է Պյոտր Չայկովսկու երաժշտությունը։

Ստեղծողներ

• Գեղարվեստական ղեկավար՝ ՌՍՖՍՀ վաստակավոր արտիստ Ալեքսանդր Պտուշկո
• Սցենարի հեղինակ – Իվան Իվանով-Վանո, Եվգենի Շվարց
• Ռեժիսոր – Իվան Իվանով-Վանո
• Ռեժիսորի օգնական – Ալեքսանդրա Սնեժկո-Բլոցկայա
• Բեմադրող նկարիչներ – Անատոլի Սազոնով, Եվգենի Միգունով
• Նկարիչ–մուլտիպլիկատորներ – Բորիս Դյոժկին, Տատյանա Ֆեոդորովա, Գենադի Ֆիլիպով, Ֆաինա Եպիֆանովա, Ռոման Դավիդով, Սյուզաննա Բյալկովսկայա, Լամիս Բրեդիս, Լիդիա Կուզնեցովա, Լիդիա Ռեզցովա, Ալեքսանդր Բելյակով, Նադեժդա Պրիվալովա
• Նկարիչ–դեկորատորներ – Վերա Վալերիանովա, Վ. Սուտեևա, Ն. Վերեշչագինա, Ելենա Տանենբերգ, Օլգա Գեմերլինգ
• Օպերատորներ՝ Նիկոլայ Վոինով, Ելենա Պետրովա
• Տեխնիկական օգնական – Վ. Սվեշնիկովա
• Երաժշտություն – Պյոտր Չայկովսկու, Յուրի Նիկոլսկու մշակմամբ
• Հնչյունային օպերատոր – Սերգեյ Ռենսկի

Վերականգնում

Մուլտֆիլմը վերականգնվել է 2012 թվականին Ռուսաստանի Պետֆիլմֆոնդի կողմից։

Վերականգնման վրա աշխատել են՝

• Վլադիմիր Կոտովսկի — նեգատիվի սկանավորում,
• Նիկոլայ Մայորով — պատկերի վերականգնում կադր առ կադր։

2013 թվականի հունվարի 28-ին փետրվարի 2-ը Պետֆիլմֆոնդում անցկացվել է Արխիվային կինոյի «Սպիտակ սյուներ» XVII փառատոնը, որի ծրագրում ցուցադրվել է Իվան Իվանով-Վանոյի վերականգնված «Ձմեռային հեքիաթը»։

Արձագանքներ

Մի քանի տասնամյակների ընթացքում Իվանով-Վանոն անխոնջ մշակում է ռուսական հեքիաթի հրաշալի, փայլուն ու անսպառ նստվածքաշերտը։ Հեքիաթներ ժողովրդական և հեքիաթներ գրական, որոնք ոգով մոտ են ժողովրդականին... «Դուրանդայ թագավորի մասին հեքիաթում» մենք կարծես գտնում ենք ռուսական թեմայի Իվանով-Վանոյի նախերգը։ Մի թեմա, որն այս կամ այն կերպ չի շրջանցում նրա ֆիլմերի մեծ մասը։ Այն հնչում է կարճ «Ձմեռային հեքիաթում» որպես բանաստեղծական ֆանտազիա, որ հյուսված է ձյունից ու սուրբծննդյան անտառիի պարզ հրաշքներից, հարմարեցված Պ․ Չայկովսկու երաժշտությանը, այն փայլազարդերի պես փայլում է «Կուզիկ-Քուռկիկում», որն հաղթականորեն անցավ ողջ աշխարհը, այս կամ այն չափով արտացոլվում է «Սագեր-կարապներում», «Մեռյալ թագուհու և յոթ դյուցազունների մասին հեքիաթում», «Ձյունանուշիկում» և «Տասներկու ամիսներում»...

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)  

На протяжении нескольких десятилетий неустанно разрабатывает Иванов-Вано великолепный, сверкающий и неистощимый пласт русской сказки. Сказки народной и сказки литературной, близкой по духу народной… В «Сказке о царе Дурандае» мы находим как бы запев русской темы Иванова-Вано. Темы, которой так или иначе не минует большинство его фильмов. Она прозвучит в коротенькой «Зимней сказке» — поэтической фантазии, сотканной из снега и наивных волшебств рождественского леса, положенных на музыку П. И. Чайковского; блёстками засверкает в «Коньке-Горбунке», триумфально обошедшем весь мир; в той или иной мере отразится в «Гусях-лебедях», в «Сказке о мёртвой царевне и о семи богатырях», в «Снегурочке» и в «Двенадцати месяцах»…

— Ն. Աբրամովա

Արտաքին հղումներ

• «Ձմեռային հեքիաթ (մուլտֆիլմ, 1945)» մուլտֆիլմը «Անիմատոր.ռու» կայքում
• «Зимняя сказка» «Հայրենական կինոյի հանրագիտարան» կայքում