Հարալդ Զուր Հաուզեն
Հարալդ Զուր Հաուզեն (գերմ.՝ Harald zur Hausen, մարտի 11, 1936[1][2][3], Գելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա[4] - մայիսի 29, 2023[5][6], Հայդելբերգ, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիա), գերմանացի բժիշկ և գիտնական, մարդու մոտ արգանդի վզիկի քաղցկեղ առաջացնող պապիլոմա վիրուսի հայտնագործման համար արժանացել է Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի, պատվավոր պրոֆեսոր, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի պատվավոր դոկտոր[21]։
Կենսագրություն խմբագրել
Հարալդ Զուր Հաուզենը ծնվել է Գերմանիայի Գելզենկիրխեն քաղաքում, ընդունվել է Ֆիխտա քաղաքի գիմնազիան, դասավանդել է բժշկություն Բոննի, Համբուրգի, Դյուսելդորֆի համալսարաններում։ 1960 թվականին Դյուսելդորֆի Հայնրիխ Հայնեի համալսարանում դասավանդելու ընթացքում ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի աստիճան և զբավել բժշկությամբ։ 1960-ական թվականների կեսերին նա մեկնել է Ֆիլադելֆիա, որտեղ նախ աշխատել է Ֆիլադելֆիայի մանկական հիվանդանոցում, ապա՝ դասավանդել Փենսիլվանիայի համալսարանում։ 1969 թվականին վերադարձել է Գերմանիա և դարձել Վյուրցբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Հետագայում աշխատել է Էրթանգենի-Նյուրնբերգ համալսարանում (Ֆրայբուրգ իմ Բրայսգաու քաղաք)։ 1983- 2003 թվականներին եղել է Հայդելբերգ քաղաքի քաղցկեղի հետազոտության գերմանական կենտրոնի ղեկավարը։
Հասարակական գործունեություն խմբագրել
2016 թվականին Հարալդ Զուր Հաուզենը նամակ է գրել Գրինփիս միջազգային հասարակական բնապահպանական կազմակերպությանը, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի բազմաթիվ երկրների կառավարություններին՝ կոչ անելով դադարեցնել պայքարը գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմի դեմ[22][23][24]։
Պարգևներ և մրցանակներ խմբագրել
- 1975 — Ռոբերտ Կոխի մրցանակ
- 1986 — Չարլզ Սթյուարթ Մոտտայի մրցանակ
- 1986 — Deutscher Krebspreis[de]
- 1994 — Պաուլ Էրլիխի և Լյուդվիգ Դարմշտեդտերի մրցանակ
- 1994 — Էմիլ Ադոլֆ ֆոն Բերինգի մրցանակ
- 1996 — Էռնստ Յունգերի մրցանակ
- 1996 — Յակոբ Հենլեյի մեդալ
- 1999 — Charles Rodolphe Brupbacher Preis[de]
- 2005 — Prince Mahidol Award[en]
- 2006 — Ուիլյամ Կոլի մրցանակ
- 2007 — Լյուֆֆլերի-Ֆրոշի մեդալ[de]
- 2007 — Deutsche Krebshilfe Preis[de]
- 2007 — Յոհան Ցիմերմաի մեդալ[de]
- 2007 — Ուորրեն Ալպերտ հիմնադրամի մրցանակ[en]
- 2008 — Գայրդների միջազգային մրցանակ
- 2011 — Tsungming-Tu-Preis[de]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #121279731 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Nobel laureate Harald zur Hausen has passed away — German Cancer Research Center, 2023.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Traueranzeigen von Harald zur Hausen (գերմ.)
- ↑ 7,0 7,1 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(23)01319-3/fulltext
- ↑ Harald zur Hausen, virologist, 1936-2023
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008
- ↑ The Nobel Prize amounts
- ↑ https://www.cancerresearch.org/william-b-coley-award
- ↑ ASTDA Awards
- ↑ Robert Koch Award
- ↑ Robert-Koch-Preis 2023 für Pionierarbeit in der Immunologie geht an US-Amerikaner und Spanier
- ↑ GM Cancer Previous Prize Winners
- ↑ Ministerpräsident Armin Laschet verleiht den Landesverdienstorden an zehn Bürgerinnen und Bürger
- ↑ 2017 AAAS Fellows Recognized for Advancing Science — 2017.
- ↑ https://www.aacr.org/professionals/research/scientific-achievement-awards-and-lectureships/scientific-award-recipients/aacr-award-lifetime-achievement-recipients/
- ↑ Notable Names Database — 2002.
- ↑ Harald zur Hausen — AE.
- ↑ www.ysmu.am https://www.ysmu.am/hy/main/update_your_browser/. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 23-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
- ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
- ↑ Список нобелевских лауреатов подписавших письмо
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարալդ Զուր Հաուզեն» հոդվածին։ |