Համլետ Մաթևոսյան

Համլետ Շմավոնի Մաթևոսյան;
Ծնվել է	մարտի 21, 1950 (74 տարեկան)
Ծննդավայր	Սիսիան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	ՀԱՊՀ
Աշխատանք	Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի Բնական գիտությունների ամբիոնի վարիչ
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Hamlet Matevosyan Վիքիպահեստում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մաթևոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Համլետ Շմավոնի Մաթևոսյան (մարտի 21, 1950(1950-03-21), Սիսիան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի հիմնադիր, փ/ծ գեներալ-մայոր, ռազմագիտության դոցենտ, ՌԴ մանկավարժական և սոցիալական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ։

Կենսագրություն խմբագրել

Կրթություն խմբագրել

1974 թվականին ավարտել է Երևանի Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի էլեկտրամեխանիկական ֆակուլտետը՝ ստանալով ինժեներ-էլեկտրամեխանիկի որակավորում, 1985 թվականին՝ Մոսկվայի Կույբիշևի անվան ինժեներա-շինարարական ինստիտուտի ասպիրանտուրան «Շինարարության կառավարում» ամբիոնում։ Թեկնածուական թեզը նվիրված է եղել շինարարական արտադրության կառավարման հուսալիության հիմնախնդիրների հետազոտմանը։ 1993 թվականին Ռուսաստանի Դաշնության բարձրագույն կրթության պետական կոմիտեի որոշմամբ շնորհվել է դոցենտի գիտական կոչում։ 1998 թվականին ընտրվել է Ռուսաստանի Դաշնության մանկավարժական և սոցիալական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ։ 2006 թվականին Հայաստանի Հանրապետության Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի կողմից ստացել է ռազմագիտության դոցենտի գիտական կոչում։

Միջազգային ուսուցում խմբագրել

Բուլղարիայի Սոֆիա քաղաքում անցել է «Մենեջմենթ» դասընթացներ, 1990
Իտալիայի Հռոմ քաղաքում անցել է քաղ պաշտպանության Իտալական համակարգի ուսումնասիրման դասընթաց, 1995
Հունգարիայի Բալատոնֆոլդվար քաղաքում ՄԱԿ-ի ծրագրով անցել է «Աղետների կառավարման ուսուցման» հարցերով դասընթացներ. 1998
Շվեդիայի Շովդա քաղաքում ՆԱՏՕ-ի PFP ծրագրով անցել է «Արտակարգ իրավիճակներում օգնության կազմակերպում» դասընթացներ, 2000
Վաշինգտոնում անցել է «Ահաբեկչություն և ճգնաժամային կառավարում» թեմայով դասընթացներ, 2002
Ճապոնիայի Կոբե քաղաքում անցել է «Ճգնաժամային կառավարում» թեմայով դասընթացներ, 2004
Հայ-Շվեդա-Էստոնական համագործակցության շրջանակներում անցել է «Հայաստանի Հանրապետությունում տարբեր արտակարգ իրավիճակներում կանխարգելում, պատրաստվածություն և արձագանքում» թեմայով ուսուցում, 2005
Չինաստանում անցել է «Ճգնաժամային կառավարում» թեմայով դասընթացներ, 2006
Շվեյցարիայում անցել է ճգնաժամային կառավարման դասընթացներ, 2007
Հայաստանում անցել է «Ատոմ-2008» ուսուցման միջազգային դասընթաց, 2008
Հայաստանում անցել է երկրաշարժի խաղարկում ուսուցման միջազգային դասընթաց, 2009
Շվեյցարիայում անցել է «Կրթությունն արտակարգ իրավիճակներում» տարածաշրջանային ուսուցում, 2010

Աշխատանքային գործունեություն խմբագրել

1974 -1978 թվականներին Ատոմային էներգետիկայի գիտաարտադրական միավորման Երևանի մասնաճյուղում եղել է ինժեներ, 1978 -1980 թվականներին՝ Հայաստանի թեթև արդյունաբերության նախարարության հաշվողական կենտրոնում բաժնի վարիչ, 1980 - 1981 թվականներին՝ Մոսկվայի ինժեներաշինարարական ինստիտուտի Երևանի մասնաճյուղի լաբորատորիայի վարիչ, 1981 - 1983 թվականներին՝ ուսումնական բաժնի պետ, 1983 - 1992 թվականներին՝ ուսումնական գծով տնօրենի տեղակալ,1992-2023 թվականներին՝ Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի ռեկտոր^[1]։

Պարգևներ, մրցանակներ խմբագրել

«ՀԱՊԿ անդամ երկրների ռազմաքաղաքական ինտեգրման ամրապնդման գործում ակտիվ մասնակցության համար» պատվոգիր

ՀՀ Կառավարությանն առընթեր Արտակարգ իրավիճակների վարչության պատվոգիր, 1998
Հունգարիայի քաղաքացիական պաշտպանության նախարարության մեդալ, 1998
ՀՀ Կառավարությանն առընթեր Արտակարգ իրավիճակների վարչության պատվոգիր, 2000
Քաղաքացիական պաշտպանության միջազգային կազմակերպության մեդալ, 2000
Հայաստանի Համայնքների Ասոցիացիայի պատվոգիր, 2008
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության շնորհակալագիր, 2009
Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարության պատվոգիր, 2010
«Մանկավարժական նախաձեռնություն» հայկական ասոցիացիայի պատվոգիր, արժանանալով «Կրթության զարգացման առաջատար գործիչ» տիտղոսի, 2010
ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության Հայաստանի փրկարար ծառայության պատվոգիր, 2010
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության պատվոգիր, 2010
Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության պատվոգիր, 2010
ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի ղեկավարի շնորհակալագիր, 2011
Մարտական ծառայության մեդալ (2012)^[2]
Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազի հուշանվեր, 2013
ՀՀ ԱԻ նախարարության «Միջազգային կարգի փրկարար» որակավորման դաս, 2013
ՀՀ ՏԿԱԻՆ «Պատվավոր աշխատակից» մեդալ, 2015
Միջազգային անվտանգության ասպետաց ակադեմիա, «Տիգրան Մեծ» մեդալ, 2016
ՀՀ վարչապետի շնորհակալագիր, 2016
Փրկարարական ծառայության գեներալ-մայորի կոչում, 2016^[3]
ՀՀ ԱԻՆ «կանխարգելում, օգնություն, փրկություն մեդալ, 2017
«Անբասիր ծառայության համար» երրորդ աստիճանակարգի մեդալ, 2017
ՀՀ «Ֆիդայիներ» շքանշան, 2018
ՌԴ «Սպիտակ-30» մեդալ, 2018
«Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության» հուշամեդալ, 2019
ՀՀ ԱԻՆ «Համագործակցություն հանուն փրկության» մեդալ, 2019
ՀՀ դատախազություն «Համագործակցության ամրապնդման» մեդալ, 2019
«ՀԱՊԿ անդամ երկրների ռազմաքաղաքական ինտեգրման ամրապնդման գործում ակտիվ մասնակցության համար» պատվոգիր, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ստորագրությամբ, 2019^[4]
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության «Անբասիր ծառայության համար» երկրորդ աստիճանակարգի մեդալ, 2020
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության «Փառքի խաչ Նոյ» մեդալ, 2020
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարի հուշանվեր, 2022
Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարի շնորհակալագիր և հուշանվեր, 2023

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Գիտական գործունեությամբ զբաղվում է 1974 թվականից։ Ողջ գիտական գործունեությունն ուղղված է եղել կառավարման պրոբլեմների և աղետների ռիսկերի նվազեցման խնդիրների ուսումնասիրությանը։ Գիտական գործունեության ընթացքում հետազոտել է դիստանցիոն կառավարման համակարգերի, տնտեսական օբյեկտների կառավարման գործունեության կայունության բարձրացման, իսկ հետագայում ճգնաժամային կառավարման պրոբլեմներ։ Համահեղինակ է 3 գիտական հաշվետվությունների և թվով 3 օրենքների։ Հեղինակ է ավելի քան 190 գիտամեթոդական աշխատությունների։ Այդ թվում համահեղինակ է՝

«Ռազմական և արտակարգ իրավիճակներում վարվելակերպի կանոնների մասին» ձեռնարկի (ծավալը՝ 300 էջ)
Դպրոցական 7 դասագրքերի (8-րդ և 9-րդ, 10-րդ, 11-րդ դասարաններ)^[5]
Հայաստանի Հանրապետության դպրոցների ուսուցիչների համար մեթոդական 4 ձեռնարկի
Աղետների ռիսկերի նվազեցման կրթություն ձեռնարկի
«Հայաստանում աղետների ռիսկերի գնահատման և կառավարման իրավիճակի ուսումնասիրություն» ձեռնարկի

Հեղինակ է՝

«Ճգնաժամային կառավարման տարրեր» ձեռնարկի
«Խոցելիության նվազեցման հիմնական ուղղությունները» ձեռնարկի
«Ճգնաժամային կառավարում» մենագրության^[6]
«Ճգնաժամային կառավարման խաղեր» ուսումնամեթոդական ձեռնարկի
«Քաղաքացիական պաշտպանության միջոցառումների և ուժերի գործողությունների ճարտարագիտական ապահովում» ուսումնամեթոդական ձեռնարկի
«Քաղաքացիական պաշտպանության հիմունքներ» համառոտ գծապատկերային ձեռնարկի
«Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության իրավական հիմունքներ» ուսումնամեթոդական ձեռնարկի
«Քաղաքացիական պաշտպանության պաշտպանական կառույցներ» ուսումնական ձեռնարկի
«Ճգնաժամային կառավարում» (Երկրորդ՝ լրացված, բարեփոխված հրատարակություն)

Համահեղինակ է՝

«Մեկ կամ մի քանի մասնագիտական դասընթացների և «Կիրառական երկրատեղեկատվական համակարգեր» դասընթացի տեսական ու գործնական պարապմունքների զուգակցմամբ ամենատարբեր իրավիճակային խնդիրների համատեղ լուծման» ուսումնամեթոդական ձեռնարկի

Գիտա-գործնական գործունեություն խմբագրել

Գիտական հետազոտությունների արդյունքները գործնական կիրառում են գտել Հայաստանի Հանրապետության տարբեր ոլորտներում՝

1977 թվականին Հայկական ատոմակայանում ներդրվել է սարքավորումների վիճակի ստուգման ուլտրաձայնային դիստանցիոն կառավարման մեթոդը,
1980 թվականին Հայաստանի Հանրապետության թեթև արդյունաբերության կառավարման համակարգում կատարվել են կառուցվածքային փոփոխություններ կառավարման հուսալիության բարձրացման ուղղությամբ,
շինարարության կառավարման համակարգի հուսալիության բարձրացման պրոբլեմների ուսումնասիրման արդյունքում Հայաստանի Արտաշատ քաղաքի շինարարության տրեստի բազայի վրա ստեղծվել է ինքնակառավարվող շինարարական ֆիրմա (1987),
1984-1987 թվականներին կատարված մեթոդական աշխատանքների արդյունքում Մոսկվայի ինժեներաշինարարական ինստիտուտի Երևանի մասնաճյուղում ներդրվել են շինարարության կառավարման բնագավառում գործարարական խաղեր,
1998 թվականին Հայաստանի Հանրապետության մի շարք բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ներդրվել է «Ճգնաժամային կառավարում» առարկայի ծրագիրը,
1997 թվականին Հայաստանի Հանրապետության դպրոցներում, միջնակարգ մասնագիտական և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ներդրվել է «Քաղաքացիական պաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր» առարկայի ծրագիրը։
2005 թվականին ճգնաժամային կառավարման ինստիտուտում ներդրվել է ճգնաժամային կառավարման առարկայի ծրագիրը։
2010 թվականից հանդիսանում է «Ճգնաժամային կառավարում և տեխնոլոգիաներ» գիտական և գիտամեթոդական հոդվածների ժողովածուի գլխավոր խմբագիրը

Գործունեություն միջազգային համագործակցության բնագավառում խմբագրել

Մասնակցել է բազմաթիվ միջազգային գիտական և գիտա-գործնական կոնֆերանսների՝ Ռուսաստանում (1984, 1986, 1988, 2016, 2018), Ուկրաինայում (Կիև, 1985), Իտալիայում (1995), Եգիպտոսում (Կահիրե 1996), Հայաստանում (1996, 1997, 1998, 2000, 2003-2018), Ֆրանսիայում (Փարիզ, 1997), Հունգարիայում (Բալատոնֆորվար, 1998), Բելգիայում, (Բրյուսել, 2000), Շվեդիայում (Շովդա, 2000), ԱՄՆ-ում (Վաշինգտոն, 2002), Ղրղզստանում (2010) Շվեյցարիայում (2006, 2010, 2013), Թուրքիայում (2011, 2013), Ղազախստանում (2013, 2014) և այլն։

Գիտական զեկուցումներով հանդես է եկել՝ Ռուսաստանի Դաշնությունում, Ֆրանսիայում, Հունգարիայում, Շվեդիայում, Բելգիայում, Շվեյցարիայում, Ճապոնիայում, Չինաստանում, Թուրքիայում, Ղրղզստանում, Ղազախստանում, Հայաստանում։ Նրա ղեկավարությամբ Ճգնաժամային կառավարման ինստիտուտը իրականացրել է միջազգային ծրագրեր ՄԱԿ-ի, Կարմիր Խաչի և Կարմիր մահիկի միջազգային ֆեդերացիայի, ՆԱՏՕ-ի PFP ծրագրի հետ և Իտալիայի, Գերմանիայի Դաշնության, Շվեդիայի, Ֆրանսիայի, Շվեյցարիայի, ԱՄՆ-ի, Էստոնիայի համապատասխան կառույցների հետ։

Մանկավարժական գործունեություն խմբագրել

Մանկավարժական գործունեությամբ զբաղվել է 1980 թվականից Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում։ Ներկայումս դասավանդում է Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայում, Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման ակադեմիայում։

Կազմակերպական գործունեություն խմբագրել

Հանդիսանում է՝

Արտակարգ իրավիճակների վարչության Կադրերի վերապատրաստման ինստիտուտի հիմնադիրը, որը հետագայում վերանվանվել է Ճգնաժամային կառավարման ինստիտուտի և այնուհետև Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի
Հայաստանի Հանրապետության կրթական համակարգում արտակարգ իրավիճակներից պաշտպանությունն առարկայի ներդրման նախաձեռնող
Արտակարգ իրավիճակների բնագավառում Հայաստանի Հանրապետության թվով 3 օրենքների նախագծերի մշակողներից մեկը
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից արտակարգ իրավիճակների հարցերով ուսուցման մասին ընդունված թվով 25 որոշումների նախագծերի մշակող
Միջազգային վիդեոկոնֆերանսների կազմակերպման հեղինակ
Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայում բարձրագույն և միջին մասնագիտական կրթական ծրագրերի ներդրման հեղինակ

Պոեզիա խմբագրել

Ունի հրատարակված բանաստեղծություններ 4 գրական լրագրերում, «Կամուրջներ» ալմանախում, բանաստեղծությունների 7 ժողովածու և մանկական ուսուցողական բանաստեղծությունների 13 ժողովածու։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ «Համլետ Մաթևոսյան, ԱԻՆ Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի ռեկտոր». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 20-ին.
↑ Հայաստանի Հանրապետության մեդալներով պարգևատրելու մասին
↑ «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». նախագահ.հայ. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
↑ «Պաշտոնական - Նորություններ - ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն». mes.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 22-ին.
↑ «Հայկական կրթական միջավայր, Պաշարների շտեմարան». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 2-ին.
↑ Ճգնաժամայնին կառավարում

[1] «Համլետ Մաթևոսյան, ԱԻՆ Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի ռեկտոր». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 20-ին.

[2] Հայաստանի Հանրապետության մեդալներով պարգևատրելու մասին

[3] «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». նախագահ.հայ. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.

[4] «Պաշտոնական - Նորություններ - ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն». mes.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 22-ին.

[5] «Հայկական կրթական միջավայր, Պաշարների շտեմարան». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 2-ին.

[6] Ճգնաժամայնին կառավարում

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Համլետ Շմավոնի Մաթևոսյան

Ծնվել է	մարտի 21, 1950(1950-03-21) (74 տարեկան)
Ծննդավայր	Սիսիան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	ՀԱՊՀ
Աշխատանք	Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայի Բնական գիտությունների ամբիոնի վարիչ
Պարգևներ և մրցանակներ
Hamlet Matevosyan Վիքիպահեստում