Համբույր (նկար, Հայեց)
«Համբույր» (իտալ.՝ Il bacio), իտալացի նկարիչ Ֆրանչեսկո Հայեց նկարը՝ ստեղծված 1859 թվականին իտալական ռոմանտիզմի ոճով։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ֆրանչեսկո Հայեց |
| տարի | 1859 |
| բարձրություն | 112 սանտիմետր |
| լայնություն | 88 սանտիմետր[1] |
| ուղղություն | Տրուբադուրների ոճ |
| ժանր | կենցաղային ժանր |
| նյութ | յուղաներկ[1] և կտավ[1] |
| գտնվում է | Բրերա պատկերասրահ |
| հավաքածու | Բրերա պատկերասրահ |
պատկերված են
| |
| https://www.wga.hu/html/h/hayez/6hayez.html, https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/h/hayez/6hayez.html, https://pinacotecabrera.org/en/collezione-online/opere/the-kiss/ կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
 Il bacio by Francesco Hayez Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Հայեցն ստեղծել է նկարի երեք պատճեններ, որոնցից երկուսը պահվում են մասնավոր հավաքածուներում, իսկ երրորդը, որում կինը սպիտակ շրջազգեստ է կրում, ստեղծվել է 1861 թվականին Մյուլիուս (Mylius) ընտանիքի համար և վաճառվել է 2008 թվականի նոյեմբերի 12-ին Լոնդոնի Սոթբիս աճուրդում 780 450 ֆունտ ստերլինգի դիմաց։
Հայեցը «Համբույր» կտավը համարել է իր ամենակարևոր աշխատանքներից մեկը։ Դրանում նա փորձել է միավորել իտալական ռոմանտիզմի այնպիսի հատկանիշներ, ինչպիսիք են նատուրալիզմը և սևեռուն ուշադրությունը դեպի զգացմունքային սեր, ինչպես նաև Ռիսորջիմենտոյի իդեալը՝ հայրենասիրությունը։ Համբուրվող զույգն իրենից ներկայացնում է ակնարկ Ուիլյամ Շեքսպիրի Ռոմեոյին և Ջուլիետին, ինչպես նաև Ալեսանդրո Մանձոնիի «Նշանվածները» վեպից Ռենցոյին և Լյուչիային։ Բացի այդ Հայեցը նկարի կերպարներով ձգտում է ցույց տալ վերածնվող իտալական ազգին։ Այդպես նա մի սյուժեի մեջ միավորել է անձնական սերը և սերն առ հայրենիք։
Հերոսների հագուստները և ճարտարապետությունը վկայում են այն մասին, որ տեսարանը տեղի է ունենում Միջնադարում, սակայն նկարի բացարձակապես նոր պատկերագրությունը և դրա հայրենասիրական հղումը դիտողին համոզում են ժամանակակից լինելու մասին։ Նկարչի կիրառած գույները ակնարկում են Իտալիայի և Ֆրանսիայի միջև կնքված Պլոմբիերյան գաղտնի համաձայնագրի մասին, որով նշանավորվել է իտալական ազգի ծնունդը։
Նկարը հասարակությանն առաջին անգամ ցուցադրվել է 1859 թվականի սեպտեմբերի Բրերա ակադեմիայի ցուցահանդեսի ժամանակ՝ Վիկտոր Էմանուիլ II և ֆրանկ-սարդինյան բանակի հրամանատար Նապոլեոն III-ի (որը կարճ ժամանակ առաջ էր ջախջախվել ավստրիական զորքերի կողմից Սոլֆերինոյի մոտ) Միլան գալուստից ուղիղ 3 ամիս անց։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- C. Bertelli, G.Briganti, A. Giuliano Storia dell'arte italiana, Electa-Mondadori vol. 4.
- C. Castellaneta, S. Coradeschi. L'opera completa di Hayez, Classici dell'arte Rizzoli, Milano, 1966.
- F. Mazzocca Hayez, Dossier Art Giunti, Florence, 1998.
- M. Monteverdi, Neoclassicismo e aspetti accademici del primo romanticismo italiano, in: Storia della pittura italiana dell'Ottocento. Vol. I.
- Bramante Editrice, Busto Arsizio, 1984.
- La Nuova Enciclopedia dell’arte Garzanti, Giunti, Florence, 1986.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Elena Lanzanova Hayez' kiss at auction in London. — 2008. Архивировано из первоисточника 17 Ապրիլի 2009.
- Italian art: Francesco Hayez "Il bacio" on auction at Sotheby's // Corriere della Sera. — 2008. Архивировано из первоисточника 9 Դեկտեմբերի 2014.
- «Поцелуй» на сайте аукциона Сотби(չաշխատող հղում)