Ֆրանչեսկո Հայեց[8](իտալ.՝ Francesco Hayez, փետրվարի 10, 1791(1791-02-10)[1][2] կամ փետրվարի 11, 1791(1791-02-11)[3][4][5][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[6] - փետրվարի 10, 1881(1881-02-10)[2], փետրվարի 12, 1882(1882-02-12)[7] կամ դեկտեմբերի 21, 1882(1882-12-21)[6][1], Միլան, Իտալիայի թագավորություն[6]) - իտալացի գեղանկարիչ, XIX դարի կեսերին ռոմանտիզմի առաջատար ներկայացուցիչներից է, հայտնի իր պատմական նկարներով, քաղաքական ալեգորիաներով և դիմանկարներով։

Ֆրանչեսկո Հայեց
Francesco Hayez
Ծնվել էփետրվարի 10, 1791(1791-02-10)[1][2] կամ փետրվարի 11, 1791(1791-02-11)[3][4][5][…]
ԾննդավայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[6]
Վախճանվել էփետրվարի 10, 1881(1881-02-10)[2], փետրվարի 12, 1882(1882-02-12)[7] (91 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 21, 1882(1882-12-21)[6][1] (91 տարեկան)
Մահվան վայրՄիլան, Իտալիայի թագավորություն[6]
Քաղաքացիություն Իտալիայի թագավորություն և  Ավստրիական կայսրություն
ԿրթությունՎենետիկի գեղարվեստի ակադեմիա, Սուրբ Ղուկասի ակադեմիա և Accademia del Regno italico?
Մասնագիտություննկարիչ, լուսանկարիչ, վիմագրող, գծանկարիչ և փորագրիչ
ՈճՏրուբադուրների ոճ, օրիենտալիզմ և ռոմանտիզմ
Ժանրպատմական գեղանկարչություն և դիմանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներՀամբույր, Հաղթանակած մարզիկը, Հավերժահարսերի լոգանքը, The destruction of the temple of Jerusalem? և Christ and the woman taken in adultery?
ՈւսուցիչՖրանչեսկո Մաջիոտո և Տեոդորո Մատեինի
ԱշակերտներՖերդինանդո Բրամբիլա
 Francesco Hayez Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել
 
«Ոդիսևսը Ալկինոյա դղյակում»

Ֆրանչեսկո Հայեցի հայրը գաղթել է Ֆրանսիայից։ Դաստիարակություն ստացել է իր մորաքրոջ տանը։ Մանուկ հասակից Հայեցը լավ էր նկարում, այդ իսկ պատճառով էլ նրա հորեղբայրը նրան աշակերտության է ուղարկում նկարիչ-ռեստավրատորի մոտ։ Ավելի ուշ նա դարձավ գեղանկարիչ Ֆրանչեսկո Մաջոտոյի աշակերտը, որի մոտ մնաց երեք տարի։

1809 թվականին Հայեցը հաղթում է Վենետիկյան ճեմարանի կազմակերպած մրցույթում, որից հետո մեկ տարի սովորել է Հռոմի Սան-Լուկա ճեմարանում։ Հայեցը մնաց Հռոմում մինչև 1814 թվականը, այնուհետև տեղափոխվեց Նեապոլ, որտեղ, հետևելով Յոախիմ Մյուրատի հանձնարարությանը, ստեղծեց իր գլխավոր աշխատանքը՝ «Ոդիսևսը Ալկինոյա դղյակում» նկարը։ Որոշ ժամանակ անց Հայեցը մեկնեց Միլան։ Այնտեղ նա երկար ժամանակ դասավանդում էր գեղանկարչություն Բրերայի ակադեմիայում, 1860 թվականին դարձավ այնտեղի տնօրեն։ Ներկա պահին այնտեղ են տեղակայված նրա աշխատանքների մեծ մասը։

Հայեցն աշխատում էր հիմնականում կրոնական, պատմական և դիցաբանական թեմաներով։ Բացի այդ նա շատ լավ դիմանկարիչ էր, Իտալիայի շատ անվանի մարդիկ մեծ պատիվ էին համարում նրա բնորդը դառնալ։ Գնահատել նրա ամբողջ ստեղծագործական ուղին շատ բարդ է, քանի որ Հայեցը հաճախ չէր ստորագրում իր նկարների վրա։

Պատկերասրահ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. SavoyB: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088doi:10.1515/AKL
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. 3,0 3,1 RKDartists (նիդերլ.)
  4. 4,0 4,1 Francesco HayezOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  5. 5,0 5,1 Discogs — 2000.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  7. 7,0 7,1 7,2 Monte M. D. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2004. — Vol. 61.
  8. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 9-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանչեսկո Հայեց» հոդվածին։