Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Լիստ)

Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար, Ֆերենց Լիստի ստեղծագործություններից է, գրված մի բեմոլ մաժոր տոնայնությամբ։ Սկսել է ստեղծագործել 1830 թվականին և ավարտել` 1849 թվականին։ Կոնցերտը կազմված է չորս մասից, որոնք կատարվում են առանց ընդհատման` 20 րոպե։ Կոնցերտի պրեմիերան տեղի է ունեցել 1855 թվականին` Վայմարում, որտեղ դիրիժոր Հեկտոր Լուի Բեռլիոզի հետ Ֆերենց Լիստը հանդես է եկել որպես մենակատար։

Ստեղծագործության առաջին տակտը

Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար տերմինը հանդիպում է այլ կոմպոզիտորների ստեղծագործություններում.

• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Լյուդվիգ վան Բեթհովեն)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Սերգեյ Պրոկոֆև)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Սերգեյ Ռախմանինով)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Պյոտր Չայկովսկի)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Ֆրեդերիկ Շոպեն)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Դմիտրի Շոստակովիչ)
• Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար (Ռոդիոն Շչեդրին)

Ստեղծման պատմությունը

Լիստը կոնցերտը գրել է 19 տարեկանում, 1830 թվականին։ 1849 թվականին ավարտել է աշխատանքը, սակայն 1853 թվականին նորից վերանայել և կատարել է շտկումներ։ 1855 թվականին առաջին ներկայացման և 1856 թվականին հրատարակված աշխատանքներում նույնպես կատարվել են փոփոխություններ։ Բելա Բարտոկը «Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար» աշխատանքը բնութագրել է որպես պարբերական սոնատային ձևի առաջին կատարյալ կիրառումը, հիմնված վարիացիաների վրա։

the first perfect realization of cyclic sonata form, with common themes treated on the variation principle - Béla Bartók

Ստեղծագործության մասերը

	Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար
	Կոնցերտի առաջին և երկրորդ մաս
Օգնություն

	Կոնցերտ № 1 դաշնամուրի և նվագախմբի համար
	Կոնցերտի երրորդ և չորրորդ մաս
Օգնություն

1. Allegro maestoso Նվագախումբը կատարում է ստեղծագործության հիմնական թեման։ Այնուհետև սկսվում է դաշնամուրային սուր ելևէջող հատվածը, որն ընդգրկում է չորս օկտավա, դաշնամուրի և կլառնետի հետ վեր է ածվում հանգիստ զուգերգի, հետո նորից անցնում հիմնական թեմային։
2. Quasi adagio Թավջութակը և կոնտրաբասը մտնում են Ադաջիոյի մեջ, հանգիստ, երգող Կանտաբիլեով։ Հետո դաշնամուրը զարգացնում է լարային գործիքների թեման և ֆորիսիմոյի մի մասը գագաթնակետին հասնելով` աստիճանաբար թուլացնում է դինամիկան։ Կարճ դադարից հետո մտնում է ամբողջ նվագախումբը, թավջութակը նվագում է հիմնական թեման, իսկ դաշնամուրը տալիս է արագ և հապճեպ պատասխաններ։ Այնուհետև փողային գործիքները սկսում են նվագել նոր մոտիվներով, իսկ դաշնամուրը նվագում է վերին ռեգիստրում և ավարտում հատվածը։
3. Allegretto vivace — Allegro animato Այս բաժինը բացվում է հարվածային գործիք` եռանկյունով, ապա մտնում է լարային քառյակը։ Այնուհետև դաշնամուրը նվագակցում է նույն մեղեդիով և զարգացնում այն, ներառելով նախորդ հատվածները, որոնք ստեղծագործությանը տալիս են յուրահատուկ ձև։ Հատվածն ավարտվում է դաշնամուրի ձայնանցումով և ֆա մինոր ակորդով։
4. Allegro marziale animato Նվագախումբը նվագում է նույն եղանակով, ինչպես նախորդ հատվածում` փողային գործիքներով։ Հետագայում կոնցերտում հնչեցրած բոլոր հատվածները համակցվում են` ձևավորելով նոր մեղեդի։ Վերջնական հատվածներում դաշնամուրը նվագում է տրիոլի և քառորդ նոտաներ` ցույց տալով բազմառիթմ։ Ստեղծագործությունն ավարտվում է Ֆերենց Լիստի բնավորությանը համապատասխան աշխույժ ոճով։ Վերջին մի քանի նոտաները կատարում է միայն նվագախումբը` առանց դաշնամուրի։

Նվագախմբի կազմը

Նվագախումբը աշխատանքը կատարում է հետևյալ կազմով.

• Մենակատար` դաշնամուր
• Փայտափողային գործիքներ.
  • պիկոլո
  • 2 ֆլեյտա
  • 2 հոբոյ
  • 2 կլառնետ B (սի բեմոլ)
  • 2 ֆագոտ
• Փողային երաժշտական գործիքներ.
  • 2 գալարափող F (ֆա)
  • 2 շեփոր B (սի բեմոլ)
  • 3 տրոմբոն (2 տենոր, 1 բաս)
• Հարվածային գործիքներ.
  • լիտավրեր
  • ծնծղա
  • եռանկյունի
• Լարային աղեղնավոր գործիքներ.
  • ջութակներ (առաջին, երկրորդ)
  • ալտեր
  • թավջութակներ
  • կոնտրաբասներ

Արտաքին հղումներ

• Franz Liszt’s Piano Concerto No. 1 Կոնցերտի նկարագրություն և վերլուծություն(անգլ.)
• Piano.ru — Կոնցերտի նոտաները (փոխադրված երկու դաշնամուրի համար) (ռուս.)