Խորեն Ա Բարոյան

Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս

Խորեն Ա Բարոյան (նոյեմբերի 24, 1914(1914-11-24), Նիկոսիա, Նիկոսիայի շրջան, Կիպրոս - փետրվարի 9, 1983(1983-02-09), Անթիլիաս, Մաթնի շրջան, Լեռնային Լիբանան, Լիբանան), Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս 1963-1983 թվականներին[1]։

Խորեն Ա Բարոյան
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 24, 1914(1914-11-24)
ԾննդավայրՆիկոսիա, Նիկոսիայի շրջան, Կիպրոս
Մահացել էփետրվարի 9, 1983(1983-02-09) (68 տարեկան)
Մահվան վայրԱնթիլիաս, Մաթնի շրջան, Լեռնային Լիբանան, Լիբանան
Քաղաքացիություն Հայաստան
Մասնագիտությունքահանա
 Khoren I Paroyan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է Կիպրոսի Մակարավանքի մոտ գտնվող Ադալիա բնակավայրում՝ «Մեսրոպ» անունով։ Նա ուներ չորս եղբայր և մեկ քույր։ Ծնողները ծագումով Խարբերդից էին։ Կաթողիկոս է ընտրվել 1963 թվականի մայիսի 12-ին՝ Զարեհ Ա-ի մահից հետո։

Գործունեություն

խմբագրել

1943 թվականին դարձել է Ջեզիրեի առաջնորդական փոխանորդ (Սիրիա), իսկ 1951 թվականից՝ Լիբանանի թեմի առաջնորդ։ 1956 թվականին Կիլիկիայի կաթողիկոսությունից անջատվել է Դամասկոսի հայոց թեմը, իսկ 1958 թվականին միացել Թեհրանի, Սպահանի և Ատրպատականի թեմերը։ Կաթողիկոսի պաշտոնավարման տարիներին սերտացել են հայրենիք-սփյուռք կապերը, զարկ է տրվել մշակույթի զարգացմանը։ Անջար հայաբնակ գյուղում 1959 թվականին կառուցվել է սուրբ Պողոս եկեղեցին։ 1961 թվականին սկսվել է «Դրազարկ» տարեգրքի հրատարակությունը, որը նվիրված էր Կիլիկյան Հայաստանի նշանավոր ուսումնական կենտրոններից մեկին՝ Դրազարկին։ 1964 թվականին հիմնադրվել է Երվանդ Հյուսիսյան հայագիտական հիմնարկը, շարունակել է գործունեություն ծավալել Թեքեյան մշակութային միությունը։ 1970 թվականից Հայկազյան համալսարանում սկսել է տպագրվել հայագիտական հանդես։

1967 թվականի մայիսին այցելել է Հռոմ, որտեղ հանդիպել է Պողոս VI Պապին։ Նույն տարում Գալուստ Կյուլպենկյան հիմնարկության հայկական բաժանմունքի հովանավորությամբ կաթողիկոսության տպարանը կահավորվել է գերմանական ժամանակակից սարքավորումներով, 1977 թվականին Խորեն Ա Կաթողիկոսն իր վատառողջության պատճառով որոշեց ունենալ համախոհ՝ ապահովելու, որ նրա մահից հետո եկեղեցու կառավարման մեջ խափանում չլինի։ Գարեգին Սարգիսյանը՝ արքեպիսկոպոս և Միացյալ Նահանգների Արևելյան Առաջնորդարանի Հայրապետական Պատգամավորը, ընտրվել է Կաթողիկոսական Աթոռակից (հայերեն՝ աթոռակից կաթողիկոս), պաշտոն, որը վերջինս ծառայել է Խորեն կաթողիկոսին իր պարտականություններում։ 1972 թվականին տեղի է ունեցել Հալեպի առաջնորդանիստ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու հողօրհնեքի արարողությունը։

Խորեն Ա-ի մահից հետո Գարեգինին նշանակվել է Կիլիկիո Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն (ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Ա-ն)[2]։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Catholicoi of Armenian Church». Armenian Church Catholicosate of Cilicia (ամերիկյան անգլերեն). La Nouvelle Cilicie, Les Armenienes Du Liban. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2024-02-04-ին. Վերցված է 2024-02-04-ին.
  2. «The Origin of the Armenian Church». Armenian Orthodox Church. Արխիվացված է օրիգինալից April 28, 2011-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո: