Լյու Վենֆեյ (չինարեն՝ 劉文飛, նոյեմբերի 1, 1959(1959-11-01), Լուան, Անհոյ, Չինաստան), չինացի գրող, թարգմանիչ, գրականագետ, Մոսկվայի մանկավարժական համալսարանի պրոֆեսոր, Չինաստանում ռուս գրականության ժողովրդականացնող։ Բարեկամության ռուսական շքանշանի ասպետ է։

Լյու Վենֆեյ
չինարեն՝ 刘文飞
Ծնվել էնոյեմբերի 1, 1959(1959-11-01) (64 տարեկան)
ԾննդավայրԼուան, Անհոյ, Չինաստան
Մասնագիտությունթարգմանիչ, գիտնական և գրող
Լեզուչինարեն
Քաղաքացիություն Չինաստան
ԿրթությունՄոսկվայի պետական լեզվաբանական համալսարան և Anhui Normal University?
ԱշխատավայրՊեկինի համալսարան
Պարգևներ
 Liu Wenfei Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Լյու Վենֆեյը ծնվել է 1959 թվականի նոյեմբերին Անհոյ նահանգի Լուան գավառում[1]։

1974-1976 թվականներին սովորել է Հեյֆեյի միջնակարգ դպրոցում[2]։ 1981 թվականին ավարտել է Անհոյի մանկավարժական համալսարանի օտար լեզուների ֆակուլտետը՝ բակալավրի աստիճանով, իսկ 1984 թվականին՝ ՉԺՀ հասարակական գիտությունների ակադեմիայի (ՉԺՀ ՀԳԱ) բարձրագույն դպրոցը՝ գրականության բնագավառում մագիստրոսի աստիճանով[2][3]։ Դեռ չիմանալով ռուսաց լեզուն՝ պատահաբար ընդունվել է «ռուսական ուղղություն»՝ իր ավարտական աշխատանքի համար ընտրելով Չինգիզ Այթմատովի «Սպիտակ անձրև» վեպի թարգմանությունը[4][5]։

1984 թվականին դարձել է Չինաստանի ՀԳԱ արտասահմանյան գրականության ինստիտուտի գիտաշխատող[3]։ 1989-1990 թվականներին սովորել է Պուշկինի անվան ռուսաց լեզվի ինստիտուտում, իսկ 1991-1992 թվականներին՝ ԱՄՆ ակադեմիայի և Կալիֆոռնիայի համալսարանի կողմից կազմակերպված ուսումնական կենտրոնում[2]։ 1994 թվականին ավարտել է ՀԳԱ բարձրագույն դպրոցի արտասահմանյան գրականության ֆակուլտետը՝ գրականության դոկտորի աստիճանով, 1998-1999 թվականներին սովորել է Մոսկվայի լեզվաբանական համալսարանում, 1999 թվականին դասավանդել է Հեյլունցզյանի համալսարանում[2][3]։ Եղել է նաև ավելի քան 10 համալսարանների պրոֆեսոր և հրավիրված պրոֆեսոր, այդ թվում՝ Պեկինի և Հենանի համալսարանների, ինչպես նաև «Համաշխարհային գրականություն» և «Իլին» ամսագրերի խմբագրական կոլեգիայի անդամ[3]։ 2015 թվականից սկսել է աշխատել մայրաքաղաքի մանկավարժական համալսարանում, զբաղեցրել է Պեկինի սլավոնագիտության կենտրոնի տնօրենի պաշտոնը, իսկ ներկայում՝ ՉԺՀ հասարակական գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան գրականության ինստիտուտի ռուս գրականության բաժնի վարիչը և ռուս գրականության ուսումնասիրման չինական ասոցիացիայի նախագահը[6]։

Աշխատություններն սկսել է հրատարակել 1982 թվականին, ռուս գրականության պատմության ավելի քան 30 գրքի հեղինակ է[3], ինչպես նաև շուրջ 100 հոդվածի և մի քանի մենագրությունների հեղինակ է[7]։ Մեծ ներդրում է ունեցել Չինաստանում ռուս գրականության տարածման գործում[8]։ Թարգմանել է Մաքսիմ Գորկու, Անդրեյ Բելիի, Նիկոլայ Գումիլյովի, Բորիս Պաստեռնակի, Մարինա Ցվետաևայի, Օսիպ Մանդելշտամի, Դանիիլ Հարմսի, Ալեքսանդր Սոլժենիցինի, Նիկոլայ Էրդմանի, Վառլամ Շալամովի, Միխայիլ Պրիշվինի, Իոսիֆ Բրոդսկու, Վալենտին Ռասպուտինի, Վիկտոր Երոֆեևի, Վիկտոր Պելևինի և շատ այլ ռուս գրողներին, պատրաստել է Ալեքսանդր Պուշկինի ստեղծագործությունների տասնամյա ժողովածու[4][9]։ Նաև թարգմանել է Վասիլի Գրոսմանի «Կյանքն ու ճակատագիրը» վեպը[10], լույս է ընծայել Իսահակ Բաբելի ստեղծագործությունների հինգերորդ ժողովածուն[11]։ Կարծում է, որ չնայած «մշակութային հեղափոխության» բոլոր հետևանքներին, որոնք արգելում են թարգմանությունները և արտասահմանյան գրականության բոլոր ստեղծագործությունների ուսումնասիրությունը, ինչպես նաև այն, որ Չինաստանում գրականությունը կոմունիստական կուսակցության «զենքն է» մարքսիստական գրականագիտության լիակատար տիրապետության պատճառով, չինացի թարգմանիչներին հետաքրքրում են նույն թեմաները, ինչ ռուսերենը, իսկ ռուս գրականության ուսումնասիրությունն ավելի ու ավելի է անկախանում՝ կենտրոնանալով գրողի ստեղծագործության գեղարվեստական և գեղագիտական պահերի վրա[12]։ Դրա հետ մեկտեղ փորձել է անգլերենից թարգմանել այնպիսի ստեղծագործություններ, ինչպիսիք են Արթուր Հենդերսոն Սմիթի «Չինացիների բնութագրերը», Դմիտրի Սվյատոպոլկ-Միրսկու «Ռուս գրականության պատմությունը», Իոսիֆ Բրոդսկու «Վշտի և բանականության մասին» գիրքը[4]։

Հասարակական կազմակերպություններին անդամություն խմբագրել

Չինաստանի գրողների միության, Չինաստանի թարգմանիչների միության, Ռուսական գրականության չինական գիտահետազոտական ասոցիացիայի, Չինաստանի արտասահմանյան գրականության ասոցիացիայի, Չինաստանի կենտրոնասիական ինստիտուտի անդամ է[3]։

Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել

 
Վլադիմիր Պուտինը և Լյու Վենֆեյը, 2015 թվական
Հասարակական
Պետական
  • Ընկերության շքանշան (2015 թվականի հոկտեմբերի 20, Ռուսաստան)՝ Ռուսաստանի Դաշնության հետ բարեկամության և համագործակցության ամրապնդման, տնտեսական կապերի զարգացման, արտասահմանում ռուսերենի և մշակույթի պահպանման ու տարածման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար[17]։ Հանձնել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Կրեմլում[18][19]։ Մրցանակաբաշխությունից հետո Լյու Վենֆեյն ասել է. «Ես սիրում եմ Ռուսաստանը, սա անվերապահ սեր չէ ամբողջ Ռուսաստանի նկատմամբ, բայց ես ուրախ եմ ասել, որ աշխարհում կա ռուսական գրականություն, այս մշակութային համալիրը»[20]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Կինը Չեն Ֆանն է, ունի մեկ որդի[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «刘文飞:不从众的学术执着». Академия общественных наук КНР. 6 августа 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «刘文飞». Академия общественных наук КНР. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «刘文飞». Союз китайских писателей. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 «刘文飞:我的翻译». Союз китайских писателей. 14 октября 2015. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  5. «Лю Вэньфэй: Случайная встреча с русским языком и литературой стала настоящим подарком судьбы». Жэньминь жибао. 16 марта 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  6. Алесь Карлюкевіч (25 июля 2017). «Китай: в ожидании белорусского художественного слова». Издательский дом «Звязда». Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  7. 7,0 7,1 Владимир Агеносов (20 ноября 2013). «Мой друг Лю Вэньфэй». Литературная газета. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  8. «普京为外籍人士颁俄国家奖章,中国学者刘文飞为何获奖?». The Paper. 5 ноября 2015. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  9. Татьяна Шабаева (20 ноября 2013). ««Я немного скучаю по глубоким смыслам»». Литературная газета. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  10. «刘文飞 《生活与命运》媲美《战争与和平》». Жэньминь жибао. 10 октября 2015. Վերցված է 2 декабря 2017-ին.
  11. «《巴别尔全集》:他是小说世界中的天才». Государственное управление по делам печати, издательства, радио, кино и телевидения. 24 ноября 2016. Վերցված է 2 декабря 2017-ին.
  12. Лю Вэньфэй Перевод и изучение русской литературы в Китае. — Новое литературное обозрение, 2004. — № 69.
  13. «Премия имени академика Д. C. Лихачева». Фонд имени Д. С. Лихачева. 1 декабря 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  14. «Названы лауреаты премии имени Лихачева». Культура. 30 ноября 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  15. «Лучшим переводчикам русской литературы вручили премию «Читай Россию»». Министерство культуры России. 8 сентября 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  16. ««В час небывало жаркого заката» чествовали лауреатов премии «Читай Россию»». Ельцин-центр. 7 сентября 2014. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  17. «Указ Президента Российской Федерации от 20.10.2015 г. № 517 «О награждении государственными наградами Российской Федерации иностранных граждан»». Президент России. 20 октября 2015. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  18. «В Кремле вручены госнаграды России иностранным гражданам». Президент России. 4 ноября 2015. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  19. «Награждённые государственными наградами России иностранные граждане». Президент России. 4 ноября 2015. Վերցված է 10 ноября 2017-ին.
  20. «国家近,人民亲——访俄罗斯友谊奖章获得者刘文飞». Синьхуа. 6 ноября 2015. Վերցված է 2 декабря 2017-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • «Լյու Վենֆեյ». Չինաստանի գրողների միություն. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյու Վենֆեյ» հոդվածին։