Վիքիպեդիա

Լեոպոլդ Կրոնեկեր

Լեոպոլդ Կրոնեկեր (անգլ.՝ Leopold Kronecker, դեկտեմբերի 7, 1823(1823-12-07)[1][2][3][…], Լեգնիցա, Պրուսիայի թագավորություն[2] - դեկտեմբերի 29, 1891(1891-12-29)[1][2][3][…], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն[4]), գերմանացի մաթեմատիկոս, ով աշխատել է թվերի տեսության, հանրահաշվի ու տրամաբանության ոլորտներում։ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի օտարազգի անդամ-թղթակից (1872), Բեռլինի ԳԱ անդամ (1861), Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր։ Նա քննադատել է Գեորգ Կանտորի բազմությունների տեսությունը։ Հայտնի է իր "Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk" ("Աստված ստեղծել է միայն ամբողջ թվերը, մնացածը մարդու ձեռքի գործն է") արտահայտությամբ[10]։ Կրոնեկերը Էռնստ Էդուարդ Կումմերի ուսանողն ու մտերիմ ընկերն էր, հայտնի ֆիզիոլոգ Հուգո Կրոնեկերի (1830-1914) եղբայրը։ Նա շարունակել է Կումմերի աշխատությունները քառակուսային ձևերի ու խմբերի տեսությունների մասին։ Ծնվել է հրեաների ընտանիքում, բայց մահից մեկ տարի առաջ ընդունել է քրիստոնեություն[11][12](անգլ.):

Լեոպոլդ Կրոնեկեր
գերմ.՝ Leopold Kronecker
Ծնվել էդեկտեմբերի 7, 1823(1823-12-07)[1][2][3][…]
Լեգնիցա, Պրուսիայի թագավորություն[2]
Մահացել էդեկտեմբերի 29, 1891(1891-12-29)[1][2][3][…] (68 տարեկան)
Բեռլին, Գերմանական կայսրություն[4]
ԳերեզմանՍուրբ Մաթևոսի հին գերեզմանատուն[5]
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)HU Berlin
Գործունեության ոլորտթվերի տեսություն[6], մաթեմատիկա[6], տրամաբանություն[6], որոշիչ[6] և Ինտեգրալ[6]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[3], Լեոպոլդինա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[3] և Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԲոննի համալսարան (1843), HU Berlin (1843) և Վրոցլավի համալսարան (1844)[3]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր[3] (օգոստոսի 14, 1845)
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1][6]
Գիտական ղեկավարՅոհան Էնկե[7] և Պետեր Գուստավ Լըժյոն Դիրիխլե[7]
Եղել է գիտական ղեկավարKurt Hensel?[8], Adolf Kneser?[8], Ernst Kötter?[8], Mathias Lerch?[8], Franz Mertens?[8], Ludwig Schlesinger?[8], Paul Stäckel?[8], Leopold Gegenbauer?[8], Richard Gottfried Karl Müller?[8], Karl Färber?[8] և Ernst Vorsteher?[8]
Հայտնի աշակերտներDmitry Selivanov? և Էդմունդ Հուսերլ
Պարգևներ
 Leopold Kronecker Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Լեոպոլդ Կրոնեկերը ծնվել է 1823 թվականին դեկտեմբերի 7-ին Պրուսիայի Լիգնից քաղաքում (այժմ` Լեգնիցա, Լեհաստան) ապահովված հրեաների ընտանիքում։ Ծնողները` Իսիդորն ու Յոհաննան, իրենց երեխաների կրթությունը վերցրել էին իրենց վրա և կրթում էին տանը։ Լեոպոլդի կրտսեր եղբայրը` Հուգո Կրոնեկերը նույնպես գիտական ուղով գնաց։ Այժմ նա հայտնի է ֆիզիոլոգիայի ոլորտում իր անգնահատելի ավանդի համար։ Ավելի ուշ Լեոպոլդը ընդունվում է Լիգնիցի գիմնազիա, որտեղ հետաքրքրվում էր միաժամանակ գիտություններով, պատմությամբ ու փիլիսոփայությամբ։ Դրան զուգահեռ նա հաճախում էր գիմնաստիկայի ու լողի խմբակների։ Գիմնազիայում նրա ուսուցիչներից էր Էռնստ Կումմերը, ով նկատեց ու խրախուսեց տղայի հետաքրքրությունը մաթեմատիկայի նկատմամբ[13]:(անգլ.):

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Մաթեմատիկայի «հանրահաշվացման» կողմնակից էր, և հատկապես կողմ էր, որ դա արվի ամբողջ թվերի միջոցով, քանի որ նրա կարծիքով դա ամենաիրական բազմությունն է։ Այդ հայացքները պաշտպանելով նա համառ քննարկումների մեջ էր Վեյերշտրասի տեսական-ֆունցիոնալ ու Կանտորի տեսական-բազմությունների դպրոցների մասին։

Պատվավոր կոչումներ խմբագրել

Կրոնեկերը մի շարք ակադեմիաների անդամ է՝

  • Գիտությունների Պրուսական ակադեմիա (1861)
  • French Academy of Sciences (1868)
  • Թագավորական հասարակություն (1884)

25624 Կրոնեկեր աստերոիդն անվանակոչվել է նրա անունով։

Հրապարակումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Cantor Kronecker, Leopold (գերմ.) // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1906. — Vol. 51. — S. 393–395.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Кронекер Леопольд // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ http://www.stadtentwicklung.berlin.de/cgi-bin/egab/eg.pl?fieldname=grab&search=messel&Search=Start
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Czech National Authority Database
  7. ↑ 7,0 7,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 207.
  10. ↑ The English translation is from Gray. In a footnote, Gray attributes the German quote to: "Weber 1891/92, 19, quoting from a lecture of Kronecker's of 1886."
    Gray, Jeremy (2008), Plato's Ghost: The Modernist Transformation of Mathematics, Princeton University Press, p. 153, https://books.google.am/books?id=ldzseiuZbsIC&q=%22God+made+the+integers%2C+all+else+is+the+work+of+man.%22#v=snippet&q=%22God%20made%20the%20integers%2C%20all%20else%20is%20the%20work%20of%20man.%22&f=false 
    Weber, Heinrich L. 1891-2. Kronecker. Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung 2:5-23. (The quote is on p. 19.)
  11. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ MacTutor անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  12. ↑ [1] Jewish Encyclopedia. Funk and Wagnalls, 1901—1906
  13. ↑ James Ioan Mackenzie (2009)։ Driven to Innovate A Century of Jewish Mathematicians and Physicists։ Peter Lang։ էջեր 90–94։ ISBN 978-1-906165-22-2 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լեոպոլդ_Կրոնեկեր&oldid=8779015» էջից