Լալ Բահադուր Շաստրի

	Լալ Բահադուր Շաստրի
Կուսակցություն՝	Հնդկական ազգային կոնգրես
Կրթություն՝	Harish Chandra Postgraduate College? և Mahatma Gandhi Kashi Vidyapeeth?
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ
Դավանանք	հինդուիզմ
Ծննդյան օր	հոկտեմբերի 2, 1904[…]
Ծննդավայր	Մուղալսարայ, Վարանասի, Ագրայի և Աուդհի միացյալ պրովինցիա, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Վախճանի օր	հունվարի 11, 1966[…] (61 տարեկան)
Վախճանի վայր	Տաշքենդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Թաղված	Ռաջ Գհատ
Քաղաքացիություն	Բրիտանական Հնդկաստան, Հնդկաստան և Հնդկաստանի տիրապետություն
Ամուսին	Lalita Shastri?
Զավակներ	Suman Shastri?, Sunil Shastri? և Ashok Shastri?
Պարգևներ
Lal Bahadur Shastri

Լալ Բահադուր Շաստրի (հինդի՝ लालबहादुर शास्त्री, հոկտեմբերի 2, 1904(1904-10-02)^[1]^[2]^[3]^[…], Մուղալսարայ, Վարանասի, Ագրայի և Աուդհի միացյալ պրովինցիա, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - հունվարի 11, 1966(1966-01-11)^[2]^[3]^[4]^[…], Տաշքենդ, Ուզբեկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[4]), անկախ Հնդկաստանի երկրորդ վարչապետը։

Կենսագրություն խմբագրել

Լալ Բահադուրը ծնվել է Մուգհալասարայի քաղաքում (ներկայիս Ուտար Պրադեշ նահանգ)։ Մահաթմա Գանդիի պասիվ դիմադրության շարժմանը մասնակցելու նպատակով 1921 թվականին սկսել է սովորել Քաշիի ազգայնական մասնավոր համալսարանում։ Ավարտելուց հետո ստացել է «Շաստրի»՝ գիտնականի կոչում։ Ընդհանուր առմամբ, բանտարկված է եղել 9 տարի (մասնավորապես, 1940-1946 թվականներին «Սատյագրահա» շարժմանը մասնակցելու համար)։

Հնդկաստանի անկախության հռչակումից հետո դարձել է Ուտար Պրադեշի ներքին գործերի նախարարը։ 1951 թվականին նշանակվել է Լոկ Սաբհի գլխավոր քարտուղար, հետո՝ Ջավահառլալ Ներուի կառավարության երկաթուղիների նախարար։ Այդ պաշտոնից հեռացել է Թամիլ Նադու նահանգի Արյալուրի երկաթուղու աղետից հետո։ Հերթական ընտրություններից հետո՝ 1961 թվականին, նշանակվել է տրանսպորտի նախարար, հետո՝ Հնդկաստանի ներքին գործերի նախարար։

1964 թվականի մայիսի 27-ին Ներուն մահացել է, և Կոնգրեսի կուսակցությունում սկսվել է իշխանության համար պայքար։ Ներուի նման պահպանելով սոցիալիստական կողմնորոշումը` Շաստրին ներկայացվել է որպես ՀԱԿ ձախ թևի ներկայացուցիչ՝ վախենալով կենտրոնաջական Մորարջի Դեսայիի ուժեղացումից, և 1964 թվականի հունիսի 9-ին հաստատվել է վարչապետի պաշտոնում, չնայած այդ պաշտոնի համար պայքարում նախընտրելի թեկնածուն Դեսային էր։

Շաստրին փորձում էր խուսափել ներքին քաղաքականության մեջ կտրուկ փոփոխություններից՝ միշտ փոխզիջումների գնալով։ Բայց նրա կառավարությունը չկարողացավ հաղթահարել տնտեսական ճգնաժամը և պարենի անբավարարության խնդիրը։

1965 թվականին սկսվել է երկրորդ հնդկա-պակիստանական պատերազմը։ Հիմնական մարտական գործողությունները տեղի են ունեցել Քաշմիրում և Փանջաբում։ Պակիստանը կարծում էր, որ հնդկական Քաշմիրում ապստամբություն կբարձրանա, բայց դա տեղի չի ունեցել։ Չնայած պակիստանցիներին հաջողվել է Փանջաբում առաջ գնալ մինչև հնդակական տարածքի խորքը` հնդկական զորքերը կարողացել են հաջողության հասնել Քաշմիրում, բացի այդ, հնդկական զորքը Լահորը հրետանակոծության է ենթարկել։

1965 թվականի վերջին հայտարարվել է զինադադար։ 1966 թվականի հունվարին Տաշքենդում սկսվել են հնդկա-պակիստանական բանակցություններ՝ ԽՍՀՄ-ի միջնորդությամբ։ 1966 թվականի հունվարի 10-ին ստորագրվել է Տաշքենդյան հռչակագիրը, որը վերջ է դրել պատերազմին։ Հաջորդ օրը Շաստրին մահացել է սրտի կաթվածից։

Հիշատակ խմբագրել

Վարչապետի պաշտոնում Շաստրին ծառայել է միջազգային հարթակում Հնդկաստանի ՀԱԿ-ի դիրքի ամրապնդման համար։

Շաստրին դարձել է Հնդկաստանի առաջին քաղաքացին, որը հետմահու արժանացել է Հնդկաստանի բարձրագույն պետական քաղաքացիական պարգևին՝ Բհարատ Ռատնային։ Նրա հիշատակին է նվիրված Դելիի «Վիջայ Գատ» հուշահամալիրը։ Տաշքենդում կանգնեցվել է Շաստրիի կիսնադրին, փողոցներից մեկը կոչվել է նրա անունով։

2005 թվականին Շաստրիի պատվին անվանվել է Վարանասի քաղաքի օդանավակայանը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Шастри Лал Бахадур // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Գրականություն խմբագրել

Чандрика Прасад Шривастава. Лал Бахадур Шастри: жизнь правды в политике = Lal Bahadur Shastri: a life of truth in politics. — М.: Голден-Би, 2007. — 432 с. — ISBN 978-5-901124-29-1.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լալ Բահադուր Շաստրի» հոդվածին։

[_997bd43f877eb9cd-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_8e23cc193fb09892-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_59d8cc94c8b8932a-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.

[_12fe2cb7d5194407-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Шастри Лал Бахадур // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]

[2]

[3]

[4]