Վիքիպեդիա

Ժուլի Պեյետ

Կանադայի 29-րդ գլխավոր նահանգապետ

Ժուլի Պեյետ (ֆր.՝ Julie Payette, հոկտեմբերի 20, 1963(1963-10-20)[1], Մոնրեալ, Քվեբեկ[2]), կանադացի գործարար կին, նախկին տիեզերագնաց, ինժեներ, Կանադական կոնֆեդերացիայի ձևավորումից ի վեր Կանադայի ներկայիս՝ 29-րդ գլխավոր նահանգապետը[5][6][7]։ Պեյետը կատարել է երկու տիեզերական թռիչք՝ STS-96 և STS-127՝ մուտք գործելով տիեզերք ավելի քան 25 օր։ Պեյետը եղել է Կանադական տիեզերական գործակալության (CSA) գլխավոր տիեզերագնաց, Հյուստոնում ՆԱՍԱ-ի առաքելության վերահսկման կենտրոնում հանդես է եկել որպես կապսուլ կոմունիկատոր։

Ժուլի Պեյետ
 
Կրթություն՝ ՄաքԳիլի համալսարան (1986), Տորոնտոյի համալսարան (1990), UWC Atlantic College? և Collège Regina Assumpta?
Մասնագիտություն՝ տիեզերագնաց, ճարտարագետ և քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր հոկտեմբերի 20, 1963(1963-10-20)[1] (60 տարեկան)
Ծննդավայր Մոնրեալ, Քվեբեկ[2]
Քաղաքացիություն  Կանադա
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

2013 թվականի հուլիսին նշանակվել է Մոնրեալի գիտական կենտրոնի ղեկավար պաշտոնյա, 2014 թվականի ապրիլին՝ Կանադայի ազգային բանկի տնօրեն[8]։ 2017 թվականի հուլիսի 13-ին վարչապետ Ջասթին Տրյուդոն հայտարարել է, որ թագուհին Պեյետին նշանակել է Կանադայի հաջորդ գլխավոր նահանգապետ[5][6][9]։ Պաշտոնը ստանձնել է 2017 թվականի հոկտեմբերի 2-ին[10]։

Կենսագրություն խմբագրել

Պեյետը ծնվել է 1963 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Քվեբեկ նահանգի Մոնրեալ քաղաքում[11], ապրել է Ահունցիկ շրջանում, հաճախել Collège Mont-Saint-Louis և Collège Regina Assumpta[12][13]: 1982 թվականին Միջազգային Բակալավրիատի դիպլոմ է ստացել Միացյալ Թագավորության Հարավային Ուելսի Ատլանտիկի միջազգային քոլեջից։

Այնուհետև ընդունվել է ՄաքԳիլի համալսարան, 1986 թվականին ստացել ճարտարագիտության բակալավրի աստիճան, 1990 թվականին Տորոնտոյի համալսարանից ստացել է կիրառական գիտությունների մագիստրոսի աստիճան։ Նրա թեզն ուղղված էր արհեստական ինտելեկտի դաշտ համարվող հաշվարկային լեզվաբանությանը[12] [14][15]:

1986-1988 թվականներին Պեյետն աշխատել է որպես IBM Կանադայի Գիտահետազոտական բաժնի համակարգերի ինժեներ։ 1988-1990 թվականներին, որպես Տորոնտոյի համալսարանի ասպիրանտ, ընդգրկվել է բարձրակարգ համակարգչային ճարտարապետության նախագծում և աշխատել որպես դասախոսի օգնական։ 1991 թվականի սկզբին Պեյետը միացել է Շվեյցարիայի IBM Ցյուրիխի հետազոտական լաբորատորիայի հաղորդակցման և գիտության բաժնին Շվեյցարիայում՝ մեկ տարի այցելու գիտնական նշանակման համար։ Երբ 1992 թվականի հունվարին նա վերադարձավ Կանադա, միացավ Մոնրեալի Bell-Northern հետազոտությունների ելույթների հետազոտական խմբին, որտեղ պատասխանատու էր հեռախոսային խոսքի ըմբռնման համար՝ օգտագործելով համակարգչային խոսքի ճանաչումը։

Անձնական կյանք խմբագրել

1990-ական թվականներին Պեյետն ամուսնացել է Ֆրանսուա Բրիսետի հետ[16][17], զույգն ամուսնալուծվել է 1999 թվականին[18]։ Երկրորդ անգամ ամուսնացել է Ուիլյամ Ֆլինի հետ, ամուսնալուծվել են 2015 թվականին. զույգն ունի մեկ որդի՝ Լորիերը[18]։

Պեյետն ազատ տիրապետում է ֆրանսերենի (մայրենի լեզու) և անգլերենի, հաղորդակցվում է իսպաներեն, գերմաներեն, իտալերեն և ռուսերեն։ Նվագում է դաշնամուր, երգել է Մոնրեալի սիմֆոնիկ նվագախմբի, Tafelmusik բարոկկո նվագախմբի հետ։

Կանադական տիեզերական գործակալություն խմբագրել

 
STS-96-ից Պեյետի պաշտոնական լուսանկարը

Պեյետը 1992 թվականի հունիսի 5-ին 5330 դիմորդներից Կանադական տիեզերական գործակալության կողմից (CSA) ընտրված չորս տիեզերագնացներից մեկն է։ Կանադայում հիմնական վերապատրաստում անցելուց հետո, նա աշխատել է որպես բջջային սպասարկման համակարգի տեխնիկական խորհրդատու[19]։ 1993 թվականին Պեյետը Կանադայի տիեզերագնաց ծրագրում հիմնադրել է Մարդկային համակարգչային փոխազդեցության խումբը և ՆԱՏՕ-ի միջազգային հետազոտությունների ուսումնասիրման խմբում աշխատել որպես տեխնիկական մասնագետ։

Տիեզերական նշանակման նախապատրաստման ժամանակ Պեյետը ստացել է իր առևտրային պիլոտային լիցենզիան և 120 ժամ, որպես հետազոտական օպերատոր, մուտք գործել օդանավ։ 1996 թվականի ապրիլին Պեյետը որակավորվել է որպես մեկ մթնոլորտ ծովային սուզման օպերատոր։ 1996 թվականի փետրվարին նա եղել է CT-114 Tutor ռազմական ինքնաթիռի կապիտան, ռազմական սարքի համար կարգ ստացել է 1997 թվականին։

2000-2007 թվականներին Պեյետը եղել է Կանադական տիեզերական գործակալության գլխավոր տիեզերագնաց։

Գլխավոր նահանգապետ խմբագրել

2017 թվականի հուլիսի 13-ին վարչապետ Ջասթին Տրյուդոն հայտարարել է, որ Կանադայի 29-րդ գլխավոր նահանգապետ կլինի Ժուլի Պեյետը, որը պաշտոնը կստանձնի Դեյվիդ Ջոնսթոնի պաշտոնավարման ավարտից հետո՝ 2017 թվականի հոկտեմբերի 2-ից[20]։ Հայտարարության ավարտից հետո Ջոնսթոնը հանդես է եկել շնորհավորական ուղերձով և շնորհակալություն հայտնել «արտասովոր նվաճումներ ունեցող կանադացուն, որը վայելում է բոլորի հիացմունքը»[21]։

Որպես նշանակված պաշտոնյա՝ Պեյետն իր առաջին պաշտոնական հանդիպումն է ունեցել Եղիսաբեթ II թագուհու հետ 2017 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Բալմորալ ամրոցում, երբ նա նաև ստացել է Կանադայի շքանշանի (Ս. Ս.) արտակարգ ուղեկցորդի, Ռազմական գերազանցության արտակարգ հրամանատարի (C.M.M.) և Ոստիկանության զորքերի պատվավոր հրամանատարի շքանշան Ձերդ գերազանցության կողմից[22]։

 
Վանկուվերում 2010 թվականի ձմեռային օլիմպիական խաղերի ժամանակ դրոշը տանում են մի քանի նշանավոր կանադացիներ, այդ թվում՝ Ժուլի Պեյետը

Պեյետը Կանադայի 29-րդ գլխավոր նահանգապետի պաշտոնը ստանձնել է 2017 թվականի հոկտեմբերի 2-ին։ Այնուհետև նա կոչ է արել կանադացիներին համատեղ աշխատել կլիմայի փոփոխության, միգրացիայի և աղքատության հարցերի շուրջ։ «Յուրաքանչյուր ոք կարող է ինչ-որ բան անել և առաջ տանել մարտահրավերը, քանի դեռ նրանք պատրաստ են աշխատել ուրիշների հետ, թողնել անձնական օրակարգը, հասնել ավելի բարձր նպատակի և անել այն, ինչ ճիշտ է ընդհանուր բարիքի համար։ Հուսով եմ, որ իմ մանդատը, որպես գլխավոր նահանգապետ, պետք է արտացոլի դա», - ասել է Պեյետը[23]։

Պարգևներ խմբագրել

Ժուլի Պեյետի շքանշանները
 
       
       

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 http://www.ordre-national.gouv.qc.ca/membres/membre.asp?id=1157
  3. ↑ https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html
  4. ↑ https://rsc-src.ca/sites/default/files/Class%20of%202019.pdf
  5. ↑ 5,0 5,1 «Governor General: Ms. Julie Payette, Governor General». gg.ca. Governor General of Canada. 2017 թ․ հուլիսի 13.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Former astronaut Julie Payette to be Canada's next governor general». CBC News. 2017 թ․ հուլիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 12-ին.
  7. ↑ Scotti, Monique (2017 թ․ հուլիսի 13). «Julie Payette: Meet Canada's next governor general». Global News. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 13-ին.
  8. ↑ National Bank of Canada (2014 թ․ մայիսի 23). «Appointment Notice Julie Payette». The Globe and Mail.
  9. ↑ «Prime Minister Trudeau announces The Queen's approval of Canada's next Governor General». pm.gc.ca. Government of Canada. 2017 թ․ հուլիսի 13.
  10. ↑ MacCharles, Tonda (2017 թ․ հոկտեմբերի 2). «Julie Payette becomes Canada's 29th Governor General». Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին – via Toronto Star.
  11. ↑ «Biography of Julie Payette». Canadian Space Agency. 2013 թ․ սեպտեմբերի 10.
  12. ↑ 12,0 12,1 «Determination, generosity and spaghetti sauce: Meet Canada's new GG». CBC News. 2017 թ․ հուլիսի 14.
  13. ↑ «Julie Payette – Celebrating Women's Achievements». collectionscanada.gc.ca. Library and Archives Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 13-ին.
  14. ↑ «Julie Payette: Astronaut, Canadian Space Agency (Biographical data)». Houston, Texas: National Aeronautics and Space Administration. 2012 թ․ հունիս. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 18-ին.
  15. ↑ Flavelle, Dana (2009 թ․ փետրվարի 1). «Blasting off into space with Massey mementoes». Toronto Star. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 13-ին.
  16. ↑ Branswell, Brenda (1999 թ․ մայիսի 17). «Ambition accomplished: The multitalented Julie Payette joins the roll of Canadian space travellers». Maclean's. Toronto.
  17. ↑ «Payette, Julie». Encyclopedia Astronautica. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 13-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 «Julie Payette drops legal battle to seal public records of her divorce proceedings». National Post. 2017 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  19. ↑ «Biography of Julie Payette». Longueuil, Quebec: Canadian Space Agency. 2013 թ․ հունվարի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 12-ին.
  20. ↑ «Julie Payette named Governor General». Maclean's. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  21. ↑ «Message Following the Announcement of Canada's 29th Governor General». The Governor General of Canada. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  22. ↑ General, The Office of the Secretary to the Governor. «The Governor General of Canada». Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  23. ↑ «Julie Payette pushes strength of team work, power of dreams in debut speech as GG». Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժուլի Պեյետ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժուլի_Պեյետ&oldid=9745982» էջից