Թոշակառուների ճանապարհորդությունը

Թոշակառուների ճանապարհորդությունը; ֆր.՝ Bourses de voyage
Հեղինակ	Ժյուլ Վեռն
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	դաստիարակչական վեպ, ճանապարհորդական վեպ և արկածային
Բնօրինակ լեզու	ֆրանսերեն
Ստեղծման տարեթիվ	1903
Շարք	Անսովոր ճանապարհորդություններ
Նախորդ	Կիպ եղբայրները
Հաջորդ	Դրամա Լիֆլանդիայում
Նկարազարդող	Լեոն Բենետ
Երկիր	Ֆրանսիա
Հրատարակման տարեթիվ	1903
	Traveling Scholarships Վիքիպահեստում

Թոշակառուների ճանապարհորդությունը (ֆր.՝ Bourses de voyage), ֆրանսիացի գրող Ժյուլ Վեռնի քիչ հայտնի արկածային վեպը, որը մտնում է «Անսովոր ճանապարհորդություններ» շարքի մեջ։ Վեպը գրվել է 1903 թվականին։ Վեպի առաջին հրատարակությունը կայացել է Պիեռ Ժյուլ Էտցելի «Magasin d’Éducation et de Récréation» ամսագրում 1903 թվականի հունվարի 1-ից (№ 193) մինչև դեկտեմբերի 15-ը (№ 263)։ Գրքային առաջին հրատարակությունը լույս է տեսել երկու հատորով։ Առաջին հատորը հրատարակվել է 1903 թվականի հուլիսի 1-ին, իսկ երկրորդ հատորը՝ նույն թվականի նոյեմբերի 9-ին։ Պատկերազարդ հրատարակությունը լույս է տեսել 1903 թվականի նոյեմբերի 19-ին՝ Լեոն Բենետտի նկարազարդումներով^[1]։ Այս վեպով Ժյուլ Վեռնը եզրափակում է այն վեպերի շարքը, որտեղ գլխավոր հերոսները երեխաներ են՝ «Տասնհինգամյա նավապետը» (1878 թվական), «Երկու տարի արձակուրդ» (1888 թվական), «Մանուկը» (1893 թվական)։ Որոշ աղբյուրներում վեպը հանդիպում է «Հալլիֆաքսի ծովահենները» անվանումով։

Սյուժե

Լոնդոնի «Անթիլյան» դպրոցը հանրահայտ է նրանով, որ այնտեղ սովորում են երիտասարդ եվրոպացիներ, որոնք ծնվել են Կարիբյան ավազանի երկրներում։ Նրա ինն ուսանողներ, որպես խրախուսանք, պարգևատրվում են դեպի հարազատ երկրներ ճանապարհորդությունով, որի հովանավորն է հանդիսանում մի հարուստ կին Բարբադոսից։

Հարի Մերկելը, նախկին նավապետ է, որը դարձել է ծովահեն, ձերբակալվել և Անգլիա է տարվել, որտեղ և մեղադրվում է բազմաթիվ արյունալի սպանությունների մեջ։ Սակայն Մերկելին հաջողվում է փախչել՝ իր հավատարիմ զինակից Ջոն Կարպենտերի հետ։ Նրանք իրենց համախոհների հետ, որոնք հայտնի են որպես «Հալիֆաքսի ծովահեններ», գրավում են «Նախազգուշացում» եռակայմ առագաստանավը և սպանում անձնակազմի բոլոր անդամներին։ Հենց այս նավով էլ պետք է ուսանողները ճանապարհորդեն՝ իրենց լատիներենի ուսուցիչ և դպրոցի հաշվետար պրոֆեսոր Հորացիո Պատերսոնի գլխավորությամբ։

Նավը դուրս է գալիս Կորկ ծովածոցում գտնվող իռլանդական Քվինստաուն նավահանգստից։ Երկար ճանապարհորդությունը Ատլանտիկայով սկսված է։ Մարկելը և նրա անձնակազմը ցանկանում են ճանապարհին սպանել ուղևորներին և նորից զբաղվել ծովահենությամբ։ Մակայն Պատերսոնի հետ զրույցից իմանում են, որ Բարբադոս ժամանելուն պես, ուսանողներից յուրաքանչյուրը, որպես պարգև, տիկին Կետլին Սեյմուրից ստանալու են 700 ֆունտ ստերլինգ պարգևավճար։ Մերկելը փոխում է իր ծրագիրը և որոշում է ճանապարհորդությունը ավարտին հասցնել՝ ագահաբար ցանկանալով տիրանալ այդ գումարին։

Ճանապարհորդությունը շարունակվում է և Կարիբյան կղզիներում, հաջորդաբար, այցելում է ուսանողներից յուրաքանչյուրի հայրենիքը՝ Մարտինիկա, Սենտ Լյուսիա, Սենտ Թոմաս, Գվադելուպա, Դոմինիկա, Անտիգուա, Սան Բարտոլոմեո, Սան Մարտին, Սանտա Կրուս և վերջապես հասնում է իր նպատակակետին՝ Բարբադոս։ Բարբադոսում տիկին Կետլին Սեյմուրը յուրաքանչյուր սովորողի հանձնում է խոստացված գումարը։

Տիկին Սեյմուրը ունի ևս մեկ խնդրանք։ Նա խնդրում է Անգլիայի Լիվերպուլ քաղաք հասցնել բոցման Ուիլլ Միտցին, որը այնտեղ նոր աշխատանքի է անցնելու։ Մերկելը չի կարող մերժել տիկնոջ խնդրանքը։ Միտցը պատահաբար լսում է ծովահենների խոսակցությունը և իմանում նրանց ծրագրերի մասին։ Օգտվելով գիշերվա մթությունից, նա փորձում է ուսանողների և նրանց դասախոսի հետ միասին, փախչել նավից։ Բայց այդ փորձը անհաջողության է մատնվում։ Նրանք հակամարտության մեջ են մտնում ծովահենների հետ, որի արդյունքում նրանց հաջողվում է Մերկելին և Կարպենտերին փակել նավապետի սենյակում, իսկ մյուս ծովահեններին՝ նավի մառանում։ Վերջիններս մառանում գտնում են ռոմով լցված տակառներ և սկսում են հարբեցողությամբ զբաղվել։ Որոշ ժամանակ անց Մերկելին և Կարպենտերին, այնուամենայնիվ, հաջողվում է ազատվել գերությունից և նրանք ուղևորվում են փրկելու իրենց համախոհներին։ Բայց արդեն ուշ է։ Նավի վրա, հանկարծակի, հրդեհ է բռնկվում և նավը սկսում է խորտակվել։

Այդ ընթացքում Միտցին հաջողվում է Պատերսոնի և երեխաների հետ նավակ նստել և լքել խորտակվող նավը։ Նրանք շատ դժվար ժամանակներ են անց կացնում բաց ծովում, մինչև հանդիպում են մի շոգենավի, որը և նրանց հասցնում է մինչև Մեծ Բրիտանիա։ Այնտեղ նրանց սպասում է ամբոխը և լրատվությունը, որոնք իմացել էին այդ իրադարձությունների մասին։ Վերջապես նրանք ժամանում են դպրոց, որտեղ նրանց սպասում է ծանրաբեռնված, նոր ուսումնական տարին։

Բովանդակություն

Վեպը բաղկացած է երկու մասից և քսանիննը գլուխներից^[2]։

Մաս առաջին

Գլուխ I. Մրցույթ
Գլուխ II. Տիկին Կետլին Սեյմարի ծրագիրը
Գլուխ III. Պարոն և տիկին Պատտերսոնները
Գլուխ IV. «Երկնագույն աղվես» պանդոկը
Գլուխ V. Համարձակ հնարք
Գլուխ VI. Տախտակամածի տերերը
Գլուխ VII. «Արագընթաց» եռակայմ առագաստանավը
Գլուխ VIII. Նավի վրա
Գլուխ IX. Ցամաքի տեսանելիությունում
Գլուխ X. Զեփյուռ Նորդ Օստից

Կարիբյան ավազանի կղզիները

Գլուխ XI. Բաց ծովում
Գլուխ XII. Ատլանտյան օվկիանոսի միջով
Գլուխ XIII. «Էսսեկս» պահնորդական նավը
Գլուխ XIV. Սենտ Թոմաս և Սանտա Կրուս
Գլուխ XV. Սան Մարտին և Սան Բարտոլոմեո կղզին

Մաս երկրորդ

Գլուխ I. Անտիգուա
Գլուխ II. Գվադելուպա
Գլուխ III. Դոմինիկա կղզին
Գլուխ IV. Մարտինիկա
Գլուխ V. Սենտ Լյուսիա
Գլուխ VI. Բարբադոս
Գլուխ VII. Անցման սկիզբը
Գլուխ VIII. Գիշերվա ժամանելուն պես
Գլուխ IX. Ուիլլ Միտց
Գլուխ X. Փախստականները
Գլուխ XI. Տախտակամածի տերերը
Գլուխ XII. Եվս երեք օր
Գլուխ XIII. Աննպատակ
Գլուխ XIV. Նավարկության վերջը

Կերպարներ

Տոնի Ռենո - ֆրանսիացի, ծնունդով Մարտինիկայից
Ռոջեր Հինսդեյլ - անգլիացի, ծնունդով Սենտ Լյուսիայից
Նիլս Հարբո - դանիացի, ծնունդով Սենտ Թոմասից
Լուիս Կլոդիոն - ֆրանսիացի, ծնունդով Գվադելուպաից
Ջոն Հովարդ - անգլիացի, ծնունդով Դոմինիկայից
Հերբերտ Պերկինս - անգլիացի, ծնունդով Անտիգուայից
Անդերս Մագնուս - շվեդացի, ծնունդով Սան Բարտոլոմեոից
Ալբերտ Լևենա - հոլլանդացի, ծնունդով Սան Մարտինից
Աքսել Վիկբորն - դանիացի, ծնունդով Սանտա Կրուսից
Կետլին Սեյմուր - ճանապարհորդության հովանավորը
Հորացիո Պատտերսոն - ուսուցիչ
Հարրի Մարկել - ծովահենների առաջնորդ
Ջոն Կարպենտեր - բոցման, Հարրի Մարկելի զինակիցը
Ուիլ Միտց - բոցման, բացահայտում է ծովահեններին
Ռենի Կոկ - ծովահեն, նավի խոհարարը

Նկարազարդումներ հրատարակությունից

Աղբյուրներ

"Թոշակառուների ճանապարհորդությունը" als E-Book in HTML auf zeno.org
Թոշակառուների ճանապարհորդությունը in Անդրաս Ֆերմանի Ժյուլ Վեռնի հավաքածուն
Արվեստի բնօրինակ ստեղծագործություններ. Արխիվացված 2014-12-25 Wayback Machine
Տեքստը իսպաներեն en E-book.(չաշխատող հղում)
Տեքստը իսպանեպեն en E-book. Արխիվացված 2011-07-26 Wayback Machine
Վեպերի հավաքածու en "Viaje al centro del Verne desconocido".

Ծանոթագրություններ

↑ Dehs, Volker; Jean-Michel Margot, Zvi Har’El, «The Complete Jules Verne Bibliography: I. Voyages Extraordinaires», Jules Verne Collection, Zvi Har’El, Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 25-ին, Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին
↑ http://www.litmir.net/ Արխիվացված 2022-04-14 Wayback Machine Վեպի մեդիա տարբերակը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոշակառուների ճանապարհորդությունը» հոդվածին։

[Dehs-1] Dehs, Volker; Jean-Michel Margot, Zvi Har’El, «The Complete Jules Verne Bibliography: I. Voyages Extraordinaires», Jules Verne Collection, Zvi Har’El, Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 25-ին, Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին

[2] ttp://www.litmir.net/ Արխիվացված 2022-04-14 Wayback Machine Վեպի մեդիա տարբերակը

[1]

[2]