Ասկերան
Մայրաբերդ, Ասկերան (պարսկերեն՝ Askeran-զորանոց), քաղաք Արցախում, Ասկերանի շրջանի վարչական կենտրոնը, Ստեփանակերտից 18 կմ հյուսիս-արևելք՝ Կարկառ գետի ձախ ափին՝ 600 մ բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 1562 հա։
Քաղաք | |||
---|---|---|---|
Մայրաբերդ | |||
ադրբ.՝ Əsgəran | |||
| |||
Մայրաբերդի քաղաքապետարանը | |||
Երկիր | Արցախ | ||
Համայնք | Խոջալուի շրջան, Ասկերանի շրջան և Շուշիի գավառ | ||
Քաղաքապետ | Սամվել Մարդիի Աղաջանյան | ||
Այլ անվանումներ | Խաչեն | ||
ԲԾՄ | 512 մետր | ||
Բնակչություն | 2․180 մարդ (2009) | ||
Ազգային կազմ | Հայեր | ||
Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
Տեղաբնականուն | Մայրաբերդցի | ||
Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
Հեռախոսային կոդ | +374 47 (6) | ||
Ավտոմոբիլային կոդ | 26 | ||
| |||
Պատմություն
խմբագրելՀայտնի է XVIII դ. կեսից։ Եղել է ռուսական բանակի զորանոց։ Ասկերանում պահպանվել է Բերդ ամրոցը (Մայրաբերդ. 1788-1789), որտեղ պատերազմի տարիներին տեղակայվել է Ասկերանի պաշտպանական շրջանի շտաբը։ Մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումն Ասկերանը գյուղ էր Ռուսական կայսրության Շուշիի գավառում։ 1978 - 1991 թթ. Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի Ասկերանի շրջանի վարչական կենտրոնն էր, իսկ 1991 թ. Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանի կենտրոնը։ 1988 թվականի փետրվարին, հատկապես Ասկերանի դեպքերից հետո, շրջանի նախաձեռնող խմբի ղեկավարությամբ Ասերկանում և շրջանի գյուղերում ստեղծվել են ինքնապաշտպանական, իսկ 1990 թվականին՝ կամավորական ջոկատներ (ընդհանուր հրամանատարներ՝ Մ. Հակոբջանյան, Վ. Բալասանյան). որոնց հիմքի վրա կազմավորվել է Ասկերանի ՊՇ։ Ասկերանի ջոկատն առանձին և ՊՇ ստորաբաժանումների կազմում մասնակցել է Ասկերանի, Մարտունիի, Մարտակերտի, Շուշիի, Կուբաթլուի և այլ շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին․ զոհվել է 37 ազատամարտիկ։
Պատմամշակութային հուշարձաններ
խմբագրելՄայրաբերդ
խմբագրելԱրցախյան ազատամարտի տանկ-հուշարձան
խմբագրելԱսկերան քաղաքից դեպի Տիգրանակերտ և Ակնա բնակավայր տանող ճանապարհի ձախ եզրին գտնվող փոքր բլրի վրա է գտնվում Արցախյան ազատամարտին նվիրված տանկ-հուշարձանը։ Այն կազմված է քարե պատվանդանից, վերջինի վրա կանգնեցված Տ-72 տանկից և հարակից պուրակից։ Տ-72 տանկը մասնակցել է Աղդամի ազատագրման ռազմական գործողությանը։ Հուշարձանի մոտ կազմակերպվում են ուխտագնացություններ, զինվորական երդման արարողություններ[2][3][4][5]։
Տնտեսություն
խմբագրելԶբաղվում են երկրագործությամբ, այգեգործությամբ, անասնապահությամբ։ Ունի գինու-կոնյակի, ոչ ալկոհոլային խմիչքների գործարաններ, շինարարական ձեռնարկություններ, միջնակարգ և երաժշտական դպրոցներ, մշակույթի տուն, կենտրոնական շրջանային հիվանդանոց, համաճարակային հիվանդությունների կայան[փա՞ստ]։
Բնակչություն
խմբագրել1970 թ. Ասկերանի բնակչությունը կազմում էր 700 մարդ, որոնց մեծամասնությունը հայեր էին։ Ըստ 2005 թ. մարդահաշվին քաղաքում բնակվում էր 1.967 մարդ[6]։ Իսկ 2009 թվականին քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 2.180 մարդ։
Քույր քաղաք
խմբագրելՏես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ Տանկից տանկ, դիրքից դիրք. ՀՅԴ ԱԵՄ-ը Արցախի դրոշը տեղակայել է Ասկերանի տանկ-հուշարձանին, (արխիվացված 09․07․2021թ․)
- ↑ ՀՅԴ ԱԵՄ-ը Արցախի դրոշը տեղակայել է Ասկերանի տանկ-հուշարձանին, (արխիվացված 09․07․2021թ․)
- ↑ <<Ես եմ>> ծրագրով ծառայության անցած նորակոչիկները ընդունել են զինվորական երդում, (արխիվացված 09․07․2021թ․)
- ↑ Մեր հաղթանակների մայիսը, (արխիվացված 09․07․2021թ․)
- ↑ «2005 թվականի Արցախի Հանրապետության մարդահաշիվ» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 566)։ |