Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս Ասկերան (այլ կիրառումներ) և Ասկերանի շրջան (այլ կիրառումներ):
Ասկերանի շրջան, վարչական միավոր Ադրբեջանի ԽՍՀ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզում։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Երկիր | Կաղապար:Դրոշավորում/ԽՍՀՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ |
| Կարգավիճակ | administrative territorial entity of the NKAO? |
| Մտնում է | ԼՂԻՄ |
| Վարչկենտրոն | Ասկերան |
 | |
| Հիմնադրված է | 1930 թ. |
| Ժամային գոտի | UTC+4 և UTC+5 |
Պատմություն
խմբագրելՄիջին դարերում ԼՂԻՄ-ի Ասկերանի շրջանի ձախ տարածքը պատկանում էր Խաչենի իշխանությանը (մելիքություն)։ Կարկառի աջ կողմը պատկանում էր Վարանդայի մելիքությանը, որի կենտրոնն ու իշխանական նստավայրը Ավետարանոց ամրոցն էր՝ շրջանի հարավային տարածքը[1]։
Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի ձևավորվելուց հետո 1920-ական թվականներին շրջանը ձևավորվեց տարածաշրջանի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում, ստանալով նույն անունը՝ Ստեփանակերտ։ 1978 թվականին շրջանի կենտրոնը դառնում է Ասկերանը, իսկ շրջանը վերանվանվում Ասկերան։ 1979 թվականին շրջանն ուներ 52 բնակավայր[2]։
Ղարաբաղյան հակամարտության սկզբից Ադրբեջանի ԽՍՀ ղեկավարությունը սկսել է իրականացնել նոր կենտրոն ստեղծելու ծրագիր։ 1988-1990 թվականներին Խոջալուի բնակչությունը եռապատկվել է հասնելով 6000 բնակչի Կենտրոնական Ասիայից (2000-ից ավել թուրք-մեսխեթցիներ) և Հայաստանից (մոտ 2000 ադրբեջանցիներ) ներգաղթյալների վերաբնակեցման շնորհիվ[3]։ 1990 թվականի ապրիլից Խոջալուն ստանում է քաղաքի կարգավիճակ և դառնում շրջանի կենտրոնը։ Նոր ձևավորված Խոջալուի շրջանը մտնում է Ասկերանի շրջանի մեջ և Մարտունու շրջանի մի մասի մեջ[4]։
Համաձայն Լեռնային Ղարաբաղի չճանաչված Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման, Ասկերանի շրջանի նախկին տարածքը փաստացի վերահսկվում էր ԼՂԻՄ-ի կողմից, այն այժմ մտնում է ԼՂՀ Ասկերանի շրջանի մեջ, համաձայն Ադրբեջանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման Ադրբեջանի Խոջալուի շրջանի կազմում[5]։
Վարչատարածքային բաժանում
խմբագրել
1980-ական թվականների վերջին տվյալներով Ասկերանի շրջանում կար 51 բնակավայր, որից 46-ը՝ հայկական բնակչությամբ[6]: Շրջանի բնակավայրերը միավորված էին 16 գյուղական ու 1 ավանային խորհուրդների մեջ[6]: Ստորև ներկայացվում է գյուղերի ցանկը[6].
- Ասկերան
- Աղբուլաղ
- Այգեստան
- Ավետարանոց
- Արանզամին
- Արցախաշեն
- Բադարա
- Դահրավ
- Դաշուշեն
- Դարալագյազ
- Խանաբադ
- Խանածախ
- Խանցկ
- Խաչմաչ
- Խնձրիստան
- Խոջալլու
- Խրամորթ
- Կարմիր գյուղ
- Հարավ
- Հիլիս
- Ղարաբուլաղ
- Ղըշլաղ
- Մեհտիշեն
- Մխիթարաշեն
- Նախիջևանիկ
- Նորագյուղ
- Շոշ
- Ռև
- Սարդարաշեն
- Սարուշեն
- Սեյդիշեն
- Սղնախ
- Փառուխ
- Փիրջամալ
- Քյաթուկ
- Քյոսալար
Բնակչություն
խմբագրել| 1926 | |||||||
| 1939 | |||||||
| 1959 | |||||||
| 1970 | |||||||
| 1979[7] |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Мехдиев Э.Т., Гусейнов Д.Р. Особенности участия Азербайджанской Республики на мировом рынке природного газа». Тренды и управление. 3 (3): 60–68. 2017-03. doi:10.7256/2454-0730.2017.3.22882. ISSN 2454-0730.
- ↑ Gurevich, V.S. (2019). «Jewish Autonomous Region of 1920s–1930s in the lens of Soviet photojournalists». Regional Problems. 22 (1): 44–57. doi:10.31433/2618-9593-2019-22-1-44-57. ISSN 2618-9593.
- ↑ ОБОДОВСЬКИЙ, ОЛЕКСАНДР (2019). «Про застосування статей про кримінальну відповідальність за бандитизм та за створення злочинної організації». Право України (2019/02): 256. doi:10.33498/louu-2019-02-256. ISSN 2310-323X.
- ↑ Карабахские депутаты: Ходжалу стал жертвой политических интриг и борьбы за власть в Азербайджане. ИА REGNUM, 25.02.2008 г.
- ↑ Агазаде, Мирмехти Миркамил оглы (2019 թ․ ապրիլի 1). «Изучение международных отношений в Азербайджане». Власть. 27 (2): 262. doi:10.31171/vlast.v27i2.6361. ISSN 2071-5358.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Լեռնային Ղարաբաղ», Սերգեյ Մելքումյան, 1990, Երևան, «Լույս» հրատ., Էջ 116:
- ↑ Данные советских переписей в НКАО