Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)

ԼՂԻՄ-ի շրջան
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս Ասկերան (այլ կիրառումներ) և Ասկերանի շրջան (այլ կիրառումներ):

Ասկերանի շրջան, վարչական միավոր Ադրբեջանի ԽՍՀ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզում։

Ասկերանի շրջան
ԵրկիրԿաղապար:Դրոշավորում/ԽՍՀՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ
Կարգավիճակadministrative territorial entity of the NKAO?
Մտնում էԼՂԻՄ
ՎարչկենտրոնԱսկերան
Հիմնադրված է1930 թ.
Ժամային գոտիUTC+4 և UTC+5
Ասկերանի շրջան

Պատմություն Խմբագրել

Միջին դարերում ԼՂԻՄ-ի Ասկերանի շրջանի ձախ տարածքը պատկանում էր Խաչենի իշխանությանը (մելիքություն)։ Կարկառի աջ կողմը պատկանում էր Վարանդայի մելիքությանը, որի կենտրոնն ու իշխանական նստավայրը Ավետարանոց ամրոցն էր՝ շրջանի հարավային տարածքը[1]։

Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի ձևավորվելուց հետո 1920-ական թվականներին շրջանը ձևավորվեց տարածաշրջանի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում, ստանալով նույն անունը՝ Ստեփանակերտ։ 1978 թվականին շրջանի կենտրոնը դառնում է Ասկերանը, իսկ շրջանը վերանվանվում Ասկերան։ 1979 թվականին շրջանն ուներ 52 բնակավայր[2]։

Ղարաբաղյան հակամարտության սկզբից Ադրբեջանի ԽՍՀ ղեկավարությունը սկսել է իրականացնել նոր կենտրոն ստեղծելու ծրագիր։ 1988-1990 թվականներին Խոջալուի բնակչությունը եռապատկվել է հասնելով 6000 բնակչի Կենտրոնական Ասիայից (2000-ից ավել թուրք-մեսխեթցիներ) և Հայաստանից (մոտ 2000 ադրբեջանցիներ) ներգաղթյալների վերաբնակեցման շնորհիվ[3]։ 1990 թվականի ապրիլից Խոջալուն ստանում է քաղաքի կարգավիճակ և դառնում շրջանի կենտրոնը։ Նոր ձևավորված Խոջալուի շրջանը մտնում է Ասկերանի շրջանի մեջ և Մարտունու շրջանի մի մասի մեջ[4]։

Համաձայն Լեռնային Ղարաբաղի չճանաչված Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման, Ասկերանի շրջանի նախկին տարածքը փաստացի վերահսկվում էր ԼՂԻՄ-ի կողմից, այն այժմ մտնում է ԼՂՀ Ասկերանի շրջանի մեջ, համաձայն Ադրբեջանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման Ադրբեջանի Խոջալուի շրջանի կազմում[5]։

Բնակչություն Խմբագրել

Տարի
Հայեր
%
Ադրբեջանցիներ
%
Ռուսներ
%
Ընդամենը
1926
26 702
99,7
22
0,1
9
0,1
26 788
1939
26 881
91,7
2 014
6,9
305
1,0
29 321
1959
17 693
85,5
2 884
13,9
75
0,4
20 694
1970
15 642
79,9
3 785
19,3
6
0,1
19 570
1979[6]
14 772
73,5
5 231
26,0
53
0,2
20 094

Ծանոթագրություններ Խմբագրել