Յոթ
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Յոթ (այլ կիրառումներ)
7 յոթ | |
5 · 6 · 7 · 8 · 9 | |
Տեսակը՝ | |
Հայկական՝ | {{{an}}} |
Հռոմեական՝ | VII |
Երկուական՝ | 111 |
Ութական՝ | 7 |
Տասնվեցական՝ | 7 |
Բնական թվեր |
Յոթ (7), բնական թիվ է, գտնվում է 6-ի և 8-ի միջև։
- Յոթն են՝
- շաբաթվա օրերը` երկուշաբթի, երեքշաբթի, չորեքշաբթի, հինգշաբթի, ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի;
- հիմնական նոտաները` դո, րե, մի, ֆա, սոլ, լյա, սի;
Մաթեմատիկայում
խմբագրել- կարգային թիվը՝ յոթերորդ
- 7-ը պարզ թիվ է;
- 999 999-ն անմնացորդ բաժանվում է 7-ի, ստացվում է՝ 142 857։
Մշակույթ
խմբագրել- «Սպիտակաձյունիկը և յոթ թզուկները» (անգլերեն՝ Snow White and the Seven Dwarfs) հայտնի հեքիաթը գերմանացի Յակոբ և Վիլհելմ Գրիմմ եղբայրները ժամանակին ընդգրկել են կախարդական հեքիաթների իրենց ժողովածուի մեջ։ Իսկ 1937 թվականին էկրան բարձրացավ Ուոլթ Դիսնեյի նկարահանած անիմացիոն մուլտֆիլմը, որում թզուկներն անուններ ունեն՝ Բեշֆույ, Դոք, Դոպի, Գրամփի, Հեփփի, Սլիփփի, Սնիզի։ Այս անուններն անգլերենում իմաստ ունեն։
- Յոթ սամուրայ` 1954 թ. Ակիրա Կուրոսավայի ռեժիսորական ֆիլմը։
- 7-ը պաշտելի թիվ է։
- «Կապույտ Մորուքի յոթ կանայք»[1][2], Անատոլ Ֆրանսի վերլուծական պատմվածքը Կապույտ Մորուքի մասին
Մեզ հայտնի են հեքիաթներ,որտեղ բախվում են չարն ու բարին։ Դրա համար մարդիկ ստեղծում են այնպիսի առասպելական կենդանիներ, որոնք իրականում գոյություն չունեն։ Օրինակ՝ 7 գլխանի դևը կամ հրեշը։ ԵՎ այդ չար հրեշներին,որոնք գտնվում են 7 սարից այն կողմ,7 ծովից այն կողմ,հեքիաթի բարի հերոսները հաղթում են՝ ազատելով իրենց հարսնացուներին կամ փեսացուներին:Պարզ է, որ այստեղից էլ պիտի լինի հարսանիքի արարողություն,և հարսանիքները տևում են 7 օր ու 7 գիշեր։ Հարսանիքների ժամանակ նորապսակներին մաղթում են. «Յոթ որդով սեղան նստեք»։ ՈՒստի 7–ը համարվում էր պաշտելի թիվ։
Այլ բնագավառներում
խմբագրել- A7 ձևաչափի թուղթ՝ 74×105 մմ
- յոթը՝
- Ազոտի ատոմային թիվն է
- հայերենի այբուբենի տառերով գրելաձևը՝ Է
- շաբաթվա յոթերորդ օրվա անունն է՝ կիրակի (քրիստոնեության և հուդաիզմի ավանդույթներով՝ առաջինն է)։
- Ռուսական բանահյուսությունում 7 թիվը նշանակում է «Շատ»։
Օրինակ՝ «Семеро одного не ждут», «Семь раз отмерь - один раз отрежь», «Один с сошкой - семеро с ложкой»:
- 7UP-ը ճանաչված գազավորված ըմպելիք է։
- 007 գործակալը բրիտանական դետեկտիվ ֆիլմաշարի հերոս Ջեյմս Բոնդի մականունն է։
- Աշխարհի բոլոր մշակույթներում 7-ը հաջողություն բերող թիվ է։
- 07-ը Ֆրանսիայի Արդեշ դեպարտամենտի կարգային թիվն է։
- Երկար ժամանակ մոգական հատկանիշներ էին վերագրվում 7 թվին։
- Բաբելոնացիներին միայն 7 մոլորակ էր հայտնի, նրանց տաճարները 7 հարկաբաժին ունեին, և նրանց շաբաթն էլ 7օր ուներ։
- 7-ը շատ կրոններում սուրբ թվանշան է։
- Հուդայականների մոմակալը՝ մենորան, 7 ճյուղ ունի։
- 7 թվանշանն Աստվածաշնչում հանդիպում է 500 անգամ։
- Սա շատ ժողովուրդների սիրած թիվն է և քանի որ երջանիկ է համարվել, առածներում և ասացվածքներում ավելի խաճախ է հանդիպում, քան մյուս թվերը։
- Շատ ապրանքների անվանումներում կա 7 թվանշանը, օրինակ «Բոինգ 747»։
- Շատ ժողովուրդներ հավատում էին, որ 7-րդ որդու 7-րդ որդին յուրահատուկ ուժի տեր է լինում։
- Եթե մարդուն խնդրես 1-ից 10-ը որևէ թիվ ասել, ամենահավանականն է, որ նա ասի՝ 7։
- 7 կետից բաղկացած թվարկումն այն ամենաերկարն է, որ մարդը կարող է առանց դժվարության հիշել։
- Կարող ենք հիշել նաև աշխարհի 7 հրաշալիքները։
- 7 մահացու մեղքերն են համարվում՝ ագահությունը, ծուլությունը, վավաշոտությունը, գոռոզությունը, ցասումը, նախանձը, որկրամոլությունը։
Աստվածաշունչը նրանց մասին չի պատմում, բայց քրիստոնյա փիլիսոփա Թովմա Աքվինացին 1225-1274 թվականներին հենց այս 7-ն է համարել խիստ պատժի արժանի՝ բավական լուրջ մեղքեր։
- 7 մահացու մեղքերը պատկերել է 15-րդ դարի նկարիչ Իերոնիմ Բոախը։
- Շեքսպիրն իր «Ինչպես կուզեք» կատակերգության մեջ մարդու կյանքի 7 փուլ է նկարագրվում՝ երեխա, աշակերտ, սիրահարված, զինվոր, դատավոր, հիմար ծերուկ, վերջապես՝ երկրորդ մանկություն, այսինքն՝ մոռացություն՝ մահ։
- Արարման 7 օրն Աստվածաշնչում՝
- 1-ին օր՝ լույս
- 2-րդ օր՝ ցերեկ, երկինք
- 3-րդ օր՝ հող, ծով, բույսեր
- 4-րդ օր՝ Արև, Լուսին և Աստղեր
- 5-րդ օր՝ ձկներ ու թռչուններ
- 6-րդ օր՝ ցամաքային կենդանիներ ու մարդ
- 7-րդ օր՝ Աստված հանգստանում է։
- Շաբաթվա 7 օրը՝ երկուշաբթի, երեքշաբթի, չորեքշաբթի, հինգշաբթի, ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի։
- 7 երկինք իսլամում՝ արծաթե, ոսկե, մարջանե, ոսկեճերմակ, նռնաքարե, սուտակե, Ատվածային լույսի։
- Քրիստոնյայի 7 առաքինությունները՝ բարություն, հույս,գթություն, արդարություն, չափավորություն, ողջամտություն, դիմացկունություն։
- 7 մայրցամաք՝ Ավստրալիա, Ասիա, Անտարկտիդա, Աֆրիկա, Եվրոպա, Հյուսիսային Ամերիկա, Հարավային Ամերիկա։
- Հեպտաթլոնի 7 մրցություն՝ խոչընդոտներով 100 մ, թռիչք բարձրություն, գնդի հրում, 200մ, թռիչք երկարություն, նիզակի նետում, 800 մ։
- Ծիածանի 7 գույները՝ սպիտակ գույնը բոլոր 7 գույների միավորումն է՝ կարմիր, նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ, մանուշակագույն։ Որոշ գիտնականներ պնդում են, որ գոյություն ունեն միայն 6 տեսանելի գույներ, իսկ Իսահակ Նյուտոնը դրանց ավելացրել է կապույտը, որպեսզի մոգական 7-յակը ստեղծվի։
Ասացվածքներ
խմբագրել- Արջը գիտե յոթը երգ, բոլոր յոթը` տանձի մասին։
- Յոթ վարդապետ մի աղջիկ կնքեցին, անունը դրին՝ Կիրակոս։
- Յոթ անգամ չափի'ր, մի անգամ կտրի'ր։
Ընթերցե՛ք «յոթ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |
Աղբյուրներ
խմբագրելИ.Я. Депман, Н.Я. Виленкин << За страницами учебника математики >>,1989 г
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «The Seven Wives of Bluebeard by Anatole France». www.gutenberg.org. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 13-ին.
- ↑ «Կապույտ մորուքի յոթ կանայք». Գրքասեր. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 13-ին., աուդիոգիրք, թարգմ՝ Վահրամ Աբաջյան