Վիքիպեդիա:Կարմիր հղում
Այս էջը Հայերեն Վիքիպեդիայի կանոնակարգ է։ Այն հիմնականում սահմանում է չափանիշներ, որոնց խմբագրողները պետք է փորձեն հետևել, չնայած միշտ ընդունվում է առողջ բանականությունը և միշտ կարող են լինել բացառություններ։ Այս էջում բոլոր փոփոխությունները պետք է լինեն համաձայնեցված։ Եթե ունեք առաջարկներ սույն կանոնակարգի վերաբերյալ, կարող եք թողնել այն էջի քննարկման էջում։ |
Կարճ ասած՝ Կարմիր հղումները, որոնք վերաբերվում են հոդվածի թեմային, գոյություն չունեն, սակայն անհրաժեշտ են: Նրանք ծառայում են, որպես տեղեկատվություն, թե ինչ հոդվածներ կարելի է ստեղծել և օգնել հոդվածին: Մի հեռացրեք կարմիր հղումները, եթե համուզված չեք, որ հղումը վերաբերվում է հոդվածի թեմային: |
Կարմիր հղում, ինչպիսին սա է, նշանակում է, որ հղված էջը գոյություն չունի կամ եղել է, սակայն այն ջնջվել է: Այն օգտակար է նրանով, որ կարմիր հղումով հոդվածը անհրաժեշտ է Վիքիպեդիային և այդ հոդվածը կլինի նշանակալի և ստուգելի: Անգլերեն Վիքիպեդիայում 2008 թվականին կատարված հետազոտությունից պարզվել է, որ կարմիր հղումները օգտակար են Վիքիպեդիայի զարգացման համար[1]: Նույն հետազոտությունը պարզել է, որ կարմիր հղումները նպաստում են, որպեսզի ստեղծվող հոդվածները որբ չմնան[2]:
Հոդվածները չպետք է ունենան կարմիր հղումներ պատկերներին, կաղապարներին կամ հոդվածներին, որոնք նշանակալի չեն: Կարմիր հղումները չպետք է լինեն ջնջված հոդվածներին, բացառությամբ, եթե հոդվածները ջնջվել են ոչ թե նշանակալիության, այլ ասենք՝ ոչ հանրագիտարանային ոճի կամ պատճենման պատճառով:
Հիմնականում հոդվածներում թույլատրվում է տեղադրել կարմիր հղումներ, եթե դրանք վերաբերվում են հոդվածի թեմային: Մի՛ հեռացրեք կարմիր հղումները, եթե կարծում եք, որ Վիքիպեդիան կունենա նման թեմայով հոդված:
Կարմիր հղումները օգնում են ներգրավել նոր խմբագիրներ և ցույց տալ՝ խմբագրման նոր ուղիներ:
Կարմիր հղումների ստեղծում
խմբագրելԿարմիր հղումի համար տեղադրեք [[ ]]
նշանները այն բառերի վրա, որոնց մասին հոդված գոյություն չունի:
Երբ ստեղծել կարմիր հղումներ
խմբագրելԿարմիր հղումներ կարելի է տեղադրել այն բառերի վրա, որոնք Ձեր կարծիքով հանրագիտարանի մաս կարող են կազմել: Պարզ օրինակ՝ այն կօգնի հոդվածի մասին ավելի լավ պատկերացում կազմել: Չնայած հղումը կարող է նշանակալի չլինել կամ այլ անվանում ունենալ, շատ դեպքերում կարմիր հղման տեղադրումը ավելի օգտակար է, քան նրա բացակայությունը:
Հնարավոր է, որ հոդվածը, որին հղվում է կարմիր հղումը, իրականում գոյություն ունի, սակայն այն այլ անվանմամբ է, կամ միաձուլվել է այլ հոդվածին և դարձել է ենթավերնագիր: Այս դեպքերում, կարմիր հղում ստեղծողը կարող է որոնման կամ կատեգորիաների միջոցով փորձել գտնել տվյալ էջը, եթե այն գոյություն ունի:
Կարմիր հղումը նաև պետք է լինի ճիշտ անվամբ, ինչպես նաև բավարարի Վիքիպեդիայի նշանակալիության կանոնին:
Երբ ցանկանում եք ստեղծել հոդված, ապա կարող եք`
ա․ ստուգել՝ արդյո՞ք կան կարմիր հղումներ և փորձել դրանք ստեղծել և դարձնել կապույտ հղումներ
բ․ ստուգել՝ արդյո՞ք կարմիր հղումները դրված են ճիշտ վայրում և ճշտել դրանք, եթե անհրաժեշտություն կա:
Խուսափում որոշ տեսակի կարմիր հղումների ստեղծումից
խմբագրելՄի՛ ստեղծեք կարմիր հղումներ այն հոդվածներին, որոնք հնարավոր է, որ չստեղծվեն կամ ջնջվեն Վիքիպեդիայում, ներառյալ այն հոդվածները, որոնք չեն համապատասխանում հոդվածների անվանումների կանոններին: Այս կանոնի սկզբում նշված «կարմիր հղումը» վառ օրինակ է, թե ինչպիսին չպետք է լինեն կարմիր հղումները:
Չի խրախուսվում կարմիր հղումներ տեղադրել Տես նաև տեսքով ենթավերնագրերի տակ, {{Հիմնական հոդված}}
կամ {{Տես նաև}}
կաղապարներում, քանի որ այս կաղապարների իմաստը ընթերցողին ավելի շատ տեղեկություն տալն է: Կարմիր հղումներ կարելի է տեղադրել Նավարկման կաղապարներում կապույտ հղումների հետ մեկտեղ, սակայն՝ չափավոր: Խմբագրողները, ովքեր ավելացնում են կարմիր հղումներ նավարկման կաղապարներում պետք է հետևեն, որպեսզի այդ հղումները ճիշտ լինեն, այլապես՝ դրանք կարող են հեռացվել:
Հղումներ չի կարելի տալ կաղապարներին և նիշքերին, որոնք գոյություն չունեն:
Հղումներ անձանց հոդվածներին
խմբագրելԻնչպես մյուս հոդվածներում, կարմիր հղումներ կարելի է տեղադրել այն անձանց էջերին, որոնք նշանակալի են և հավանական է, որ հետագայում նրանց մասին հոդվածներ կգրվեն: Բոլոր կանոնները, որոնք վերաբերվում են ապրող անձանց կենսագրություններին, վերաբերվում են նաև կարմիր հղումներով անվանումներին: Երբ ավելացնում եք ներքին հղում, համուզված եղեք, որ այն կվերաբերվի հենց այդ անձին, ոչ թե նույն ազգանվամբ և անվամբ այլ անձի:
Բազմիմաստ էջեր
խմբագրելԿարմիր հղումները բազմիմաստ էջերում պետք է լինեն սահմանափակ: Բազմիմաստ էջերը ընթերցողին օգնում են գտնել ճիշտ էջերը, որի պատճառով կարմիր հղումները օգտակար չեն լինի:
Գործողություններ առկա կարմիր հղումների հետ
խմբագրելՀիմնականում կարմիր հղումը կարող է մնալ հոդվածում, եթե նման հոդված հավանական է, որ ստեղծվի, սակայն այն չի կարող լինել՝ գոյություն չունեցող հոդվածի ենթավերնագրին կամ ուղղագրական սխալով անվանումին:
Կարմիր հղումը դնելուց ավելի լավ է այն մնա կարմիր, քան ստեղծել նվազագույն ծավալով կարճ էջ, որը չունի օգտակար տեղեկատվություն: Օրինակ՝ կարելի է դնել կարմիր հղում Մադագասկարի պատմություն էջին, քանի որ առկա է նմանատիպ հոդված Իսպանիայի պատմություն հոդվածում հավանական է, որ այդպիսի հոդված ապագայում ստեղծվի: Սակայն ավելի լավ է թողնել հղումը կարմիր, քան ստեղծել մեկ տողանոց հոդված Մադագասկարի պատմության մասին: Ստեղծված հոդվածները պետք է բավարարեն նվազագույն ծավալի չափանիշներին:
Գործողություններ առկա կարմիր հղումների հետ.
- Կարմիր հղումներ տեղադրեք, եթե գտնում եք, որ նոր հոդվածը անհրաժեշտ է: Երբ խմբագրողը գրում է հոդված, ընդունված գրելաձև է հղում տալ այն հոդվածներին, որոնք առավել մանրամասն տեղեկատվություն կպարունակեն ստեղծված հոդվածի թեմայի վերաբերյալ․ այդ հոդվածներից ոչ բոլորն են, որ գրված են Վիքիպեդիայում: Մի հեռացրեք նման կարմիր հղումները: Սա ունի մի քանի բացատրություն.
- Հոդվածում առկա կարմիր հղումը պատրաստում է ապագա հոդվածին չլինել որբ: Վիքիպեդիացիները կարող են միմյանցից անկախ ստեղծել հղված հոդվածը ցանկացած պահի, կարմիր հղումը միանգամից կկապտի և կարիք չի լինի հետագայում անցնել կապված հոդվածներով և հղումներ դնել:
- Որոշ Վիքինախագծերում բոտերը որոշում են քանի անգամ է կարմիր հղումը ներկայացված Վիքիպեդիայում: Այս տեղեկությունը կարելի է օգտագործել ամենապահանջված հոդվածները որոշելու համար:
- Եթե կարմիր հղումը առաջացել է, քանի որ հոդվածը, որին այն հղված էր հեռացվել է ոչ նշանակալի լինելու պատճառով, ապա հղումը նույնպես ենթակա է հեռացման:
- Եթե կարմիր հղումը պարունակում է ուղղագրական սխալ, այս դեպքում փորձեք ուղղել սխալ(ներ)ը` պահպանելով հղումը:
{{Մասին}}
,{{Այլ}}
,{{Հիմնական}}
,{{Մանրամասն}}
և{{Տես նաև}}
կաղապարներում, որոնք իմաստային առումով ունեն նավարկման ֆունկցիա, կարմիր հղումները պետք է հեռացվեն:
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Diomidis Spinellis and Panagiotis Louridas (August 2008). «The collaborative organization of knowledge». en:Communications of the ACM. Vol. 51, No. 8, pp. 68–73. doi:10.1145/1378704.1378720. «Most new articles are created shortly after a corresponding reference to them is entered into the system.» տես նաև en:Wikipedia:Inflationary hypothesis of Wikipedia growth.
- ↑ en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2009-01-31/Orphans