Ստեփանավանի շրջանի հոգևոր կենտրոնների ցանկ

Ստորև ներկայացվում է Ստեփանավանի շրջանի վանական համալիրների, եկեղեցիների և մատուռների ցանկը[1][2][3][4][5][6][7][8]

# Պատկեր Անուն Կառուցման տարեթիվ Բնակավայր և հեռավորությունը նրանից Լրացուցիչ տվյալներ
1 Ստեփանավանի Սբ. Ամենափրկիչ մատուռը Մատուռ Սբ. Ամենափրկիչ 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաք, անտառտնտեսության տարածքում, Պրիվոլնի-Ախքյորփի ճանապարհից ձախ, գերեզմանոցում Վերանորոգված է։
2 Եկեղեցի 4-5 դդ. Ստեփանավան քաղաքից 3 կմ հս-աե, Աչաջուր գյուղատեղիում, Ձորագետի կիրճում
3 Եկեղեցի 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաքից 3 կմ հս-աե, Աչաջուր գյուղատեղիի սկզբնամասում, Ձորագետի ձախ ափին Կիսավեր։
4 Եկեղեցի «Օրան-Լոռե» 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաքից ամ, «Օրան Լոռե» գյուղատեղիում Հարթության վրա, երևում են միայն հիմնապատերը։
5 Եկեղեցի 10-11 դդ. Ստեփանավան քաղաքի ամ մասում
6 Եկեղեցի «Չիչմանիս» 5-6 դդ. Ստեփանավան քաղաքի ամ եզրին Ավերված։
7 Ստեփանավան, Եկեղեցի Սբ. Սարգիս Եկեղեցի Սբ. Սարգիս 19 դ. Ստեփանավան քաղաքից մեջ
8 Մատուռ 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաքի ամ մասում, Ձորագետի ձախ ափին Ժայռափոր։
9 Մատուռ 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաքի ամ մասում, Ձորագետի ձախ ափին «Գալոյի բոստան»-ի դիմաց։
10 Մատուռ Սբ. Նշան Մատուռ Սբ. Նշան 1871 թ. Ստեփանավան քաղաքից 2 կմ ամ, Արմանիսի ճանապարհին
11 Մատուռ 12-13 դդ. Ստեփանավան քաղաքի ամ մասում, Քարայր-կացարանների համալիրում Ժայռափոր։
12 Մատուռ 12-13 դդ. Ագարակ գյուղի հվ եզրին, գերեզմանոցում
13 Մատուռ 12-13 դդ. Ագարակ գյուղի հվ եզրին, գերեզմանոցում
13 Մատուռ 12-13 դդ. Ագարակ գյուղից 3 կմ հս-աե, Սպիտակ ջուր գետակի ափին, «Գոմեր» գյուղատեղիում
14 Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 19 դ. Ագարակ գյուղի մեջ Կանգուն։
15 Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 5-6 դդ. Ագարակ գյուղի մեջ Կանգուն։
16 Եկեղեցի «Ճգնավոր» 12-13 դդ. Ագարակ գյուղից աե, ջրամբարից քիչ վեր, ժայռի մեջ Որպես ծածկ ծառայում է բնական ժայռը։
17 Եկեղեցի Սբ. Սիոն (Կենդագեղ) 1202 թ. Ագարակ գյուղի հվ Ձորի մեջ, կիսավեր։
18 Մատուռ 12-13 դդ. Ագարակ գյուղից հվ-աե, գյուղամիջի եկեղեցուց 50 մ հվ-աե Վ. Զաքարյանի բակում, պահպանվել են հիմքերը։
19 Մատուռ 12-13 դդ. Ագարակ գյուղի հս-աե մասում Ս. Չատինյանի տնամերձ հողամասում։
20 Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես 1907 թ. Գարգառ գյուղի հս կողմում Կանգուն։
21 Մատուռ 12-13 դդ. Գարգառ գյուղի հվ մասում Վերականգ. 1846 թ.-ին։
22 Եկեղեցի «Տորմակ» Եկեղեցի «Տորմակ» 5-6 դդ. Գյուլագարակ գյուղից 2 կմ հվ, բարձրավանդակի հս մասում, «Տորմակադուռ» գյուղատեղիում Ավերված, միանավ սրահ, շրջափակված է եղել պարսպով։
23 Եկեղեցի Եկեղեցի 1874 թ. Գյուլագարակ գյուղի մեջ Ավերված, 1988 թ. երկրաշարժի ժամանակ քանդվում է արևմտյան պատը և եկեղեցու ծածկը։
24 Եկեղեցի 7 դ. Գյուլագարակ գյուղի հվ-ամ կողմում
25 Եկեղեցի Սբ. Գևորգ 4-5 դդ. Գյուլագարակ գյուղի ամ կողմում
26 Մատուռ Սբ. Գևորգ 4-5 դդ. Գյուլագարակ գյուղից 2 կմ ամ
27 Եկեղեցի «Կարմիր վանք» Եկեղեցի «Կարմիր վանք» 1892 թ. Լեջան գյուղի մեջ Ավերված, 1988 թ. երկրաշարժի ժամանակ քանդվում է արևմտյան պատը և եկեղեցու ծածկը։
28 Եկեղեցի 4-5 դդ. Լոռու Բերդ գյուղ, Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի պարիսպներից 300 մ հս-աե Պահպանվել են հիմնապատերը։
29 Եկեղեցի 12-13 դդ. Լոռու Բերդ գյուղ, Լոռի Բերդ ամրոց տանող ճանապարհի ձախ կողմում Ավերված։
30 Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի եկեղեցին Եկեղեցի 11 դ. Լոռու Բերդ գյուղից 2 կմ աե, Ձորագետ և Միսխանա գետերի միախառնման վայրում, Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի միջնաբերդի կենտրոնական մասում Կիսավեր։ Խաչքարներից մեկը ներկայումս գտնվում է Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն թանգարանում։
31 Եկեղեցի 12-13 դդ. Լոռու Բերդ գյուղից 2 կմ աե, Ձորագետ և Միսխանա գետերի միախառնման վայրում, Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի միջնաբերդի հս-աե մասում
32 Մատուռ-դամբարան 1251 թ. Լոռու Բերդ գյուղից 2 կմ աե, Ձորագետ և Միսխանա գետերի միախառնման վայրում, Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի միջնաբերդի կենտրոնական մասում
33 Եկեղեցի 13 դ. Լոռու Բերդ գյուղից 2 կմ աե, Ձորագետ և Միսխանա գետերի միախառնման վայրում, Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի մամ հատվածում՝ Շահաստան թաղամասի հս-աե մասում
34 Եկեղեցի «Կենտագեղցու Ժամ» 12-13 դդ. Լոռու Բերդ գյուղից 3 կմ հվ-աե Կիսավեր։
35 Սուրբ Նիկոլայ հրաշագործ եկեղեցի (Ամրակից) Սուրբ Նիկոլայ հրաշագործ եկեղեցի (Ամրակից) 1910-1914 թթ. Ամրակից գյուղից մեջ, դպրոցի մոտ Կիսավեր։ Ռուսական։
36 Եկեղեցի 13 դ. Ամրակից գյուղ, Ստեփանավանից աե, Ստեփանավան-Քոլագերան խճուղու մոտ, Ձորագետի աջ ափին, «Ամրակից» գյուղատեղիում
37 Եկեղեցի 13 դ. Ամրակից գյուղ, Ստեփանավանից աե, Ստեփանավան-Քոլագերան խճուղու մոտ, Ձորագետի աջ ափին, «Ամրակից» գյուղատեղիում
38 Եկեղեցի 10 դ. Կողես գյուղի հվ եզրում, Կողեսի ձորում, Ձորագետի աջ ափին
39 Եկեղեցի 16-17 դդ. Կողես գյուղի մեջ Պահպանվել են հիմքերը։
40 Եկեղեցի Սբ. Սարգիս Կողես գյուղից հվ, բլրի լանջին
41 Եկեղեցի «Վանք» 11-13 դդ. Կողես գյուղից հվ-ամ
42 Եկեղեցի 12-13 դդ. Կողես գյուղի դպրոցամերձ հողամասի մոտ, «Քարի գլուխ» վայրում Ավերված։
43 Մատուռ 10-11 դդ. Կողես գյուղ, ձորի մեջ, ժայռին կից
43 Մատուռ 12-13 դդ. Կողես գյուղ, ձորի մեջ
44 Մատուռ 13 դ. Կողես գյուղի մեջ
45 Ուրասարի եկեղեցի Եկեղեցի 19 դ. վերջ - 20 դ. սկիզբ Ուրասար գյուղից մեջ Կիսավեր։
46 Մատուռ 10-11 դդ. Կուրթան գյուղի հս-աե եզրին, գերեզմանոցում
47 Մատուռ Սբ. Կիրակի 13 դ. Կուրթան գյուղի հս-աե եզրին, գերեզմանոցում Վերակառ. 1940-ական թթ.:
48 Մատուռ 13 դ. Կուրթան գյուղի ձորում, գերեզմանոցում
49 Եկեղեցի 5 դ. Կուրթան գյուղի հվ-ամ եզրին, գոմերի մոտ
50 Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կուրթան) Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 5-6 դդ. Կուրթան գյուղից մեջ Կիսավեր։ Միանավ սրահ։
51 Եկեղեցի Գտեվանք 6 դ. Կուրթան և Վարդաբլուր գյուղերի միջև, խճուղու եզրին Կիսավեր։ Միանավ սրահ։
52 Եկեղեցի «Ճգնավորի Այր» 11 դ. Կուրթան գյուղի աե ծայրին, ձորում Ժայռափոր։
53 Մատուռ Սբ. Կարապետ 5-7 դդ. Կուրթան գյուղիձորում, կիրճի ձախ ափին
54 Վանական համալիր Հնեվանք Վանական համալիր Հնեվանք 7-12 դդ. Կուրթան գյուղից 4 կմ հվ-աե, Կուրթանի ձորում Կիսավեր։ Լեզվակաձև հրվանդանի վրա։
55 Հոբարձի 6-րդ դարի եկեղեցին Եկեղեցի 6 դ. Հոբարձի գյուղի մեջ Կիսավեր։ Միանավ, վերականգ. 19 դ.:
56 Մատուռ Սբ. Սարգիս 19 դ. Հովնանաձոր գյուղից 700-800 մ հս-ամ Բարձունքի վրա։
57 Եկեղեցի 17 դ. Յաղդան գյուղի կենտրոնում Կառուցված է հին եկեղեցու հիմքերի վրա։
58 Մատուռ 19 դ. Յաղդան գյուղից 250 մ հս Շատ են ագուցված խաչքարեր մատուռի պատերին։
59 Մատուռ 19 դ. Յաղդան գյուղից 400 մ հվ-աե Շատ են խաչքարերը մատուռի տարածքում։
60 Մատուռ «Այղորղու» 12-13 դդ. Յաղդան գյուղի ձորում, Կողես տանող ճանապարհից ձախ
61 Մատուռ Սբ. Պողոս 13 դ. Յաղդան գյուղից մոտ 0.5 կմ հս-ամ Կիսավեր։
62 Եկեղեցի միջնադար Պուշկինո գյուղից հվ-ամ, գետակի ափին, գյուղատեղիում
63 Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Դորբանդավանք) Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Դորբանդավանք) 6 դ. Սվերդլով գյուղից մոտ 3 կմ հս-աե, «Դորբանդ» գյուղատեղիում
63 Մատուռ 5-7 դդ. Սվերդլով գյուղի մեջ, դպրոցից աե, գերեզմանոցում Ավերված։
63 Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Սվերդլով) Եկեղեցի Սբ. Գևորգ 6 դ. Սվերդլով գյուղի հս եզրին, բարձունքի վրա Արտաքին սրահով միանավ եկեղեցին վերանորոգ. 19 դ.:
64 Եկեղեցի 12-13 դդ. Սվերդլով գյուղի մեջ, Սբ. Գևորգ եկեղեցուց հս Միանավ, կիսավեր։
65 Մատուռ Սբ. Սարգիս 12-13 դդ. Սվերդլով գյուղից 1 կմ հս-աե, բարձունքի վրա Կիսավեր։
66 Եկեղեցի Սբ. Սարգիս 1071 թ. Վարդաբլուր գյուղից 3 կմ հվ, Սբ. Սարգիս սարի գագաթի կենտրոնական մասում, կիսավեր ամրոցի տարածքում
67 Եկեղեցի 6-7 դդ. Վարդաբլուր գյուղից 3 կմ հս, Ձորագետի կիրճի եզրին Ավերված։
68 Եկեղեցի 5-6 դդ. Վարդաբլուր գյուղ, Ջգրաշենից 1 կմ հվ Ավերված։
69 Եկեղեցի 10 դ. Վարդաբլուր գյուղ, Գետավան տանող խճուղու ձախ եզրին
70 Եկեղեցի 12-13 դդ. Վարդաբլուր գյուղից 1.5 կմ հս, Ձորագետի աջ ափին
71 Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 1876 թ. Վարդաբլուր գյուղի մեջ Վերականգ. 19 դ.: Հարուստ է խաչքարերով։
72 Ջգրաշենի եկեղեցին Եկեղեցի «Ջգրաշեն» 5-6 դդ. Վարդաբլուր գյուղից 3 կմ հս, Ձորագետի վտակի ափին Բարձրադիր հարթակի վրա, ծածկը քանդված։
73 Մատուռ Սբ. Խաչ Մատուռ Սբ. Խաչ 12 դ. Վարդաբլուր գյուղի հվ կողմում, գետի աջ ափին, բարձունքի վրա Կիսավեր։
74 Մատուռ Սբ. Սարգիս Մատուռ Սբ. Սարգիս 12 դ. Վարդաբլուր գյուղից աե Կիսավեր։ Սարի թեք լանջին, վերանորոգ. 1828 թ.:
75 Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ 11 դ. Ուռուտ գյուղի մեջ Եռանավ։
76 Մատուռ 13 դ. Ուռուտ գյուղից 2 կմ հվ-աե Բլրի վրա։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել