Լեջան

գյուղ ՀՀ Լոռու մարզում

Լեջան, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի Լոռի Բերդ համայնքում[1]։

Գյուղ
Լեջան
Լեջանի համայնապատկերը Լոռի բերդից
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԼոռու
Գյուղ Լոռի Բերդ համայնք[1]
ԳյուղապետԱրմեն Մկրտչյան
Հիմնադրված է1861 թ.
Մակերես16.59 կմ²
ԲԾՄ1460 - 1475 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն837[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունլեջանցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 256
Պաշտոնական կայքlori.mtad.am/about-communities/500 (հայ.)
Լեջան (Հայաստան)##
Լեջան (Հայաստան)

Աշխարհագրություն խմբագրել

Բնակավայրը տեղակայված է Ստեփանավան քաղաքից մոտ 4 կմդեպի հյուսիս-արևելք՝ Լեջանջուր գետի ափին։ Մարզկենտրոն Վանաձոր քաղաքից հեռու է 32 կմ դեպի հյուսիս։ Ծովի մակարդակից բարձր է 1460-1475 մ։

Կլիմա խմբագրել

Գյուղի կլիման վերջին տարիներին խիստ փոփոխվել է։ Նախկին ձյունառատ ձմռան փոխարեն ներկայումս շատ քիչ ձյուն է տեղում, գարունը ցուրտ է, ամառը՝ զով, իսկ աշունը տաք և անձրևային։

Պատմություն խմբագրել

Գյուղը կազմավորվել է մոտավորապես 1850-ական թվականներին։ Նախնիները գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի տարբեր գավառներից և Կարսի մարզից։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կարտոֆիլի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղում են գտնվում «Կարմիր վանք» եկեղեցին (1892 թ.) և «Գարոյի վանքը»։

Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել

Լեջան գյուղում է գտնվում 5-րդ դարում կառուցված և 1892 թվականին վերակառուցված Կարմիր Վանք եկեղեցին։ Ընդհանուր առմամբ գյուղում են գտնվում երկու գերեզմանոց և երեք խաչքար։ Գոմեր տանող ճանապարհին է գտնվում Ք. ա. 4-3-րդ հազարամյակների դամբարանատեղի։ Գյուղի մեջ է գտնվում մեկ հուշաղբյուր և 2-րդ աշխարհամարտում զոհվածներին նվիրված մեկ հուշակոթող։

Բնակչություն խմբագրել

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Լեջանի մշտական բնակչությունը կազմել է 837, առկա բնակչությունը՝ 735 մարդ[2], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[3].

Տարի 1886 1897 1926 1939 1959 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 587 698 1347 1549 1250 868 1160[4] 896 837[2]

Տնտեսություն խմբագրել

Հաճախակի են կարկտային, երաշտի տարիները, որոնք մեծ վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Գյուղի բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է հողագործությամբ և անասնապահությամբ։ Հիմնականում համայնքում արտադրվում են ցորեն, կարտոֆիլ, կերի արմատապտուղ, բանջարաբոստանային կուլտուրաների (վերջինս սեփական սպառման համար), միս, կաթ, մեղր, բուրդ և ձու (սեփական սպառման համար)։ Երաշտի և կարկուտի, վատ որակի, հնացած սերմացուների և սպառման շուկայի բացակայության պատճառներով գյուղացին կորցնում է բերքի 40-60%-ը։ Երաշտի տարիներին խոտի և խտացված կերի անբավարարվածության պատճառով դժվարանում է անասունների մսուրային շրջանի կազմակերպումը, որը հանգեցնում է անասունների հարկադրված մորթի։ Տնային տնտեսությունների թիվը կազմում է շուրջ 270։

Տես նաև խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Տեղեկություններ Լոռի Բերդ համայնքի մասին Լոռու մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 10․11․2023 թվականին)։
  2. 2,0 2,1 2,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  3. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 86» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 Հոկտեմբերի 26-ին.
  4. Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 5 [-] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 2001, էջ 689 — 916 էջ։