Լեջան

Լեջան
Գյուղ
	Լեջան
	Լեջանի համայնապատկերը Լոռի բերդից
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Լոռու
Գյուղ	Լոռի Բերդ (համայնք) \| Լոռի Բերդ համայնք
Գյուղապետ	Արմեն Մկրտչյան
Հիմնադրված է	1861 թ.
Մակերես	16.59 կմ²
ԲԾՄ	1460 - 1475 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	837 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	լեջանցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 256
Պաշտոնական կայք	lori.mtad.am/about-communities/500 (հայ.)
	Լեջան (Հայաստան)
	Լեջան (Հայաստան)
	Լեջան Վիքիպահեստում

Լեջան, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի Լոռի Բերդ համայնքում^[1]։

Աշխարհագրություն

Բնակավայրը տեղակայված է Ստեփանավան քաղաքից մոտ 4 կմդեպի հյուսիս-արևելք՝ Լեջանջուր գետի ափին։ Մարզկենտրոն Վանաձոր քաղաքից հեռու է 32 կմ դեպի հյուսիս։ Ծովի մակարդակից բարձր է 1460-1475 մ։

Կլիմա

Գյուղի կլիման վերջին տարիներին խիստ փոփոխվել է։ Նախկին ձյունառատ ձմռան փոխարեն ներկայումս շատ քիչ ձյուն է տեղում, գարունը ցուրտ է, ամառը՝ զով, իսկ աշունը տաք և անձրևային։

Պատմություն

Գյուղը կազմավորվել է մոտավորապես 1850-ական թվականներին։ Նախնիները գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի տարբեր գավառներից և Կարսի մարզից։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կարտոֆիլի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղում են գտնվում «Կարմիր վանք» եկեղեցին (1892 թ.) և «Գարոյի վանքը»։

Պատմամշակութային կառույցներ

Լեջան գյուղում է գտնվում 5-րդ դարում կառուցված և 1892 թվականին վերակառուցված Կարմիր Վանք եկեղեցին։ Այն վերականգնվել է Գուգարաց թեմի առաջնորդ Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանի նապաձեռնությամբ, վերականգնող ճարտարապետ Սուրեն Աբովյան։ Ընդհանուր առմամբ գյուղում են գտնվում երկու գերեզմանոց և երեք խաչքար։ Գոմեր տանող ճանապարհին է գտնվում Ք. ա. 4-3-րդ հազարամյակների դամբարանատեղի։ Գյուղի մեջ է գտնվում մեկ հուշաղբյուր և 2-րդ աշխարհամարտում զոհվածներին նվիրված մեկ հուշակոթող։

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Լեջանի մշտական բնակչությունը կազմել է 837, առկա բնակչությունը՝ 735 մարդ^[2], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև^[3].

Տարի	1886	1897	1926	1939	1959	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	587	698	1347	1549	1250	868	1160^[4]	896	837^[2]

Տնտեսություն

Հաճախակի են կարկտային, երաշտի տարիները, որոնք մեծ վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Գյուղի բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է հողագործությամբ և անասնապահությամբ։ Հիմնականում համայնքում արտադրվում են ցորեն, կարտոֆիլ, կերի արմատապտուղ, բանջարաբոստանային կուլտուրաների (վերջինս սեփական սպառման համար), միս, կաթ, մեղր, բուրդ և ձու (սեփական սպառման համար)։ Երաշտի և կարկուտի, վատ որակի, հնացած սերմացուների և սպառման շուկայի բացակայության պատճառներով գյուղացին կորցնում է բերքի 40-60%-ը։ Երաշտի տարիներին խոտի և խտացված կերի անբավարարվածության պատճառով դժվարանում է անասունների մսուրային շրջանի կազմակերպումը, որը հանգեցնում է անասունների հարկադրված մորթի։ Տնային տնտեսությունների թիվը կազմում է շուրջ 270։