Աբու Սիմբելի տաճարներ
Աբու Սիմբելը, ժայռ է Նեղոս գետի արևմտյան ափին, որտեղ գտնվում են Հին Եգիպտոսի նշանավոր արքա Ռամզես II-ի երկու տաճարները (մ.թ.ա. 1289-1213 թթ)։ Ժայռը գտնվում է Նուբիա պատմական երկրամասում, Ասուան քաղաքից 280 կմ դեպի հարավ։ 1979 թ-ին այն դասվել է Միավորված Ազգերի Կրթության, Գիտության և Մշակույթի Կազմակերպության համաշխարհային ժառանգության ցանկի մեջ։
![]() | |
Nubian Monuments from Abu Simbel to Philae* | |
---|---|
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն | |
![]() | |
Ռամզեսի տաճարը | |
Երկիր | ![]() |
Տիպ | Մշակութային |
Չափանիշներ | i, iii, vi |
Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
Աշխարհամաս** | Աֆրիկա |
Կոորդինատներ | 22°20′13″ հս․ լ. 31°37′32″ ավ. ե.HGЯO |
Ընդգրկման պատմություն | |
Ընդգրկում | 1979 (3-րդ նստաշրջան) |
Համար | 88 |
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային ![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ramses_in_Abu-Symbel.jpg/220px-Ramses_in_Abu-Symbel.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/The_qeen_near_the_king.jpg/220px-The_qeen_near_the_king.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/The_temple_of_the_qeen_in_Abu-Symbel.jpg/220px-The_temple_of_the_qeen_in_Abu-Symbel.jpg)
Հիմնադրվել է մ. թ. ա. XIII դարում՝ Ռամզես II փարավոնի օրոք։ Ժայռերի մեջ փորված երկու տաճարներից մեծը նվիրված Է Ամոն, Պտահ և Հարախտի աստվածներին ու իրեն՝ փարավոնին, փոքրը՝ Հաթոր աստվածուհուն և փարավոնի կնոջը՝ Նեֆերտարիին։ Մեծ տաճարի շքամուտքի երկու կողմում քանդակված են մոտ 20 մ բարձրությամբ հսկա արձաններ։ Ներսի պատերը զարդարված են արձաններով, որմնանկարներով, արձանագրություններով։ Աբու Սիմբելը 1986 թ.-ի դրությամբ Ասուանի ամբարտակի ջրերի տակ է, իսկ տաճարները 1966 թ.-ին տեղափոխվել են բարձրադիր վայր։
Արևի անդրադարձ
խմբագրելԵնթադրվում է, որ հին եգիպտացի ճարտարապետների կողմից տաճարի առանցքը տեղադրվել է այնպես, որ հոկտեմբերի 22-ին և փետրվարի 22-ին արևի ճառագայթները կթափանցեն սրբավայր և կլուսավորեն հետևի պատի քանդակները, բացառությամբ Պտահի՝ մահացածների թագավորության հետ կապված աստծու արձանը, որը միշտ մթության մեջ էր մնում։ Մարդիկ հավաքվում են Աբու Սիմբելում այս օրերին՝ այդ երևույթին ականատես լինելու համար:
Այս ամսաթվերը, կարծես թե, համապատասխանում են թագավորի ծննդյան և թագադրման օրերին: Սա հաստատելու համար ապացույց չկա: Տրամաբանական է, սակայն, ենթադրել, որ այս ամսաթվերը որոշակի առնչություն են ունեցել նշանակալի իրադարձության հետ: Իրականում, Սիրիուս (Սոթիս) աստղի ուղղաձիգ ծագման և հնագետների հայտնաբերած արձանագրությունների հիման վրա կատարված հաշվարկների համաձայն, այս ամսաթիվը պետք է, որ լիներ հոկտեմբերի 22-ը: Թագավորի կերպարն ավելի ուժեղ էր երևում և վերակենդանացել էր արեգակնային աստղի էներգիայով, և աստվածացված Ռամզես Մեծը կարող էր իր տեղը զբաղեցնել Ամուն-Ռայի և Ռա-Հորախտիի կողքին:
Հյուսիսային արևադարձի մեծ տեղաշարժի շնորհիվ վերջին 3 հազարամյակների ընթացքում Երկրի առանցքի առաջացման պատճառով, իրադարձության ամսաթիվը պետք է, որ տարբեր եղած լինի տաճարի կառուցման ժամանակ[1]: Դրան գումարվում է այն փաստը, որ տաճարը տեղափոխվել է իր սկզբնական վայրից, ուստի ներկայիս դիրքը կարող է լինել ոչ այնքան ճշգրիտ, որքան սկզբնականը:
Պատմական լուսանկարներ
խմբագրել-
Ժենևացի ճարտարապետ Ժան Ժակեն, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի փորձագետ, ճարտարապետական հետազոտություն է կատարում Ռամզես II-ի մեծ տաճարում (մ.թ.ա. 1290–1223 թթ.)
-
Աջից մասամբ պեղված Մեծ Տաճարի տեսքը
-
Մեծ տաճարի առջևի տեսքը նախքան1923 թ
-
Մեծ Տաճարի ինտերիերը՝ մաքրումից առաջ
-
Մեծ տաճարի ինտերիերը՝ մաքրումից հետո
-
Մեծ Տաճարի մուտքի մոտ կանգնած մարդիկ, 1923 թվականից որոշ ժամանակ առաջ
-
Մեծ տաճարի փլուզված կոթողը ենթադրաբար ընկել է երկրաշարժի ժամանակ՝ դրա կառուցումից անմիջապես հետո: Տաճարը տեղափոխելիս որոշվեց թողնել այն, քանի որ դեմքը բացակայում է:
-
Ռամզես II-ի վիթխարի արձաններից մեկը մոտիկից, որը կրում է Ստորին և Վերին Եգիպտոսի կրկնակի թագը
Պատկերասրահ
խմբագրել-
1840-ականների էսքիզ Սուրբ Երկրից, Սիրիա, Իդումեա, Արաբիա, Եգիպտոս և Նուբիա
-
Ամենաարևմտյան Կոթողը, 1850 թվական, Մաքսիմ Դյու Կամպի կողմից
-
Ամենավաղ լուսանկարը՝ 1854 թվական, Ջոն Բիսլի Գրինի կողմից
-
Ռամզես II-ի տաճարի ճակատը, լուսանկարը արված է 2007 թվականին
-
Ռամզես II-ի տաճարի ամենաձախ արձանը մոտիկից
-
Ռա-Հորախտիի կենտրոնական, ներդրած արձանը Մեծ Տաճարում
-
Բաբուն փորագրություններ՝ Ռամզեսի արձանների գլխի վերևում՝ Մեծ տաճարում
-
Մեծ տաճարի տեսքը արևմուտքից, լուսանկարը վերագրվում է Ուիլյամ Հենրի Գուդիարին (նախքան1923 թ.)
-
Մեծ տաճարի ճակատը նախքան 1923 թվականը
-
Մեծ Տաճարի ամենաաջ արձանի տեսքը, մասամբ պեղված
-
Մեծ տաճարի վիթխարի արձանների տեսարանը աջից՝ մասամբ պեղված
-
Մեծ Տաճարի ինտերիերը՝ մաքրումից առաջ
-
Մեծ տաճարի գունավոր լուսանկարը աջից, մասամբ պեղված, նախքան1923 թվականը
-
Մեծ տաճարը աջից, նախքան1923 թվականը
-
Աբու Սիմբել տաճար, աստվածությունների չորս արձաններ ներքին սրբավայրի ներսում
-
Ֆրիզ Աբու Սիմբելի մեծ տաճարի ներսում
-
Տաճարի ճակատը 2006 թվական
- Նեֆերտարիի տաճար
-
Փոքր տաճարի ամենավաղ լուսանկարը, 1854 թվական, Ջոն Բիսլի Գրինի կողմից
-
Ստելա փոքր տաճարին կից, 1854 թվական, Ջոն Բիսլի Գրինի կողմից
-
Փոքր տաճարն իր տեղափոխված դիրքում, 1999 թվական
-
Փոքր տաճարի ավելի մոտ տեսարան, 2007 թվական
-
Ռամզեսն առաջարկում է նստած աստծուն՝ Պտահին: Ֆրիզ Փոքր տաճարի ներսում:
- Աբու Սիմբել
-
Գրություն Մեծ տաճարի մուտքի մոտ. Հուպեր Բրուքլին թանգարանի արխիվ
-
Փոքր տաճարի դիրքը տեղափոխությունից առաջ. Գուդյըր Բրուքլին թանգարանի արխիվ
-
Արձաններ Մեծ Տաճարի սրբավայրում
-
Նեֆերտարիի (թագուհու) տաճարի ինտերիերը Աբու Սիմբելում՝ գրաֆիտիով
-
Նեղոսի տեսարանը Աբու Սիմբելից, նախքան 1923 թվականը. Բրուքլին թանգարանի արխիվ
-
Տաճարը և նրա շրջակայքը 1820 թվական
Ծանոթագրություններ
խմբագրելՀետագա ընթերցում
խմբագրել- Berg, Lennart (1978). «The Salvage of the Abu Simbel Temples» (PDF). International Council on Monuments and Sites. Վերցված է 7 March 2015-ին. - Highly detailed article describing the process of saving and creating a new location for the temples.
Արտաքին հղումներ
խմբագրելՎիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Աբու Սիմբելի տաճարներ կատեգորիայում։ |
Վիքիճամփորդն ունի Abu Simbelին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։ |
- Google (20 February 2016). «Abu Simbel archeological site» (Map). Google Maps. Google. Վերցված է 20 February 2016-ին.
{{cite map}}
:|author=
has generic name (օգնություն) - Abu Simbel at the website of Egypt State Information Service
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 88 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբու Սիմբելի տաճարներ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 47)։ |