Պոլ Ֆրեդերիկ Սայմոն (անգլ.՝ Paul Frederic Simon; հոկտեմբերի 13, 1941(1941-10-13)[1][1][2][…], Նյուարկ, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ), ամերիկացի ռոք-երաժիշտ, պոետ և կոմպոզիտոր, «Գրեմմի» մրցանակի եռակի դափնեկիր «Տարվա լավագույն ալբոմ» անվանակարգում (1970, 1975, 1986)։

Պոլ Սայմոն
անգլ.՝ Paul Simon
Ծննդյան անունանգլ.՝ Paul Frederick Simon
Ծնվել էհոկտեմբերի 13, 1941(1941-10-13)[1][1][2][…] (82 տարեկան)
ԾննդավայրՆյուարկ, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ
Գրական անունJerry Landis[3], True Taylor[3] և Paul Kane[3]
Մասնագիտություներգիչ, երգերի հեղինակ, երաժշտական պրոդյուսեր, հեղինակ-կատարող, կոմպոզիտոր, դերասան, երաժիշտ, կիթառահար, կինոդերասան, հեռուստատեսային դերասան և ստուդիական երաժիշտ
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[4]
ԿրթությունՔուինս քոլեջ (1963)[5], Բրուքլինի իրավաբանական դպրոց (1964) և Forest Hills High School? (1958)[6]
Ժանրերռոք, ֆոլկ ռոք, սոֆթ ռոք և Էթնիկ երաժշտություն[7]
Ուշագրավ աշխատանքներThere Goes Rhymin' Simon?[8], Still Crazy After All These Years?[9] և Graceland?[10]
Ստեղծագործությունների ցանկlist of songs written by Paul Simon?
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
ԱշխատավայրՓրինսթոնի համալսարան
Պարգևներ
ԱմուսինՔերրի Ֆիշեր, Peggy Harper? և Edie Brickell?
Համատեղ ապրողKathleen Mary Chitty?[11]
ԶավակներHarper Simon?[12], Adrian Edward Simon?[12], Lulu Simon?[12] և Gabriel Elijah Simon?[12]
Изображение автографа
Կայքpaulsimon.com
 Paul Simon Վիքիպահեստում

Յոթանասունվեց տարեկան հասակում հայտարարել է իր համերգային գործունեության դադարեցման մասին ։

Կենսագրություն խմբագրել

1957-1972 խմբագրել

Պոլ Սայմոնը ծնվել է հրեական ընտանիքում, մեծացել է Քուինսում, սովորել է Կոլումբիայի համալսարանում ։ 1957-1958 թվականների ձմռանը և 1964-1970 թվականներին նա ձայնագրվել և ելույթ է ունեցել իր դպրոցական ընկերոջ՝ Արթ Գարֆանկելի հետ, որպես «Simon and Garfunkel»: Պատասխանելով նախագծի երաժշտական կողմի համար՝ Սայմոնը միայնակ ստեղծել է նրա գրեթե ամբողջ երգացանկը։ 1962 թվականին նվագել է «Tico & the Triumphs» խմբում, 1963 թվականին ձայնագրել է սինգլ՝ Ջերի Լենդիս (Jerry Landis) կեղծանունով, իսկ 1965 թվականի գարնանը Անգլիայում թողարկել է ֆոլկ-երաժշտության «the Paul Simon Songbook» մենահամերգը, որում զգացվում է Բոբ Դիլանի ուժեղ ազդեցությունը (ընդհուպ մինչև նրա նմանակումը)։

Սայմոնի և Գարֆանկելի «Bridge over Troubled Water» (1970) ալբոմի կոմերցիոն և գեղարվեստական հաղթանակից հետո երաժիշտները դադարել են միասին ձայնագրվել։ Այս ձայնասկավառակի առանձին հետքերը վկայում են այլ երկրների ժողովրդական երաժշտության նկատմամբ Սայմոնի աճող հետաքրքրության մասին։ Օրինակ, հայտնի «El Condor Pasa» երգը կոմպոզիտոր Դանիել Ալոմիա Ռոբլեսի (իսպ.՝ Daniel Alomia Robles) մեղեդու Սայմոնի վերամշակումն է։

Լատինամերիկյան մոտիվների նկատմամբ հետաքրքրությունը շարունակվել է «Paul Simon» անհատական ալբոմում (1972 թվականի հունվար)։ «Rolling Stone» ամսագիրը կարծում է Արխիվացված 2009-04-26 Wayback Machine, որ այս սկավառակը երաժշտի լավագույն սոլո աշխատանքն է։ Կենտրոնական երգը՝ «Mother and Child Reunion» (ԱՄՆ-ում 4-րդ հորիզոնական), ձայնագրվել է Յամայկայում՝ ռեգգի ոճով։

1973-1983 խմբագրել

1973 թվականի մայիսին Սայմոնը թողարկել է իր երկրորդ անհատական ալբոմը՝ «There Goes Rhymin' Simon», որը ներառում էր «Kodachrome» և «Loves Me Like a Rock» հայտնի հիթերը։ Ավելի հավակնոտ էր հաջորդ սկավառակը՝ «Still Crazy After all These Years» (1975, հոկտեմբեր, Billboard 200–ի թիվ 1 հորզոնական, «Գրեմմի»՝ տարվա լավագույն ալբոմի համար)։ Այս ալբոմը պարունակում է Սայմոնի ամենահայտնի երգերը, ներառյալ նրա սոլո գործունեության ամենահայտնի հիթը՝ «50 Ways to Leave Your Lover» (Billboard Hot 100-ի թիվ 1 հորիզոնական)։

1970-ական թվականներ կեսերին հայտնվելով ամենահայտնի ամերիկացի կատարողների շարքում՝ Սայմոնը գործնականում չի ձայնագրել նոր երաժշտություն մինչև տասնամյակի վերջ։ Նա թողարկել է լավագույն երգերի հավաքածու, խաղացել է Վուդի Ալենի հետ օսկարակիր «Էննի Հոլլ» ֆիլմում, այնուհետև գրել է «One Trick Pony» (1980) ֆիլմի սցենարը և երգերը, որոնցում խաղացել է գլխավոր դերը։ 1981 թվականին նա Գարֆանկելի հետ ելույթ է ունեցել Նյու Յորքի Կենտրոնական պարկում կես միլիոն ամբոխի առաջ․ դրան հաջորդել է համատեղ համաշխարհային շրջագայությունը և թողարկվել է «Hearts and Bones» անհատական ալբոմը (1983 թվականի հոկտեմբեր), որը մեծ դժվարությամբ վաճառվել է, բայց քննադատները համակրանքով են ընդունել այն։

1985-2010 խմբագրել

1980-ական թվականների կեսերին Սայմոնը, հյուսիսամերիկյան ռոք երաժշտության աշխարհում բոլոր խոշոր հեղինակ-կատարողների նման, զբաղվել է երաժշտական փորձարկումներով։ Ի տարբերություն Դիլանի, Նիլ Յանգի և Ջոնի Միշելի, նրա նորամուծությունը գնահատվել է ինչպես հասարակության լայն զանգվածի, այնպես էլ երաժշտական հաստատությունների կողմից։ Նրա հաջորդ սկավառակը՝ «Graceland»-ը (1986-ի օգոստոս), երաժշտը ձայնագրել է Յոհանեսբուրգում և Լոնդոնում մի խումբ սևամորթ երաժիշտների հետ։ Այս սկավառակը նպաստել է Միացյալ Նահանգներում էթնիկ երաժշտության («world music») հետաքրքրության առաջացմանը։ Այն դարձել է Սայմոնի սոլո գործունեության ամենաբարձր եկամուտը և նրան արժանացրել է երրորդ «Գրեմմի» մրցանակի «Տարվա լավագույն ալբոմ» անվանակարգում։ Այս հեղինակավոր անվանակարգում արձանիկների քանակի առումով միայն Սթիվի Ուանդերը և Ֆրենկ Սինատրան կարող են համապատասխանել նրան։

Սայմոնին աֆրիկյան երաժշտությունից հետո գրավել են բրազիլական մոտիվները, որոնք գերակշռում են «The Rhythm of the Saints» (օգոստոս 1990) ալբոմում։ Հաջորդ տարի նա հերթական անվճար համերգն է անցկացրել Կենտրոնական զբոսայգում, որի ձայնագրությունը թողարկվել է «կենդանի» ալբոմով։

1990-ական թվականների երկրորդ կեսին Սայմոնը գրել է Բրոդվեյի «The Capeman» մյուզիքլը, որը միանգամային ձախողվել է՝ ստեղծողներին բերելով 11 միլիոն դոլարի վնաս։ Ներկայացումը պատմում էր դեռահաս մարդասպանի ճակատագրի մասին, որը բանտում լրջորեն փոխել է իր մտածելակերպը։ Մյուզիքլը քննադատվել է էթիկական տեսանկյունից՝ համարելով, որ նման կերպարը չի կարող լինել ժողովրդական ներկայացման թեման։

1999 թվականին Սայմոնը հանդես է եկել Բոբ Դիլանի հետ։ 2000 թվականին թողարկվել է «You're the One» ալբոմը, իսկ 2006 թվականին Բրայան Ինոյի հետ համատեղ թողարկվել է «Surprise» ալբոմը[13]։ 2007 թվականին Կոնգրեսի գրադարանը նրան շնորհել է պատմության մեջ առաջին «Գերշվինյան մրցանակ»-ը Ամերիկյան երգարվեստի զարգացման գործում ունեցած ավանդի համար։

2010 թվականի Սայմոնն աշխատել է «So Beautiful or So What» սոլոր ալբոմի վրա[14]։ Ալբոմը թողարկվել է 2011 թվականի ապրիլի 12-ին[15]։

Սկավառակագրություն խմբագրել

Ստուդիական ալբոմներ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Marc Eliot. Paul Simon: A life. Hoboken, N.J: Wiley, 2010.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Սայմոն» հոդվածին։