Սոֆի Լանքասթերի սպանություն

Սոֆի Լանքասթերի սպանություն, տեղի է ունեցել 2007 թվականի օգոստոսի 11-ին Անգլիայում։ Աղջիկն իր ընկերոջ՝ Ռոբերտ Մալթբիի հետ խուլիգանական խմբավորման կողմից հարձակման է ենթարկվել Լանքաշիր կոմսության հարավ-արևելքում գտնվող Ռոսենդեյլ հովտում գտնվող Բեյքափ քաղաքում զբոսնելիս[1]։ Ուժեղ վնասվածքներ ստանալուց հետո Սոֆին ընկել է խորը կոմայի մեջ։ 13 օր անց նա մահացել է՝ այդպես էլ գիտակցության չգալով։ Ոստիկանության վարկածով՝ հարձակումը կարող էր հրահրել տուժածների արտաքին տեսքը, որոնք գոթական ոճով էին հագնված[2]։ Ավելի ուշ հինգ դեռահասներ ձերբակալվել են և մեղադրվել սպանության մեջ։ Նրանցից երկուսը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման, մյուսները ևս դատապարտվել և ազատազրկվել են, սակայն ավելի մեղմ պատիժ են ստացել։

Սոֆի Լանքասթերի սպանություն
Տեսակքրեական գործ
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Տարեթիվ2007

Սոֆի Լանքասթերի սպանության դեպքը հասարակական լայն արձագանք է ստացել ոչ միայն Մեծ Բրիտանիայում, այլև ամբողջ աշխարհում, դատական գործընթացը լուսաբանվել է առաջատար լրատվական գործակալությունների կողմից։ Միջադեպը Մեծ Բրիտանիայի օրենսդրության փոփոխությունների պատճառ է դարձել։

Զոհի մասին խմբագրել

Սոֆի Լանքասթերը ծնվել է 1986 թվականի նոյեմբերի 26-ին, սովորել է Բեքապի և Ռոտենստոլի միջնակարգ դպրոցում (անգլ.՝ Bacup and Rawtenstall Grammar school), դրանից հետո ավարտել է Հասլինգդենի միջնակարգ դպրոցը և ակադեմիական արձակուրդ ստացել Աքքրինգթոնի և Ռոսսենդեյլի քոլեջում։ Սոֆին երեք տարվա ընթացքում հանդիպել է Մանչեսթերի 21-ամյա ուսանող Ռոբերտ Մալթբիի հետ, երկուսն էլ եղել են գոթական ենթամշակույթի հետևորդներ։ Տեղի ունեցածից հետո Սոֆի մայրն ասել է․

Ինձ ամենից շատ բարկացնում է այն, որ այս դեպքը դիտվում է որպես միակը․ կարող է լինել այն, ինչ տեղի է ունեցել Սոֆիի հետ, և կա հատուկ դեպք, բայց նման հարձակումները եզակի չեն։ Պարզապես այն պատճառով, որ դուք պատկանում եք մեկ այլ մշակույթի, դուք թիրախում եք, և ձեզ ընկալում են որպես թեթև ավար։

Հարձակում խմբագրել

 
Բակապայում Սթաբիլ այգու դարպասները

Տուն վերադառնալիս Սոֆի Լանքասթերն ու Ռոբերտ Մալթբին հարձակման են ենթարկվել դեռահասների ագրեսիվ տրամադրված խմբի կողմից։ Հարձակումը տեղի է ունեցել 2007 թվականի օգոստոսի 11-ին, ժամը 1:10-1:20-ին Բակապ քաղաքի Սթաբիլի այգում։ Զույգը տուն էր ուղևորվում և այգու մուտքի մոտ բախվել են մի խումբ դեռահասների, որոնք հետևել են Սոֆիին և Ռոբերտին։ Առանց ակնհայտ պատճառի դեռահասներից ոմանք հարձակվել են Ռոբերտի վրա։ Նրանք սկսել են ծեծել նրան, և նա շուտով կորցրել է գիտակցությունը։ Սոֆին փորձել է պաշտպանել տղային, բայց խուլիգանները հարձակվել են նրա վրա։ Ականատեսները պատմել են, որ զույգին ծեծելուց հետո դեռահասներից շատերը սկսել են տոնել հաղթանակը գոթերի նկատմամբ։ Հարձակվողների խմբի որոշ պատանիներ տուժածների հետ մնացել են մինչև արտակարգ ծառայությունների ժամանումը։ Նրանք փորձել են օգնել արյունոտ աղջկան և տղային։ Ավելի ուշ՝ դատարանում, դա մեղմացուցիչ հանգամանք էր նրանց համար։

Ոստիկանությունում ասում էին, որ իրենց ժամանելուց հետո հարձակման ենթարկվածների գլուխներն այնպիսի աստիճանի վնասվածքներ են ստացել և այտուցվել, որ չէր կարելի աղջկան տարբերել տղայից։ Շտապօգնության ժամանումից հետո երկուսն էլ տեղափոխվել են Ռոչդեյլի հիվանդանոց։ Ռոբերտ Մալթբին կոմայի մեջ է մնացել այդ կլինիկայում պառկած, ուղեղի արյունահոսություն է տեղի ունեցել։ Նա սկսել է աստիճանաբար վերականգնվել, սակայն ուղեղի բավականին լուրջ վնասվածք է ստացել։ Սոֆին ընկել է խորը կոմայի մեջ և տեղափոխվել Բերի քաղաքի Ֆեյրֆիլդ հիվանդանոց, իսկ այնտեղից՝ Մանչեստրի Հոուփ հիվանդանոց։ Չնայած իր ուժեղ վնասվածքներին, Ռոբերտին հաջողվել է այցելել Սոֆիին, երբ նա կոմատոզային վիճակում էր[3]։ Հիվանդանոցի անձնակազմին պարզ է դարձել, որ աղջկան չի հաջողվի գիտակցության գալ, և ծնողները համաձայնություն են տվել նրան անջատել կենսապահովման սարքից։ Սոֆին մահացել է 2007 թվականի օգոստոսի 24-ին։

Ձերբակալություններ և քննություններ խմբագրել

Հարձակումից կարճ ժամանակ անց լանքաշիրի ոստիկանությունը ձերբակալել է հինգ դեռահասների, բայց նաև հետագա հետաքննություն է անցկացրել այն կապակցությամբ, որ այդ շրջանում նրանց ունեցած տեղեկատվության համաձայն՝ ներկա է եղել մոտ տասնհինգ մարդ, որոնք կարող էին լինել ինչպես հարձակման ականատեսները, այնպես էլ անմիջական մասնակիցները։ Որպես հարձակման շարժառիթ՝ ոստիկանությունը նշել է տուժածների անսովոր արտաքին տեսքը։ Հարբած դեռահասներին թվում էր, թե դա արհամարհական է։ Դատավոր Էնթոնի Ռասելը դա այլատյացության աղաղակող օրինակ է անվանել[4]։ 15-ամյա Բրենդան Հարիսը և 16-ամյա Ռայն Հերբերտը կալանքի տակ են վերցվել, մյուս երեքը՝ Ջոզեֆ և Դենի Հուլմ եղբայրները, ինչպես նաև Դենիել Մալետտները, գրավի դիմաց ազատ են արձակվել։ Ի սկզբանե ամբաստանյալները մեղադրվում էին առողջությանը ծանր վնաս հասցնելու մեջ, սակայն Սոֆի Լանքասթեր Հարիսի և Հերբերտի մահից հետո նույնպես սպանության մեղադրանքներ են ներկայացվել։

2007 թվականի հոկտեմբերի 5-ին ոստիկանության կողմից հարցաքննվել է ավելի քան 100 մարդ, նրանց ցուցմունքներից ոստիկանները եզրակացրել են, որ այգում այդ պահին եղել է մոտ 15-20 մարդ, սակայն նոր ձերբակալություններ չեն եղել, քանի որ, ըստ քննության վարկածի, այդ մարդիկ չեն մասնակցել հարձակմանը, իսկ այգում այդ ժամանակ հաճախ են ժամանակ անցկացնում դեռահասները։

Տեղի բնակիչներն այգին բնութագրել են որպես հարբած, դաժան խուլիգանների հաճախակի հավաքների վայր (անգլ.՝ drunken, violent yobs), որոնք զբաղվում են վանդալիզմով և սպիրտային խմիչքների օգտագործմամբ։ Սպանությունից հետո քաղաքի բնակիչներն իշխանություններին խնդրել են պարեկել այգու տարածքում, որպեսզի հետագայում բացառվեն նման դեպքերը։ Սակայն Ռոսենդեյլի քաղաքային խորհուրդը մերժել է նրանց՝ պատճառաբանելով այգու հսկիչների պահման թանկությունը[5]։

Դատական գործընթաց և հետևանքներ խմբագրել

2007 թվականի սեպտեմբերի 6-ին հարձակվողներից երկուսին սպանության մեղադրանք է առաջադրվել, մյուս երեքը գրավի դիմաց ազատ են արձակվել[6]։ Հոկտեմբերի 18-ին անչափահասների գործերով դատարանի կողմից Գ. Բարնլիի քրեական գործերը փոխանցվել են Պրեստոնի Թագավորական դատարան։ Նախնական լսումը տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 31-ին, որտեղ ընթերցվել են Սոֆի Լանքասթերի սպանության մեջ կասկածվող երկու անձանց, երեքին՝ Ռոբերտ Մալթբիին դիտավորյալ ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքները։ Այդ օրը դատավոր Էնթոնի Ռասելը հաջորդ դատական նիստի օրը նշանակել է 2007 թվականի դեկտեմբերի 14-ին և դատաքննության օրը՝ 2008 թվականի մարտի 10-ին[7]։ Դեկտեմբերի 14-ին կայացած դատական նիստի ժամանակ մեղադրվողներից ոչ մեկը չի ընդունել իր մեղքը[8]։

2008 թվականի մարտի 10-ին դատարանում ամբաստանյալներն ընդունել են իրենց մեղքը դիտավորյալ ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեջ։ Ռայան Հերբերտը խոստովանել է Սոֆի Լանքասթերի սպանությունը, Բրենդան Հարիսը նախկինի պես չի ընդունել իր մեղքը։ Այդ նույն ժամանակ սպանության մյուս երեք մեղադրանքները հանվել են[9]։

2008 թվականի մարտի 27-ի դատավարության ավարտից հետո Բրենդան Հարրիսը և Ռայան Հերբերտը մեղավոր են ճանաչվել սպանության մեջ, իսկ դատավորը հրապարակել է երկուսի անունները, որոնք թաքցվել են դատավարության ընթացքում։ Լանքաշիրի ոստիկանության դետեկտիվ Միք Գրեդվելն ասել է, որ դա ամենադաժան սպանություններից մեկն էր, որին նա բախվել էր իր երկար կարիերայի ընթացքում․

Ես չեմ կարծում, որ Հերբերտն ու Հարիսը լիովին գիտակցում են հարձակման դաժանությունը։ Նրանք դա արել են առանց վարանելու, բայց, կարծես, հաճույք են ստացել և շարունակել են կռվել երկու բոլորովին անպաշտպան մարդկանց, որոնք չեն կարողացել հակահարված տալ ստացած վնասվածքների պատճառով… Եվ ես շատ քննադատաբար եմ վերաբերվում ամբաստանյալների ծնողներից մի քանիսին։ Ես չեմ կարծում, որ նրանք լուրջ են ընկալում տեղի ունեցածը…

Նա նաև ասել է, որ Բրենդայի առաջին հարցաքննության ժամանակ Հարիսը ծիծաղել է և կատակել իր մոր հետ[10][11][12]։

Գործով դատավճիռը հնչել է 2008 թվականի ապրիլի 28-ին[13]։ Սպանության համար դատապարտված երկու անձինք ցմահ ազատազրկման են դատապարտվել։ 15-ամյա Բրենդան Հարիսը պայմանական վաղաժամկետ ազատման իրավունք ունի 18 տարի անց, իսկ 16-ամյա Ռայն Հերբերտը՝ 16 տարի և 3 ամիս անց[10]։ Եզրափակիչ խոսքով դատավորը հարձակումն անվանել է «վայրի ավազակություն», որը բարձրացրել է «երկրում գոյություն ունեցող հասարակության շերտի» հարցը։ Իր ելույթում նա ավելացրել է․

Այս սարսափելի դեպքը ցնցեց և զայրացրեց բոլոր նրանց, ովքեր լսել էին նրա մասին։ Վայրի կենդանիները, որոնք որսում են հոտերը, առնվազն հիմքեր ունեն, նրանք սնունդ են արտադրում։ Դուք նման անհրաժեշտություն չունեք, և այդ գիշեր ձեր վարքը խայտառակելու է մարդկությանը[14]։

Մյուս երեք մեղադրյալները նույնպես դատապարտվել են դիտավորյալ առողջությանը ծանր վնաս պատճառելու համար։ Ջոզեֆ և Դենի Խուլմ եղբայրները դատապարտվել են 5-ական տարի և 10 ամիս ազատազրկման յուրաքանչյուր ոք, իսկ Դենիել Մոլետերը բանտում անցկացրել է 4 տարի և 4 ամիս[10][14]։ 2008 թվականի հունիսի 13-ին հայտնի դարձավ, որ բոլոր դատապարտյալները բողոքարկել են իրենց դատավճիռները[15]։ 2008 թվականի հոկտեմբերի 7-ին սկսվել է բողոքարկման քննությունը, որի արդյունքները խոստացվել էր հրապարակել ավելի ուշ[16]։ Հոկտեմբերի 29-ին հայտարարվել են բողոքարկման քննության արդյունքները։ Ռայան Հերբերտին նրա նվազագույն ժամկետը կրճատել են 16 տարեկանից և 3 ամսից մինչև 15 տարի և 6 ամիս։ Բրենդան Հարիսին և մյուս երեք դատապարտյալներին չի հաջողվել ստանալ բանտարկության ժամկետների նվազեցում։

Դատավորները հայտարարել են, որ հանցագործությունը պետք է որակել որպես ատելության հողի վրա կատարված հանցագործություն, թեև այսօր տարբեր ենթամշակույթների ներկայացուցիչների նկատմամբ ագրեսիան չի ներառվում այդ սահմանման մեջ[17]։ Սպանությունը հասարակական լայն արձագանք է ստացել, ստորագրահավաք է սկսվել ի պաշտպանություն «ատելության հողի վրա հանցագործություն» եզրույթի մեկնաբանության ընդլայնման[18]։

ԶԼՄ-ների արձագանք խմբագրել

Հարձակումը ԶԼՄ-ներում ակտիվորեն քննարկվել է 2007 թվականի ամռան ընթացքում խուլիգանական ավազակախմբերի ալիքի հետ կապված, այդ թվում՝ լիվերպուլցի դպրոցական Ռիս Ջոնսի սպանության մեջ[19]։ Պահպանողականների առաջնորդ Դևիդ Քեմերոնը նշել է հարձակման մասին որպես օրինակ իր ելույթում, որը քննադատում է Մեծ Բրիտանիայի երիտասարդության շրջանում հանցավորության մակարդակը[20]։ Դրանից հետո սպանության հետ կապված իրադարձությունները չէին լուսաբանվում խոշոր լրատվական հրատարակչությունների կողմից, սակայն նորությունները շարունակում էին տպագրվել տեղական թերթերում և հայտնվել համացանցում։ Բացառություն են դարձել Սոֆիի հուղարկավորությունը, որոնք հայտնվել են BBC-ի նորություններում։ Սոֆի Լանկաստերի սպանության մասին կրկին հիշել են այն բանից հետո, երբ 2008-ին յորքշիրյան ավտոբուս թույլ չտվեցին գոթական զույգին[21][22]։

2008 թվականի մարտյան դատավարությունը լայն լուսաբանում ստացավ առաջատար ազգային լրատվամիջոցների կողմից[23][24][25]։ Բրիտանական Bizarre այլընտրանքային ամսագիրը 2008 թվականի մարտի 13-ին գործարկել է «Proud to be Different» նախագիծն ի հիշատակ Սոֆի Լանքասթերի[26]։

2011 թվականի մարտի 11-ին BBC Radio 4-ում լույս է տեսել բանաստեղծ Սայմոն Արմիթիջինի «Black Roses: The Killing of Sophie Lancaster» բանաստեղծությունների ռադիոժամադրանքը։ Սոֆիի տեքստը կարդում էր Ռեյչլ Օսթինը[27]։

The Sunday Times-ի Ռոդ Լիդլը նշել է, որ հարձակման զոհերը վճարել են «վայրի» հանցագործների համար ներողամտություն ցուցաբերելու համար։ Դրա պատճառը մարդասպանների ծնողներն են, դատարաններն ու կառավարությունը, որոնք ցանկանում են բանտ ուղարկել հնարավորինս քիչ նման մարդկանց[28]։

Սուբկուլտուրաների արձագանք և օրենսդրություն խմբագրել

Սոֆի Լաքաստերի սպանությունը մեծ արձագանք է գտել ոչ միայն գոթ համայնքում, այլև շատ այլ ենթամշակույթներում, ինչպես Մեծ Բրիտանիայում, այնպես էլ ամբողջ աշխարհում։ Մարտին Քոուլզը, որը դրամահավաք էր կազմակերպել Ուիթբիի հուշահամալիրի տեղադրման համար, ասել է, որ համացանցում դրամահավաքի ժամանակ իրեն հաջողվել է շփվել աշխարհի շատ մարդկանց հետ։ Նա հստակեցրել է, որ այդ օգտատերերը եղել են ոչ միայն գոթերը, այլև բայքերները, մետալիստները, էլեկտրո և ինդի տեսարաններով մարդիկ[29]։ Շատերն ուշադրություն են դարձրել այն բանին, որ սպանությունը կատարվել է ատելության հողի վրա՝ հիշելով Տեխասում փանք Բրայան Դենեկեի սպանության մոտիվներով նմանվող պատմությունը։ Սոֆիի սպանությունը ևս մեկ անգամ ցույց է տվել, որ գոթերը ենթակա են շրջապատի թյուրիմացության և բռնության զոհ դառնալու հավանականությունն ավելի մեծ է[21]։

 
Ջեք Ստրո՝ Անգլիայի արդարադատության նախարար

Այս սպանությունն ակտիվիստներին դրդեց ստորագրահավաք սկսել՝ ի պաշտպանություն «ատելության հողի վրա հանցագործություն» հասկացության ընդլայնման, քանի որ նախկինում այդ հասկացության տակ հատուկ տեսակի հանցագործություններ էին տեղի ունենում անձի դեմ, որոնք հանցագործը կատարում էր այլ ռասայի, ազգության, դավանանքի, էթնիկ ծագման, քաղաքական համոզմունքների, սեռի կամ սեռական կողմնորոշման, բայց ոչ մարդու արտաքինը, որն արտահայտում էր նրա պատկանելությունն այս կամ այն ենթամշակույթի նկատմամբ։ Պետիցիան ստորագրել է 1500 մարդ (ավելի ուշ Manchester Evening News-ը հրապարակել է 7000 թիվը)[30], որից հետո այն ուղարկվել է Դաունինգ սթրիթ, 10[31]։ Խնդրագրի հեղինակ Ադե Վառնին խոսել է այն մասին, որ պատրաստ է ամեն օր բանավոր վիրավորանքներ հնչեցնել, և դա անում են ոչ միայն երիտասարդները։ Նա նաև ասել է, որ Սոֆիի մահից հետո շատ աղջիկներ դադարել են հագնվել ինչպես նախկինում՝ հարձակման վախի պատճառով[32];

Խորհրդարանի ներկայացուցիչներ Ջանեթ Անդերսոնը Ռոսենդեյլից և Գրեգ Պոուպից Հայթբերնի շրջանից բարձրացրել են այդ հարցը համայնքների պալատում և հանդես եկել շտապ կարգով որոշում ընդունելու օգտին[30]։ 2009 թվականին Արդարադատության նախարար Ջեք Ստրոն հայտարարել էր, որ չի կարող օրենքն ուղղակիորեն փոխել, սակայն իր ուժերի սահմաններում ազդել դատավորների վրա, որոնք հանցագործներին նույնպիսի պատիժներ են նշանակելու, ինչպես օրինակ՝ մեղադրյալ հոմոֆոբներին կամ ռասիստներին։ Սոֆիի հիմնադրամն ու նրա կողմնակիցները դա մեծ հաղթանակ են համարել[33]։

Ի վերջո, 2013 թվականի ապրիլին Մեծ Մանչեսթերի ոստիկանությունը պաշտոնապես հայտարարեց, որ գոթի կամ այլ ենթամշակույթի ներկայացուցչի դեմ կատարված հանցագործությունը կգրանցվի որպես ատելության հողի վրա հանցագործություն։ Նոր դասակարգումը հնարավորություն կտա ոստիկաններին վերցնել հանցագործությունների վերաբերյալ գործերը, որոնք կատարվել են ներկայացուցիչների դեմ ոչ ֆորմալ մշակույթ, հատուկ վերահսկողության տակ։ Փորձագետները նշել են, որ նման փոփոխությունները կօգնեն իրավապահ մարմիններին ավելի արդյունավետ աշխատել, բայց միևնույն ժամանակ նրանք չեն նշանակում, որ նման հանցագործությունների համար պատիժներն ավելի խիստ կլինեն[34][35][36]։

Հիշատակ խմբագրել

Այգում տեղի ունեցածից հետո նրա վանդակավոր պարսպի վրա սկսել են հայտնվել տասնյակ ծաղիկների ծաղկեփնջեր, որոնք այնտեղ բերում են քաղաքի բնակիչները։ Նաև սկսել են հաղորդագրություններ գալ Եվրոպայից և Ամերիկայից՝ ի պաշտպանություն տուժածների, որոնք հրապարակվել են տեղի Rossendale Free Press թերթի կայքում[3]։

2007 թվականի օգոստոսի 26-ին Բրեդֆորդ քաղաքում անցկացվող Infest այլընտրանքային էլեկտրոնային երաժշտության փառատոնին VNV Nation-ի մասնակից Ռոնան Հարիս Սոֆի Լանքասթերին նվիրված էր «Illusion» երգը, ինչպես նաև երաժիշտը կապվել է նրա ընտանիքի հետ և նրանց փոխանցել իր ցավակցությունները[37][38]։ Միջադեպը տեղի է ունեցել զբոսայգում, մոտոցիկլավար Մեթյու Էնտվիստլը տեղադրել է Սոֆի Լանքասթերին նվիրված հուշատախտակ[38]։ Սոֆիին նվիրված էր 2007 թվականի սեպտեմբերի 6-ին և 7-ին Թագավորական դատարանի Բակապայի թատրոնի համերգների ժամանակ կատարվելիք երգը։

2007 թվականի հոկտեմբերի 6-ի շաբաթ օրը տեղի է ունեցել Սոֆի Լանքասթերին նվիրված տասներկուժամյա համերգ, որին մասնակցել են 10 երաժշտական խմբեր, որոնք անընդմեջ ելույթ են ունեցել 13:00-ից մինչև 01:00-ը[39]։ Comic Slop խմբի վոկալիստ Քելլի Ռոդին կատարել է «Walk in the Park» երգը(ռուս.՝ Прогулка в парке), գրված՝ ի հիշատակ օգոստոսի 11-ի իրադարձությունների։ Դեռ համերգից առաջ Քելլին ասել էր, որ ցնցված է եղել՝ տեղեկանալով տեղի ունեցածի մասին, առավել ևս, որ իր որդին Սոֆիի հետ խոսել է տեղի ունեցածից մի քանի ժամ առաջ։ Նա նաև ասել է․ «Ես գիտեմ, թե ինչ են զգում նրանք, ովքեր մի քիչ տարբերվում են մյուսներից։ Ես հաշմանդամ եմ, ես ունեմ քրոնիկ էկզեմա, և ես մեկ ականջից խուլ եմ»[40]։ Նույն օրը, բացի երաժշտական ներկայացումից, տեղի Բորո ֆուտբոլային թիմը հանդիպել է Էբբի Էյին Մանչեստերից, խաղից առաջ ֆուտբոլիստները մեկ րոպե լռությամբ հարգել են աղջկա հիշատակը, իսկ Բորոյի համազգեստին ներկա են եղել սև թևկապներ[39]։

2007 թվականի նոյեմբերի 12-ին տեղի է ունեցել Սոֆիի հրապարակային հուղարկավորությունը, որին մասնակցել են հարյուրավոր մարդիկ, ներկա են եղել BBC-ի օպերատորները[41][42]։ Նոյեմբերի 25-ին սպանվածի ընկերները կազմակերպեցին հիշատակի համերգ՝ տեղի սիրված խմբերի մասնակցությամբ, որոնք հեռարձակվում էին Granada Television-ի կողմից[43]։

Սոֆիի ծնողներն ու ընկերները հիմնադրել են «S.O.P.H.I.E.» բարեգործական հիմնադրամը (անգլ.՝ Stamp Out Prejudice, Hatred And Intolerance Everywhere, «Ազատվենք նախապաշարմունքից, ատելությունից և անհանդուրժողականությունից ամենուր»)։ Հիմնադրամի նպատակը երիտասարդության շրջանում հանդուրժողականության քարոզն է[44]։ Հիմնադրվել է նաև Bacup Film Festival կինոփառատոնը, որին մասնակցում են նորարարական և փորձարարական ֆիլմեր[45]։

Ուիթբի քաղաքում, որտեղ պարբերաբար անցկացվում է Whitby Gothic Weekend գոթական փառատոնը, տեղադրվել է Սոֆի Լանքասթերի հուշամատյանը[46]։ Հավաքելով 3000 ֆունտ ստերլինգ՝ հիշատակի ցուցանակով նստարանը տեղադրվել է 2008 թվականի հունվարին Ուիթբի քաղաքի Վեստ Քլիֆ փողոցի վրա[47]։

2008 թվականի հունիսի 24-ին և 25-ին Carabas Theatre Company-ն բեմադրել է «Պարազիտներ» նոր սև կատակերգությունը՝ ըստ Մ. Ջ.Վեսոլովսկին, ով անդրադառնում է գոթական ենթամշակույթի մասին պատկերացումներին։ Խաղի ցուցադրությունից ստացված բոլոր եկամուտներն անցել են S.O.P.H.I.E. հիմնադրամին։ Բեմադրությունը տեղի է ունեցել Լանքասթերում։ Ներկայացումից հետո բանավեճում դերասաններն ու հանդիսատեսը քննարկել են գոթական մշակույթն ու ներկայացման մեջ բարձրացված հարցերը։ Շնորհիվ «Պարազիտների», հիմնադրամը ստացել է 200 ֆունտ ստերլինգ[48]։

Շնորհիվ «Այն օրվան, երբ Սոֆին կդառնար 23 տարեկան, 2009 թվականի նոյեմբերի 26-ին, լույս է տեսել «Dark Angel» (ռուս.՝ «Тёмный ангел») 4 րոպեանոց կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը, որը նկարագրում է օգոստոսի 11-ի գիշերը տեղի ունեցած իրադարձությունները», հիմնադրամը ստացել է 200 ֆունտ ստերլինգ։ Մուլտֆիլմը հայտնվել է համացանցում և ցուցադրվել MTV հեռուստաալիքով[49]։ Այս աշխատանքը ցուցադրվել է նաև Մանչեստրի Գարդենս հրապարակի մեծ էկրանին[50]։

2010 թվականի հունիսի 3-ին Մանչեստրի Աֆլեքի պալատում տեղի է ունեցել կերպարվեստի ցուցահանդես, որը բաղկացած է Ռոբերտ Մալթբիի կողմից գրված 15 կտավներից։ Ցուցահանդեսն անվանվել է Կարմիր իրիս․ Սոֆիի արվեստը (անգլ.՝ Crimson Iris: The Art of Sophie), որից ստացված գումարը նույնպես ուղղվել է S.O.P.H.I.E հիմնադրամ[51][52]։

Բանաստեղծ Սայմոն Արմիթիջը Սոֆիի հիշատակին գրել է «Սև վարդեր» բանաստեղծությունների շարքը (անգլ.՝ «Black Roses»), որի հիման վրա հետագայում ստեղծվել է պիես[53]։

Նիդեռլանդների Delain սիմֆո-մետալ խումբը 2012 թվականին թողարկել է We Are the Others ալբոմը (ռուս.՝ «Мы иные»), նույն անունը ստացել է նաև գլխավոր երգը, մինչ այդ առանձին թողարկվել է սինգլը։ Շարլոտա Վեսելսը՝ խմբի վոկալիստը, այս առիթով ասել է․

Հիշում եմ, երբ առաջին անգամ լսեցի այդ մասին… Իմացա նույնիսկ ոչ թե նիդերլանդական նորություններ, այլ պարզապես տեսա ինտերնետում… Ինչ-որ մեկը նկարահանել էր մի փոքր ֆիլմ այդ ողբերգական իրադարձության մասին։ Ես նայեցի այն և հուզվեցի։ Սա աներևակայելի տխուր իրադարձություն է։ Դիտելուց հետո ես ոչինչ չձեռնարկեցի այդ թեմայի վերաբերյալ ընդհուպ մինչև We Are the Others ալբոմի վրա աշխատելը, բայց երգերի տեքստերի գաղափարը ծնվել է անմիջապես։ Ես ենթադրում էի երգ գրել այն մասին, որ «մենք ուրիշ ենք» և միասնության զգացողության մասին։ Մի կողմից, հպարտության մասին, թե ով ես դու, ինչով ես տարբերվում մյուսներից և ինչպես ես տարբերվում մյուսներից։ Մյուս կողմից, այս երգը նրանց համար, ովքեր չեն հասկանում «ուրիշներին»։ Մենք պարզապես ուզում էինք գրել մի երգ փոխըմբռնման մասին։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Jenna Sloan I can’t bear to smell Ghost perfume of my murdered soulmate(անգլ.). — The Sun, 28 июня 2010.
  2. Hussain, Samrana (12 августа 2007). «Couple left badly beaten in skate park» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.
  3. 3,0 3,1 Qureshi, Yakub (16 апреля 2010). «Tributes to student killed in park attack» (անգլերեն). Manchestaer Evening News. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  4. «Британских подростков, убивших девушку-гота, приговорили к пожизненному заключению». NEWSru.com — 29 апреля 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  5. Jackson, Kate (27 августа 2007). «Residents call for park patrols after woman's death» (անգլերեն). Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  6. «Youths in court over park attack» (անգլերեն). BBC News. 7 сентября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  7. «Five in court accused of Sophie's murder» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. 31 октября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  8. «Five youths deny student's murder» (անգլերեն). BBC News. 14 декабря 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  9. «Teenager admits killing in park» (անգլերեն). BBC News. 10 марта 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  10. 10,0 10,1 10,2 «Британских подростков, убивших девушку-гота, приговорили к пожизненному заключению» (ռուսերեն). NEWSru.com. 29 марта 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  11. «Boy convicted of Goth park murder» (անգլերեն). BBC News. 27 марта 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  12. Гарнхэм, Эмили (27 марта 2008). «Teenage boy guilty of Goth murder» (անգլերեն). Express. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  13. Henfield, Sally (27 марта 2008). «Boy, 15, guilty of Sophie murder» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  14. 14,0 14,1 «Boys sentenced over Goth murder» (անգլերեն). BBC News. 28 апреля 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  15. «Appeal over Goth murder sentence» (անգլերեն). BBC News. 27 июня 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  16. «Appeal over Goth murder sentence» (անգլերեն). BBC News. 7 октября 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  17. Jon Garland. (2010). «Victimization of Goths and the Boundaries of Hate Crime». Hate Crime: Concepts, Policy, Future Directions (անգլերեն). National Criminal Justice Reference Service. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 12-ին.
  18. Sally Henfield. (29 апреля 2008). «Sophie's family and friends vow to carry on campaign» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 27-ին.
  19. Аттевилль, Фрэд (29 августа 2007). «Boy arrested on suspicion of Rhys murder» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  20. Кэмерон, Дэвид (28 августа 2007). «More prisons, bobbies back on the beat and less tolerance to offenders is needed» (անգլերեն). Daily Mail. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  21. 21,0 21,1 Кэмпион, Крис (17 февраля 2008). «Undead» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  22. «"Готу" запретили садиться в автобус с невестой на поводке» (ռուսերեն). Lenta.ru. 23 января 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  23. Вэинврейт, Мартин (13 марта 2008). «Woman died after drunken gang attacked couple dressed as goths» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  24. «Attack jury played desperate call» (անգլերեն). BBC News. 12 марта 2008. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  25. Гарнхэм, Эмили (27 марта 2008). «Teenage boy guilty of Goth murder» (անգլերեն). Express. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  26. «Proud to be Different!» (անգլերեն). Bizarre. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  27. «Black Roses: The Killing of Sophie Lancaster» (անգլերեն). BBC Radio 4. 11 марта 2011. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  28. Роб Лиддл We indulge yobs - and murdered Sophie Lancaster pays the price // The Sunday Times. — 2008. Архивировано из первоисточника 25 հունվարի 2016.
  29. «Memorial planned for murdered goth girl» (անգլերեն). Whitby Gazette. 27 сентября 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  30. 30,0 30,1 «Call for hate crimes law change» (անգլերեն). Manchester Evening News. 20 апреля 2010. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  31. Magill, Pete (11 ноября 2007). «Petition against violence gains 1,500 signatures» (անգլերեն). This Is Lancashire. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  32. Purdy, Clare — BBC News, Manchester (27 марта 2008). «The darker side of life as a Goth» (անգլերեն). BBC News. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  33. Watkinson, David (7 мая 2009). «Sophie Lancaster's mum set to win tougher sentences for hate crimes» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  34. Scheerhout, John (4 апреля 2013). «Victory for mum of tragic Sophie as GMP records offences against goths and punks as hate crimes» (անգլերեն). Manchester Evening News. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  35. «Полиция Манчестера берет под крыло готов и панков» (ռուսերեն). Euronews. 4 апреля 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  36. «A First in Hate Crime Recording» (անգլերեն). GM Police. 4 апреля 2013. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին. {{cite web}}: |first= missing |last= (օգնություն)
  37. «VNV Nation - Illusion». YouTube. 27 августа 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  38. 38,0 38,1 Брукфилд, Дженни (30 августа 2007). «Parents' tribute to loving daughter» (անգլերեն). Rossendale Free Press. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  39. 39,0 39,1 Джексон, Кейт (7 октября 2007). «Sophie tribute unites a town» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  40. «Two concerts in memory of attack victim Sophie» (անգլերեն). Rossendale Free Press. 13 сентября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 5-ին.
  41. «'I can bury my Sophie at last'» (անգլերեն). Rossendale Free Press. 1 ноября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  42. gablegloom (13 ноября 2007). «Sophie Lancaster's Funeral» (անգլերեն). YouTube. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  43. «Memorial concert plan for Sophie» (անգլերեն). Lancashire Telegraph. 2 сентября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  44. «Sophie Lancaster R (In memory of Sophie)» (անգլերեն). MySpace. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  45. «Film festival to rival the best» (անգլերեն). Rossendale Free Press. 30 октября 2007. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  46. «Memorial planned for murdered goth girl» (անգլերեն). Whitby Gazette. 27 сентября 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 27-ին.
  47. «A tribute to Sophie» (անգլերեն). Whitby Gazette. 16 января 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  48. «Suckers to stamp out violence» (անգլերեն). The Visitor. 15 июля 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  49. «'Beautiful' film of Goth murder» (անգլերեն). BBC News. 25 ноября 2009. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 7-ին.
  50. Proud to be different(անգլ.) // Bizarre magazine. — Лондон: Dennis Publishing, 2009. — С. 58.
  51. «Boyfriend of murdered Goth Sophie Lancaster opens show» (անգլերեն). BBC News. 31 мая 2010. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  52. «In pictures: Crimson Iris: The Art Of Sophie Lancaster» (անգլերեն). BBC News. 1 июня 2010. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 6-ին.
  53. «Black Roses: The Killing of Sophie Lancaster» (անգլերեն). Royal Exchange Theater. 2012. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 12-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել