Սեմնանի նահանգ

Սեմնանի նահանգ
Երկիր	Իրան
Կարգավիճակ	Իրանի վարչական բաժանում
Մտնում է	Իրան
Վարչկենտրոն	Սեմնան
Բնակչություն	▲702 360 մարդ (2016)
Տարածք	97 491 կմ²
Սահմանակցում է	Ղոմի նահանգ, Հարավային Խորասան, Սպահանի նահանգ, Գոլեստան, Մազանդարան, Թեհրանի նահանգ, Ռազավի Խորասան և Հյուսիսային Խորասան
ISO 3166-2 կոդ	IR-20
Հեռախոսային կոդ	0231

Սեմնան Archived 2019-05-08 at the Wayback Machine. (պարսկերեն՝ سمنان), Իրանի 31 նահանգներից (օսթաններից)։ Տեղակայված է երկրի հյուսիսում։ Ադմինիստրատիվ կենտրոնը Սեմնան քաղաքն է։ Խոշոր քաղաքներն են` Իմամշահր (136 հազ.), Գյարմսար (70 հազ.), Դամղան (60 հազ.), Մեհդիշահր (22 հազ.), Էյվանեքի (11 հազ.), Սորխե (10 հազ.): Նահանգի մակերսը կազմում է 97 491 կմ²։ 2006 թ տվյալներով բնակչության թիվը կազմում է 589 742 մարդ։ Նահանգում հիմնականում բնակվում են պարսիկներ։

Աշխարհագրություն Խմբագրել

Սեմնան նահանգը ձգվում է Էլբրուս լեռնաշղթայի երկայնքով։ Հարավային շրջանում նահանգին միանում է Դաշթե Քյավիր անապատը։ Հյուսիսից սամանակից է Գոլեստան և Մազանդարան նահանգներին, արևմուտքում` Թեհրան և Ղոմ, հարավում` Սպահան և արևելքում` Խորասան-Ռեզավի նահանգներին։ Այս նահանգը կարելի է բաժանել երկու մասի` լեռնաին և հարթավայրային։ Լեռնային մասում զարգացած է օգտակար հանածոների արդյունահանումը։ Այստեղ կան նաև մեծ թվով առողջարաններ։ Իսկ հարթավայրային մասում գտնվում են մի քանի հնագույն քաղաքներ, որոնցից մեկը եղել է Պարթևների մայրաքաղաքներից։

Վարչական բաժանում Խմբագրել

Նահանգը բաժանվում է 5 Շահրեստանների, որոնցից ամեն մեկը բաժանվում է մի քանի շրջանների։ Դրանք են`

Դամղան- Կենտրոնական և Ամիրաբադ շրջաննեով, կենտրոնը` Դամղան
Գյարմսար- Կենտրոնական, Արադան և Էյվանեքի շրջաններով, կենտրոնը` Գյարմսար
Մեհդիշահր- Կենտրոնական և Շահմիրզադ շրջաններով, կենտրոնը` Մեհդիշահր
Սեմնան- Կենտրոնական և Սորխե շրջաններով, կենտրոնը` Սեմնան
Շահռուդ- Կենտրոնական, Բիարժմանդ, Մեյամեյ և Բեսթամ շրջաններով, կենտրոնը` Իմամշահր

Տնտեսություն Խմբագրել

Տնտեսության հիմնական ճյուղերն են գյուղատնտեսություն (ցորեն, բամբակ, խնձոր, խաղող, պիստակ), առևտուր, տեքստիլ, սննդի, աէրոտիեզերական, ավտոմոբիլային և մետալուրգիայի արդյունաբերություն, շինանյութերի, ավտոմեքենաների պահեստամասերի և հեծանիվների արտադրություն, ածուխի հանքարդյունաբերություն, տրանսպորտ։

Իմամշահր քաղաքում տեղակայված է East Alborz ածխի արդյունահանման ընկերությունը, ինչպես նաև Սեմնան գիտական և տեխնոլոգիական պարկը, «Իրան Խոդրո»^[3] շարժիչների արտադրության գործարանը, «Սիմանե Շահրուդ» ցեմենտի գործարանը, Իրանի խոշորագույն տիեզերակայանը և հրթիռային կայանը։ Սեմնան քաղաքում գործում է «Իրան Խոդրո» ավտոմոբիլային գործարանի մասնաճյուղը։ Դամղան քաղաքում գործում է «Իրան Խոդրո» ավտոպահեստամասերի գործարանը և «Խավարան Խոդրո» ավտոբուսի գործարանը։ Գյարմսար քաղաքում գործում է «Իրան Խոդրո» ավտոպահեստամասերի գործարանը։ Նահանգի տարածքում գտնվում է Սեմնան տիեզերակայանը։

Տեսարժան վայրեր Խմբագրել

Սեմնան քաղաքում գտնվում են Մեծ շուկան, «Արգ» դարպասները, շրջակայքում` Քոհան Դեժ ամրոցը։ Մեհդիշահր քաղաքի մոտ (Սանգսար), գտնվում են Դարբաստ քարայրը և Շահմիրզադի առողջարանային գյուղը, որտեղ կա հին ամրոց և երկրի ամենախոշոր ընկույզի այգիները^[4]։

Իմամշահր (Շահռուդ) քաղաքի մոտակայքում գտնվում են հինավուրց բնակավայրի ավերակները և հին գերեզմաններ։ Բաստամ քաղաքում կա Սելջուկների շրջանի մզկիթ և Բայազիդ Բիստամիի գերեզմանատունը, շրջակայքում` Խարականի գերեզմանը և Բայար ամրոցի ավերակները։ Դամղան քաղաքում գտնվում են հինավուրց ամրոցի և Թարիխխանե կոմպլեքսի (Սասանյաննրեի ժամանակաշրջանի տաճար և ամենահին մզկիթը երկրում), ավերակները, ինչպես նաև Փիրե Ալամդարի գերեզմանը, սելջուկների ժամանակաշրջանի ուրբաթօրյա մզկիթը և Ջաֆար աշտարակը, Չեհել Դոխթար ^[5] և Մեհմանդուսթ աշտարակները, հին մինարեթներ։ Դամղան քաղաքի մերձակայքում գտնվում են Թափփե Ղեյսար ամրոցի ավերակները, որը վերաբերում է պարթևական և սասանյան ժամանակաշրջաններին, Չեշմե Ալի գեղեցիկ օազիսը, Ղաջարիների դինաստիայի պալատներով, Սեփահսալար հնագույն քարավանատունը, Շիրբանդ քարանձավը։ Գյարմսար քաղաքի մերձակայքում գտնվում են Սթոնվանդ ամրոցը և Դաշթե Քյավիր անապատի Թուրան ազգային պարկը։

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

Տես նաև Խմբագրել

Իրանի վարչական բաժանում

Արտաքին հղումներ Խմբագրել

[_8808384ec865842f-1] 1,0 ^1,1 https://www.amar.org.ir/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1395

[_332ad7be2ee7ac63-2] 2,0 ^2,1 https://www.amar.org.ir/english/Iran-at-a-glance/Semnan

[3] «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-10-09-ին։ Վերցված է 2018-01-21

[4] ttps://travital.com/city/semnan/

[5] ttp://seeiran.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%AC-%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]