Հյուսիսային Խորասան օսթան (պարս.՝ استان خراسان شمالی` Օսթան-է Խորասան-է Շոմալի) օսթան (նահանգ) Իրանի հյուսիս-արևելքում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հարավ-արևելքից սահմանակից է Ռազավի Խորասան, հարավ-արևմուտքից` Սեմնան, արևմուտքից` Գոլեստան օսթաններին, հյուսիսից` Թուրքմենստանին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 28 434 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` 863 092 մարդ (2016)[1]։ Վարչական կենտրոնը Բոջնուրդ քաղաքն է։

Հյուսիսային Խորասան օսթան
պարս.՝ استان خراسان شمالی
ԵրկիրԻրան Իրան
Կարգավիճակօսթան (նահանգ)
Մտնում էԻրան
ՎարչկենտրոնԲոջնուրդ
Բնակչություն863 092 մարդ (2016)[1]
Տարածք28 434 կմ²
Հիմնադրված է2004 թ.
Սահմանակցում էԳոլեստան, Սեմնան, Ռազավի Խորասան, Ահալի վելայաթ և Բալկանի վելայաթ
Ժամային գոտիUTC+3:30
ՓոխարինեցԽորասան
ISO 3166-2 կոդIR-28

Օսթանը ձևավորվել է 2004 թվականին, երբ Իրանի խոշորագույն օսթան Խորասանը բաժանվել է երեք օսթանների` Հյուսիսային Խորասան, Ռազավի Խորասան և Հարավային Խորասան։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 5-րդ տարածաշրջանի, որի կենտրոնը Մաշհադ քաղաքն է[2]։

Բնակչություն

խմբագրել

2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 791 930 մարդ` 198 626 տնային տնտեսություններում[3]։ 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 867 727 մարդ, որոնք ապրում էին 240 885 տնտեսություններում[4]։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր 863 092 մարդ` 254 747 տնտեսություններում[5]։

Տասը հազարից ավել բնակչություն ունեցող քաղաքներն են Բոջնուրդը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 228 931 մարդ), Շիրվանը (82 689 մարդ), Էսֆարայենը (59 490 մարդ), Աշքանեն (25 104 մարդ), Ջաջարմը (19 580 մարդ), Ֆարուջը (12 061 մարդ), Գարմեն (10 933 մարդ)[6]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 484 346 մարդ կամ օսթանի բնակչության 56,1%-ը[5]։

Բնակիչները հիմնականում շիա իսլամ դավանող պարսիկներ են, Խորասանի քրդեր, Խորասանի թուրքեր և սուննի իսլամ դավանող թուրքմեններ։

Վարչական բաժանում

խմբագրել

Օսթանը բաժանված է 10 շահրեստանների (գավառների).

 

Հյուսիսային Խորասան օսթանի շահրեստանները
Շահրեստան Բնակ. 2006[3] Բնակ. 2011[4] Բնակ. 2016[5] Վարչ. կենտրոն
Բամ և Սաֆիաբադ շահրեստան1 - - - Սաֆիաբադ
Բոջնուրդ շահրեստան 322 309 365 896 324 083 Բոջնուրդ
Գարմե շահրեստան2 24 599 25 475 Գարմե
Էսֆարայեն շահրեստան 119 152 127 012 120 513 Էսֆարայեն
Մանե շահրեստան3 Փիշքալե
Շիրվան շահրեստան 152 493 157 014 146 140 Շիրվան
Ջաջարմ շահրեստան 57 349 36 898 36 673 Ջաջարմ
Ռազ և Ջարգալան շահրեստան4 59,210 Ռազ
Սամալքան շահրեստան5 91 884 103 944 101 727 Աշքանե
Ֆարուջ շահրեստան 48 743 52 364 49 271 Ֆարուջ
Ընդհանուր 791 930 867 727 863 092
1Առանձնացվել է Էսֆարայեն շահրեստանից
2Առանձնացվել է Ջաջարմ շահրեստանից
3Առանձնացվել է Մանե և Սամալքան շահրեստանից
4Առանձնացվել է Բոջնուրդ շահրեստանից
5Առանձնացվել է Մանե և Սամալքան շահրեստանից

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.) — 1965.
  2. «استان‌های کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند». همشهری آنلاین (պարսկերեն). 2014 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.
  3. 3,0 3,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
  4. 4,0 4,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel) (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2020 թ. հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  6. Իրանի քաղաքների բնակչությունն ըստ մարդահամարների արդյունքների (անգլ.)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հյուսիսային Խորասան» հոդվածին։