Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Թեհրան (այլ կիրառումներ)

Թեհրան (պարս.՝ استان تهران, Օսթան-է Թեհրան), օսթան (նահանգ) Իրանի իսլամական հանրապետության կենտրոնական-հյուսիսային մասում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հյուսիսից սահմանակից է Մազանդարան, արևելքից` Սեմնան, հարավից` Ղոմ, հարավ-արևմուտքից` Մարքազի (Կենտրոնական), հյուսիս-արևմուտքից` Ալբորզ օսթաններին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 18 814 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` 13 267 637 մարդ (2016)[1]։ Վարչական կենտրոնը Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանն է։

Թեհրան օսթան
պարս.՝ استان تهران
ԵրկիրԻրան Իրան
Կարգավիճակօսթան (նահանգ)
Մտնում էԻրան
ՎարչկենտրոնԹեհրան
Բնակչություն13 267 637 մարդ (2016)[1]
Տարածք18 814 կմ²
Սահմանակցում էՂոմի նահանգ, Սեմնան և Ալբորզի նահանգ
Ժամային գոտիամառ և UTC+4:30
ISO 3166-2 կոդIR-23
Հեռախոսային կոդ021

1950 թվականի Իրանի վարչական ռեֆորմներից հետո օսթանի տարածքը մտել է Մազանդարան օսթանի կազմի մեջ։ Հետագայում մտել է Մազանդարանից անջատված Մարքազի (Կենտրոնական) օսթանի կազմի մեջ, որն իր հերթին 1986 թվականին բաժանվել է նոր Մարքազի և Թեհրան օսթանների։ 1995 թվականին օսթանից անջատվել են հարավային շրջանները, որտեղ ձևավորվել է Ղոմ օսթանը։ 2010 թվականին օսթանից անջատվել են հյուսիս-արևմտյան շրջանները, որտեղ ձևավորվել է Ալբորզ օսթանը[2]։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 1-ին տարածաշրջանի[3], որի կենտրոնն է Թեհրանը։

Բնակչություն խմբագրել

2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 13 281 858 մարդ` 3 729 010 տնային տնտեսություններում[4]։ Մարքազի օսթանի անջատումից հետո 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 12 183 391 մարդ, որոնք կազմում էին 3 731 480 տնտեսություն[5]։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր արդեն 13 267 637 մարդ` 4 288 563 տնտեսություններում[6]։

Խոշոր քաղաքներն են Թեհրանը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 8 693 706 մարդ), Իսլամշեհրը (448 129 մարդ), Շահրիարը (309 607 մարդ), Ղոդսը (309 605 մարդ), Մալարդը (281 027 մարդ), Գոլեսթանը (239 556 մարդ), Պաքդեշտը (236 319 մարդ), Գարչակը (231 075 մարդ), Վարամինը (225 628 մարդ), Նասիմշահրը (200 393 մարդ), Անդիշեն (116 062 մարդ), Ռոբաթքարիմը (105 393 մարդ)[7]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 12 452 230 մարդ կամ օսթանի բնակչության 93,9%-ը[6]։

Վարչական բաժանում խմբագրել

Թեհրան օսթանը բաժանված է 16 շահրեստանների (գավառների).  

Թեհրան օսթանի շահրեստանները
Շահրեստան Բնակ. 2006[4] Բնակ. 2011[5] Բնակ. 2016[6] Վարչ. կենտրոն
Բահարեսթան շահրեստան1 523 636 536 329 Նասիմշահր
Գարչակ շահրեստան2 269 138 Գարչակ
Դամավանդ շահրեստան 96 860 100 690 125 480 Դամավանդ
Թեհրան շահրեստան 7 882 843 8 293 140 8 737 510 Թեհրան
Իսլամշեհր շահրեստան 447 192 485 688 548 620 Իսլամշեհր
Ղոդս շահրեստան3 290 663 316 636 Ղոդս
Մալարդ շահրեստան3 373 994 377 292 Մալարդ
Նազարաբադ շահրեստան4 128 666 Նազարաբադ
Շահրիար շահրեստան 1 044 707 624 440 744 210 Շահրիար
Շեմիրանաթ շահրեստան 37 778 44 061 47 279 Շեմիրան
Պաքդեշտ շահրեստան 240 841 291 397 350 966 Պաքդեշտ
Ռեյ շահրեստան 292 016 319 305 349 700 Ռեյ
Ռոբաթքարիմ շահրեստան 608 530 195 917 291 516 Ռոբաթքարիմ
Սավոջբոլաղ շահրեստան4 215 086 Հաշտգերդ
Վարամին շահրեստան 540 442 526 294 283 742 Վարամին
Փարդիս շահրեստան5 169 060 Փարդիս
Փիշվա շահրեստան2 75 454 86 601 Փիշվա
Քարաջ շահրեստան4 1 709 481 Քարաջ
Ֆիրուզքուհ շահրեստան 37 416 38 712 33 558 Ֆիրուզքուհ
Ընդհանուր 13 281 858 12 183 391 13 267 637
1Առանձնացվել է Ռոբաթքարիմ շահրեստանից
2Առանձնացվել է Վարամին շահրեստանից
3Առանձնացվել է Շահրիար շահրեստանից
4Անջատվել է Թեհրան օսթանից
5Առանձնացվել է Թեհրան շահրեստանից

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.) — 1965.
  2. Iran Provinces
  3. «استان‌های کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند». همشهری آنلاین (պարսկերեն). 2014 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.
  4. 4,0 4,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
  5. 5,0 5,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel) (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2021 թ. դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  7. Իրանի քաղաքների բնակչությունն ըստ մարդահամարների արդյունքների (անգլ.)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիճամփորդն ունի Tehran (province)ին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։