Ուղղահայաց անտառ (անգլ.՝ Bosco Verticale), երկու բնակելի աշտարակներ են Իտալիայի Լոմբարդիա մարզի Միլան նահանգի Պորտա Նուովա շրջանում, Գաետանո դե Կաստիլիա և Ֆեդերիկո Կոնֆալոնիերիի փողոցների միջև, Միլանի Գարիբալդի նավահանգստի երկաթուղային կայարանի մոտ։ Նրանք ունեն 116 մ (381 ոտնաչափ) և 84 մ (276 ոտնաչափ) բարձրություն և պարունակում են ավելի քան 900 ծառ (համապատասխանաբար՝ առաջին և երկրորդ աշտարակներում մոտավորապես 550 և 350 ծառ) 8,900 մ² (96,000 քառակուսի ոտնաչափ) տեռասների վրա։ Համալիրի ներսում կա 11 հարկանի գրասենյակային շենք, որի ճակատին բույսեր չկան[2]։

Ուղղահայաց անտառ
Տեսակշինությունների համալիր
Երկիր Իտալիա
ՏեղագրությունՄիլան
Հիմնադրված է2014
Բացվածհոկտեմբերի 10, 2014
ՃարտարապետStefano Boeri?
ՃարտարագետArup
Պարգևներ
Քարտեզ
Քարտեզ

Աշտարակները նախագծվել են Բոերի ստուդիայի կողմից (Ստեֆանո Բոերի[3], Ջանանդրեա Բարեկա և Ջովանի Լա Վարրա)։ Դրան մասնակցել են նաև այգեպանները և բուսաբանները[4]։

Շինարարական աշխատանքները սկսվել են 2010 թվականին և ավարտվել են 2014 թվականի հոկտեմբերին[5]։

Գաղափար խմբագրել

 
Աշտարակները ծառատունկից առաջ (լուսանկարի աջ եզր)
 
Ստեֆանո Բոերի
 
Աշտարակները տնկված ծառերով (կենտրոնում)

Նախագիծը մշակվել է որպես Միլանի պատմական թաղամասի վերակառուցման մաս՝ Վիա դե Կաստիլիայի և Կոնֆալոնիերի փողոցների միջև, որը հայտնի է որպես Եվրոպայի ամենահարուստ բիզնես թաղամասերից մեկը։ «Ուղղահայաց անտառը» եվրոպական վերակառուցման ամենամեծ նախագծերից մեկն է, որը բաղկացած է երկու բնակելի աշտարակներից, որոնցից ամենամեծն ունի 26 հարկ և 116 մ (381 ոտնաչափ) բարձրություն (կոչվում է Torre E), իսկ ավելի փոքր աշտարակը՝ 18 հարկ և 84 մ (276 ոտնաչափ) բարձրություն (կոչվում է Torre D): Այն բաղկացած է 400 համատիրություններից, որոնց գները տատանվում են 10,000 եվրո մեկ քառակուսի մետրի համար ստորին հարկերում, մինչև 18,000 եվրո մեկ քառակուսի մետրի համար վերին հարկերում։

Ըստ Ստեֆանո Բոերիի, շենքը ոգեշնչվել է Իտալո Կալվինոյի 1957 թվականի «Ծառաբնակ բարոնը» վեպից, որում գլխավոր հերոսը որոշում է լքել ընտանիքը և ապրել ծառերի վրա մինչև իր կյանքի վերջը[6]։ Նախագիծը ստացել է Bosco Verticale կամ «Ուղղահայաց անտառ» անվանումը, քանի որ աշտարակները միասին ունեն 800 ծառ, 5000 թուփ և 1500 բազմամյա բույսեր, որոնք օգնում են պայքարել ծխի դեմ և արտադրում են թթվածին։ Ծառերով շրջապատված այս բարձրահարկերը օգնում են խտության համար կառուցված քաղաքներին՝ ավելացնելով ավելի շատ բնակարաններ և ենթակառուցվածքներ՝ միաժամանակ բարելավելով օդի որակը։ Ծառերն ու բույսերը ածխաթթու գազը կլանելու ամենաարդյունավետ և ծախսարդյունավետ միջոցն են։ Շենքերի 20,000 ծառեր և բազմամյա բույսեր ամեն տարի փոխակերպում են մոտավորապես 44,000 ֆունտ (20,000 կգ) ածխածին[7]։ Ակնկալվում է, որ շենքերի կենսաբազմազանությունը, ունենալով ավելի քան 90 տեսակներ, քաղաքը կներգրավի թռչունների և միջատների նոր տեսակների։ Այն նաև օգտագործվում է ձմռանը և ամռանը շենքերում ջերմաստիճանը նվազեցնելու համար՝ ներքին տարածքները արևից ստվերելով և քամու կտրուկ պոռթկումները արգելափակելով։ Բուսականությունը նաև պաշտպանում է ներքին տարածքները աղմուկի աղտոտումից և փողոցային երթևեկության փոշուց։

Շենքերն ինքնաբավ են՝ օգտագործելով վերականգնվող էներգիա արևային վահանակներից և ֆիլտրացված կեղտաջրերից՝ շենքերում բույսերի կենսագործունեությունը պահպանելու համար։ Այս համակարգերը, օգտագործելով էկոլոգիապես մաքուր տեխնոլոգիա, նվազեցնում են աշտարակների ընդհանուր թափոնները և ածխածնի հետքը։ Գլխավոր դիզայներ Ստեֆանո Բոերին ասել է. «Շատ կարևոր է ամբողջությամբ փոխել, ու տեսնել, թե ինչպես են զարգանում այս նոր քաղաքները։ Քաղաքային անտառապատումն ինձ համար ամենամեծ խնդիրներից մեկն է այդ համատեքստում։ Դա նշանակում է զբոսայգիներ, դա նշանակում է այգիներ, բայց նաև նշանակում է ունենալ ծառերով շենքեր»։

Դիզայնը փորձարկվել է հողմային թունելում՝ համոզվելու համար, որ ծառերը չեն ընկնի քամու պոռթկումներից։ Ինժեներական թիմը խորհրդակցել է բուսաբանների և այգեպանների հետ՝ համոզվելու համար, որ կառույցը կարող է դիմակայել բույսերի բեռնվածությանը։ Երկաթբետոնե պատշգամբները նախագծված են այնպես, որ հաստությունը լինի 28 սմ (11 դյույմ), իսկ պարապետները՝ 1,3 մ (4 ոտնաչափ 3 դյույմ)։ «Ուղղահայաց անտառը» քաղաքի բնության քաղաքային խտացման առաջին մոդելն է, և Բոերին նախատեսում է նմանատիպ կառույցներ կառուցել Շվեյցարիայում, Նիդեռլանդներում (մեկն արդեն կառուցվում է Էյնդհովենում և շուտով նաև Ուտրեխտում) և Չինաստանի մի քանի քաղաքներում։

Շինարարություն խմբագրել

Աշտարակների շինարարությունը սկսվել է 2009 թվականի վերջին և 2010 թվականի սկզբին, որին մասնակցել են 6000 շինարարներ[8]։ 2010 թվականի կեսերից մինչև 2011 թվականի սկիզբը շինարարությունը շատ դանդաղ էր ընթանում, և աշտարակները բարձրացան ընդամենը հինգ հարկով, մինչդեռ միջուկը բարձրացավ յոթերորդ հարկ։ Շինարարությունը շարունակվել է ամբողջ 2011 թվականի ընթացքում, և ավարտվել է 2012 թվականի սկզբին, իսկ 2012 թվականի հունիսի 13-ին սկսվել է ֆասադների կառուցումը և բույսերի տեղադրումը[9]։ Շենքերը հանդիսավոր կերպով բացվել են 2014 թվականի հոկտեմբերին։

2012 թվականի ապրիլի 11-ին շենքերից մեկն օգտագործվել է որպես արվեստի ժամանակավոր պատկերասրահ և հանրության համար բացվել է Միլանի նորաձևության շաբաթվա շրջանակներում անցկացվող գեղարվեստական ցուցահանդեսի համար[10]։

Երկու շենքերի ճակատներին աճում են 730 ծառ (480 մեծ, 250 փոքր)[9], 5000 թուփ և 11000 բազմամյա և հողածածկ բույսեր[11]։ Նախագծում նշված էր 1280 բարձրահասակ և 920 կարճ բույս, որոնք ներառում էին 50 տեսակ[12]։ Ընդհանուր առմամբ, բուսականությունը համարժեք է մեկ հեկտար անտառում հայտնաբերված բուսականությանը[9]։ Ջերմային պոմպի տեխնոլոգիայի նորարար օգտագործումն օգնում է նվազեցնել ջեռուցման և հովացման ծախսերը[13]։

Մրցանակներ խմբագրել

2014 թվականի նոյեմբերի 19-ին «Ուղղահայաց անտառը» դարձավ International Highrise Award-ի դափնեկիր՝ հեղինակավոր միջազգային մրցույթ, որն անցկացվում է երկու տարին մեկ՝ նշելու առնվազն 100 մ (330 ոտնաչափ) բարձրությամբ նորակառույց շենքերում ակնառու նվաճումները։ Եզրափակչի հինգ մասնակիցներն ընտրվել են 17 երկրների 26 թեկնածուներից[14]։

2015 թվականի նոյեմբերի 12-ին Չիկագոյի Իլինոյսի տեխնոլոգիական ինստիտուտում անցկացված CTBUH International Best Tall Building Awards-ի 14-րդ ամենամյա սիմպոզիումի, արարողության և ընթրիքի ժամանակ, բարձրահարկ շենքերի և քաղաքային բնակավայրերի խորհրդի (CTBUH) մրցանակաբաշխության ժյուրին ընտրեց «Ուղղահայաց անտառը» որպես «2015 թվականի լավագույն բարձրահարկ շենքն ամբողջ աշխարհում»։

Պատկերասրահ խմբագրել

Նշումներ խմբագրել

  1. https://web.archive.org/web/20220913092303/https://www.emporis.com/awards/2014
  2. Peri: December 2011
  3. Sclaunich: 2012
  4. Woodward: October 2011
  5. «Inaugurato a Milano il Bosco Verticale, due torri e 21mila piante» (Italian). Il Sole 24 Ore. 2014 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. «ispirazioni bosco verticale #tre» (իտալերեն). Milan: Stefano Boeri Architetti. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  7. Xie, Jenny (2017 թ․ օգոստոսի 9). «High-rise forests in Italy are fighting air pollution». The Verge. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 27-ին.
  8. Stella: April 2012
  9. 9,0 9,1 9,2 Il Giorno: June 2012
  10. Corriere della Sera: 10 April 2012
  11. Corriere della Sera: 14 June 2012
  12. Stella: June 2009
  13. [1] Heat Pumps - Bosco Verticale, CIBSE Journal, March 2015
  14. Demirjian, Leah (2014 թ․ նոյեմբերի 19). «Bosco Verticale Wins the 2014 International Highrise Award: Bosco Verticale, by Stefano Boeri Architetti, has been selected from a pool of 26 nominees in 17 countries». Architect Magazine.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուղղահայաց անտառ» հոդվածին։