Վիքիպեդիա

Յան Տվարդովսկի

Յան Յակուբ Տվարդովսկի (լեհ.՝ Jan Jakub Twardowski, հունիսի 1, 1915(1915-06-01)[2], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 18, 2006(2006-01-18)[3][4][2], Օխոտա, Վարշավա, Լեհաստան[5]), լեհ բանաստեղծ, կաթոլիկ հոգևորական 

Յան Տվարդովսկի
լեհ.՝ Jan Twardowski[1]
Ծնվել էհունիսի 1, 1915(1915-06-01)[2]
ԾննդավայրՎարշավա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էհունվարի 18, 2006(2006-01-18)[3][4][2] (90 տարեկան)
Վախճանի վայրՕխոտա, Վարշավա, Լեհաստան[5]
ԳերեզմանPantheon of Great Polish People
Մասնագիտությունբանաստեղծ, կաթոլիկ քահանա, արձակագիր, pastor, քարոզիչ, Խոստովանահայրություն, զինվոր, Լատինական կաթոլիկ քահանա, transitional deacon, latin catholic deacon և բանասեր
Լեզուլեհերեն[6]
Ազգությունլեհեր
Քաղաքացիություն Լեհաստան[1]
ԿրթությունՎարշավայի համալսարան[6] և Higher Metropolitan Seminary in Warsaw? (1948)[6]
Գիտական աստիճանմագիստրոս[7]
Ժանրերպոեզիա[6]
ԱշխատավայրHigher Metropolitan Seminary in Warsaw?[7], Tygodnik Powszechny?[8], Znak?[6], Odra?[6], Więź?[6] և Przegląd Katolicki?[6]
Պարգևներ
Изображение автографа
 Jan Twardowski Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Յան Տվարդովսկու առաջին բանաստեղծությունները տպագրվել են 1932 թվականին, երբ դեռ սովորում էր գիմնազիայում, որն ավարտելուց հետո բանասիրություն է ուսումնասիրել Վարշավայի համալսարանում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի պատճառով նա այդ բուհում իր ուսումը կլիսատ է թողել և ավարտել է միայն պատերազմից հետո։ Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին կռվել է գերմանացի ֆաշիստների դեմ՝ որպես «Արմիա կրայովա»-ի մարտիկ, մասնակցել է Վարշավայի 1944 թվականի ապստամբությանը։ Մինչ այդ՝ 1937 թվականին հասցրել էր հրատարակել բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն՝ «Անդերսենի վերադարձը», որտեղ զգացվում էր լեհական «Սկամանդր» գրական խմբակի ազդեցությունը։

1943 թվականին Յանը որոշում է կայացրել դառնալ հոգևորական և պատերազմի ավարտից հետո ընդունվել է նախ՝ հոգևոր ճեմարան, այնուհետև ավարտել է նաև Վարշավայի համալսարանի աստվածաբանական ֆակուլտետը։ 1948 թվականին սարկավագ է օծվել, երեք տարի նվիրել հոգևոր ծառայությանը Վարշավայի մերձակա գյուղերից մեկում։ 1960 թվականից՝ որպես վանահայր, ղեկավարել է Սուրբ Աստվածամոր այցելության օրդենի քույրերի մայրաքաղաքային կոստյոլը։ Տարիներ շարունակ եղել է լեհական մշակույթի և ընդհանրապես՝ հոգևոր կյանքի հեղինակավոր դեմքերից մեկը, արժանացել է բազմաթիվ գրական պարգևների։ Յան Տվարդովսկուն շնորհվել է Լյուբլինի կաթոլիկ համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում (1999): Նրա՝ խոր մարդասիրությամբ տոգորված և զուսպ արտահայտչաձևերի մեջ անգամ չափազանց արտահայտիչ ու հուզիչ բանաստեղծությունները թարգմանվել են աշխարհի տասնյակ ժողովուրդների լեզուներով։ Բնութագրական են Աննա Կամենսկային նրա նվիրած բանաստեղծության հետևյալ տողերը. Śpieszmy się kochać ludzi – tak szybko odchodzą («Շտապենք սիրել մարդկանց. ախր այնքան արագ են նրանք հեռանում մեզանից ու կյանքից»)[16]։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

 
Յան Տվարդովսկու հուղարկավորությունը

Բանաստեղծություններ խմբագրել

  • Wiersze (1959)
  • Znaki ufności (1960)
  • Zeszyt w kratkę (1973)
  • Poezje wybrane (1979)
  • Niebieskie okulary (1980)
  • Rachunek dla dorosłego (1982)
  • Który stwarzasz jagody (1984)
  • Na osiołku (1986)
  • Nie przyszedłem pana nawracać (1986)
  • Sumienie ruszyło (1989)
  • Tak ludzka (1990)
  • Stukam do nieba (1990)
  • Nie bój się kochać (1991)
  • Niecodziennik (1991)
  • Nie martw się (1992)
  • Tyle jeszcze nadziei (1993)
  • Krzyżyk na drogę (1993)
  • Kubek z jednym uchem (2000)
  • Pogodne spojrzenie (2003)
  • Mimo Wszystko (2003)

Ինքնակենսագրություն խմբագրել

  • Autobiografia: myśli nie tylko o sobie. T.1-2. Kraków: Wydawn. Literackie, 2006—2007

Գրականություն Յան Տվարդովսկու մասին խմբագրել

  • Sulikowski A. Świat poetycki księdza Jana Twardowskiego. Lublin: Red. Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1995
  • Zaworska H. Jestem, bo Jesteś. Rozmowy z księdzem Twardowskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1999
  • Iwanowska A. Serdecznie niemodny i szczęśliwie zapóźniony: Jan Twardowski w oczach własnych, recenzentów i czytelników, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 2000
  • Smaszcz W. Ks. Jan Twardowski, poeta nadziei: życie i twórczość.́ Białystok: Studio Wydawnicze UNIKAT, 2003.
  • Grabowski St. Jan Twardowski: kalendarium życia i twórczości 1915—2006. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2006
  • Beliniak K. Jan Twardowski — mistrz poezji religijnej. Warszawa: De Agostini Polska, 2007.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Twardowski-Jan;3990288.html
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 https://web.archive.org/web/20070929102829/http://www.warsawvoice.pl/view/10542/
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 https://muzhp.pl/pl/e/1973/zmarl-ks-jan-twardowski
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 https://culture.pl/pl/tworca/jan-twardowski
  7. ↑ 7,0 7,1 https://sp110krakow.pl/urodziny-patrona-szkoly-ksiedza-jana-twardowskiego/
  8. ↑ https://www.kul.pl/zyciorys-ks-jana-twardowskiego,art_12015.html
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 https://spniebylec.gminaniebylec.pl/szkola/patron
  10. ↑ 10,0 10,1 https://biblioteka.womczest.edu.pl/new/twardowski-jan-2/
  11. ↑ https://www.ecce-homo.pl/pliki/a-r99.html
  12. ↑ https://penclub.com.pl/nagroda-poetycka-polskiego-pen-clubu-im-roberta-gravesa/
  13. ↑ https://www.tarnowskiegory.info/honorowi-obywatele-tarnowskich-gor-znasz-ich-wszystkich
  14. ↑ https://zrp.pl/dzialalnosc-zrp/konkursy-i-odznaczenia/konkursy/nagroda-literacka-im-wladyslawa-reymonta/laureaci-nagrody-literackiej-im-wladyslawa-reymonta-w-latach-1994-2009/
  15. ↑ https://info.wiara.pl/doc/142970.Warszawa-Nagroda-dla-ks-Twardowskiego
  16. ↑ Prorokini Anna – gosc.pl.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Տվարդովսկի» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յան_Տվարդովսկի&oldid=9022084» էջից