Թոմաս Մայն Ռիդ
Թոմաս Մայն Ռիդ (անգլ.՝ Thomas Mayne Reid, ապրիլի 4, 1818[1][2][3][…], Ballyroney, Banbridge, Armagh City, Banbridge and Craigavon, Հյուսիսային Իռլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[1][4] - հոկտեմբերի 22, 1883[1][2][3][…], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1][4]), անգլիացի գրող, արկածային գրքերի հեղինակ։
Թոմաս Մայն Ռիդ անգլ.՝ Thomas Mayne Reid | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | ապրիլի 4, 1818[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Ballyroney, Banbridge, Armagh City, Banbridge and Craigavon, Հյուսիսային Իռլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[1][4] |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 22, 1883[1][2][3][…] (65 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1][4] |
| Գերեզման | Կենսալ Գրին գերեզմանատուն |
| Մասնագիտություն | գրող, վիպասան և մանկագիր |
| Լեզու | անգլերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն և .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Ժանրեր | արկածային գրականություն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Անգլուխ ձիավորը, Սեմինոլների առաջնորդ Օցեոլան և The Quadroon? |
| Ստեղծագործությունների ցանկ | Thomas Mayne Reid bibliography? |
| Ամուսին | Elizabeth Reid? |
 | |
 Thomas Mayne Reid Վիքիպահեստում | |
Մայն Ռիդը ծնվել է 1818 թ. ապրիլի 4-ին քահանայի ընտանիքում։ Սովորել է Բելֆաստի քոլեջում, որտեղ ստացել է բարձր գնահատականներ մաթեմատիկայից։ 1840 թ. նա մեկնում է Ամերիկա՝ փնտրելու արկածներ, ծանոթանում է այնտեղի հնդկացիների կյանքին, մասնակցում որսորդությունների։ Եվ այնտեղ իր հետ պատահած արկածները հետագայում նկարագրում է իր ստեղծագործություններում։
1846-1848 թթ. Մայն Ռիդը մասնակցել է մեքսիկական պատերազմին։ Այս իրադարձությունը նա նկարագրել է իր առաջին վեպում։ Պատերազմում ծանր վիրավորվել է ոտքից, այդ վերքը անհանգստացրել է նրան իր ողջ կյանքի ընթացքում և արդեն ծեր հասակում հանգեցրել է հաշմանդամության։ Նա նույնիսկ չէր կարող առանց ձեռնափայտի շարժվել։
1848 թվականին Մայն Ռիդը դուրս է գալիս զորական կազմից և վերադառնում է Եվրոպա։ Նրա առաջին վեպը Ամերիկյան պարտիզաններն է, որը հրատարակվել է 1850 թ., և որտեղ նկարագված են այն իրադարձությունները, որոնք տեղի են ունեցել մեքսիակական պատերազմի ժամանակ։ Հաջորդ 10 տարիների ընթացքում լույս են տեսել նրա լավագույն վեպերը՝ "Scalphunters", "The Quadroon", "Սեմինոլների առաջնորդ Օցեոլան" և այլն։
33 տարեկան հասակում կապիտանը որոշում է ամուսնանալ։ Նրա կինն է դառնում 15 ամյա մի աղջնակ՝ անգլիական արիստոկրատական ընտանիքից։ Պսակվելուց հետո նա ևս մեկ անգամ մեկնում է Ամերիկա և այստեղ էլ անց է կացնում իր երիտասարդությունը։ 1860-ական թթ. սկսվում է ԱՄՆ քաղաքացիական պատերազմը Հյուսիսի և Հարավի միջև։ Մայն Ռիդը անցնում է հյուսիսցիների կողմը։ Պատերազմի ավարտից 3 տարի անց գրողը կնոջ հետ ընդմիշտ վերադառնում է Անգլիա։ Ձեռք բերելով հանրաճանաչություն՝ Մայն Ռիդը գրում է գիտահանրամատչելի գրքեր երիտասարդության համար։ Նա տառապում էր ֆիզիկական և նյարդային խանգարումներից և 1883 թ. մահանում է։
Հետաքրքիր փաստեր կյանքից
խմբագրելՄայն Ռիդը սկսել է ստեղծագործել 1842 թ. աշնանից։ Նրա առաջին բանաստեղծությունները հրատարակվել են թերթերում։ Բացի բանաստեղծություններից և պատմվածքներից, գրել է նաև պիեսներ։ Նրա առաջին պիեսը "Սիրո նահատակ"-ն է, որը բեմադրվել է Անգլիայի թատրոններում։ Մայն Ռիդի ստեղծագործությունները մեծ ճանաչում են ստացել, դրանք նույնիսկ հետաքրքրել են հանրաճանաչ գրողների, ինչպես, օրինակ՝՝ Ռոբերտ Լյուիս Ստիվենսոնին և ուրիշների։ Նրա ստեղծագործություններով հետաքրքրվել է նաև Ջեկ Լոնդոնը։ Մայն Ռիդի ստեղծագործությունները թարգմանվել են ֆրանսերեն, գերմաներեն, իտալերեն, շվեդերեն, ռուսերեն, հայերեն և այլ լեզուներով։
Անուն
խմբագրելԿնունքի ժամանակ ապագա գրողը ստացել է Թոմաս Մայն անունը՝ ի հիշատակ մեծ պապի։ Հետագայում հոր հետ, որը կրում էր նույն անունը, չխառնելու համար սկսեցին կոչել միայն երկրորդ անունով։ Անգլերեն անունը գրվում է «Thomas Mayne Reid», որը պետք է կարդացվեր «Թոմաս Մեյն Ռիդ», բայց ռուսական հրատարակություններում սխալ է գրվել և արմատացել է «Մայն» ձևը։ Հայերենն էլ օգտագործել է այդ տարբերակը։
Ստեղծագործություններ
խմբագրել1840-ական թվականներին
խմբագրել- 1849 - Զինվորական կյանք կամ թեթև հետևակային սպայի արկածները
1850-ական թվականներին
խմբագրել- 1850 - Ազատ հրաձիգները
- 1851 - Գանգամաշկի որսորդները
- 1852 - Տնակն անապատում
- 1853 - Սպիտակ բիզոնի որոնումները
- 1854 - Հուդզոնի ծովածոցը
- 1854 - Աքսորվածները անտառում
- 1855 - Որսորդական տոն
- 1855 - Սպիտակ առաջնորդը
- 1855 - Հարավային Աֆրիկայի թավուտներում կամ Բորի և իր ընտանիքի արկածները
- 1856 - Վայրի կյանք կամ արկածներ սահմանում. Պատմություն տեխասյան առաջին օրերի մասին
- 1856 - Երիտասարդ որսորդները կամ Պատմություն հարավային արկածների մասին
- 1856 - Քվարտերոնուհին
- 1857 - Պատերազմի արահետ
- 1858 - Բույսերի որսորդները
- 1858 - Ծովում
- 1859 - Սեմինոլների առաջնորդ Օցեոլան
- 1859 - Ջրային գայլուկը
1860-ական թվականներին
խմբագրել- 1860 - Արտասովոր մարդիկ, մարդկային էկզոտիկ ռասայի հանրամատչելի նկարագրություն
- 1860 - Ռեյնջերների բնափայտը
- 1861 - Խիզախ որսորդը
- 1861 - Ժակ Դեպար
- 1861 - Արջ որսացողները
- 1862 - Մարոններ
- 1863 - Կրոկետ
- 1864 - Սողուկները ժայռերին
- 1864 - Կորուսյալները օվկիանոսում
- 1864 - Սպիտակ ձեռնոցը
- 1865 - Երիտասարդ անազատները
- 1856 - Անգլուխ ձիավորը
- 1866 - Բոնդալերո կամ Հարսանիք լեռներում
- 1866 - Ջրային անապատ
- 1867 - Չորքոտանիներ, ո՞վ են նրանք և որտե՞ղ են ապրում
- 1867 - Ընձուղտների որսորդները
- 1867 - Գվերիլյասների առաջնորդը
- 1868 - Մանկամարդ կինը
- 1868 - Սատանայի կղզին
- 1868 - Անօգնական ձեռքը
- 1868 - Երկնագույն Դիքը
- 1869 - Սպիտակ հնդկուհին
1870-ական թվականներին
խմբագրել- 1870 - Բորնեոյի թավուտներում կամ Կորած նավաբեկյալների արկածները
- 1871 - Ճգնարան
- 1872 - Ճակատագրի մատը
- 1873 - Կուբացի հերոս կամ Հիասքանչ Կրեոլը. Դրվագ Կուբայի հեղափոխությունից
- 1873 - Մահացու կրակոց
- 1876 - Կսկիծի ազդանշան
- 1877 - Գվեն Ուին. Սիրավեպ Ուայ գետի հովտում
- 1877 - Սև մուստանգերը
- 1879 - Գաուչո Գասպարը
- 1879 - Լճերի թագուհին
1880-ական թվականներին
խմբագրելՀետմահու հրատարակված
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Бельский А. А. Рид // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 6. — С. 283—284.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 NooSFere (ֆր.) — 1999.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Рид Томас Майн // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Մայն Ռիդի ստեղծագործությունների հայերեն աուդիոգրքեր
- Մայն Ռիդը գրապահարանում Արխիվացված 2020-07-02 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Մայն Ռիդ» հոդվածին։ |