Հյուսիսային Իռլանդիա

Հյուսիսային Իռլանդիան (իռլանդերեն՝ Tuaisceart Éireann, անգլ.՝ Northern Ireland, օսթել-շոտլանդերեն՝ Norlin Airlann) Միացյալ Թագավորության վարչա-դիվանագետային մասն է, որը գտնվում է Իռլանդիա կղզու հյուսիս-արևելքում։ Մայրաքաղաքը և ամենամեծ բնակավայրը Բելֆասթն է։ Վարչական առումով 1975 թվականից բաժանված է 6 կոմսությունների։

Հյուսիսային Իռլանդիա իռլ. Tuaisceart Éireann անգլ. Northern Ireland օսթ.-շոտլ. Norlin Airlann
Կարգավիճակ	Մեծ Բրիտանիայի երկրներ
Մտնում է	Միացյալ Թագավորություն
Ներառում է	Fermanagh and Omagh?, Derry City and Strabane?, Mid Ulster?, Causeway Coast and Glens?, Mid and East Antrim?, Antrim and Newtownabbey?, Ards and North Down?, Armagh City, Banbridge and Craigavon?, Lisburn and Castlereagh?, Newry, Mourne and Down? և Բելֆասթ
Պետական լեզու	անգլերեն և իռլանդերեն
Մայրաքաղաք	Բելֆասթ
Պետական կարգ	սահմանափակ միապետություն և խորհրդարանական միապետություն
Օրենսդիր մարմին	Northern Ireland Assembly?
Մակերես	13,843 կմ²
Ազգաբնակչություն	▲1 862 100 մարդ (2016)
Հիմնադրված է	մայիսի 8, 1921 թ.
Արժույթ	Ֆունտ ստերլինգ
Ժամային գոտի	UTC+0, Europe/Belfast? և UTC+1
Հեռախոսային կոդ	+35348 և +4428

Պատմություն

Հյուսիսային Իռլանդիան ստեղծվել է 1921-ին երբ բրիտանական խորհրդարանի՝ Իռլանդիայի կառավարման մասին ակտով կղզին բաժանվեց Հյուսիսային և Հարավային հատվածների։ Արդյունքում Հարավային Իռլանդիան 1922-ին հռչակվեց որպես Իռլանդական Ազատ Պետություն, իսկ Հյուսիսային Իռլանդիան, որի բնակչության մեծ մասը կազմում էին յունիոնիստները, ցանկություն հայտնեց մնալ Միացյալ Թագավորության կազմում։

Աշխարհագրություն

Հյուսիսային Իռլանդիայի կենտրոնական մասում գտնվում է ամբողջ թագավորության ամենամեծ լիճը՝ Լոխ Նեյը (392 կմ²)։ Մեծությամբ երկրորդ տեղն են զբաղեցնում Ներքին և Վերին Լոհ-Էռն լճերը հարավ-արևելքում։ Այդ լճերի մեջտեղին գտնվում է Հյուսիսային Իռլանդիայի դաշտային մասը, իսկ այդ շրջանի հյուսիս, արևելքը, հարավ-արևելքը և արևմուտքը զբաղեցնում են սարերը։ Հյուսիսային Իռլանդիայի ամենաբարձր կետը Սլիվ Դոնարդն է Մոռնի սարերում (848 մետր)։

Վարչական բաժանում

Վարչական առումով Հյուսիսային Իռլանդիան բաժանվում է 6 կոմսությունների և 26 շրջանների։ Իռլանդիա կղզին համարվում է բաժանված չորս պատմական շրջանների՝ Մանսթեր, Լեյնսթեր, Քոննահթ և Օլսթեր, որի 6 կոմսությունները մտնում են Հյուսիսային Իռլանդիայի կազմի մեջ, իսկ մնացած 3 Իռլանդիայի Հանրապետության կազմում են - Դոնեգալ, Քավան, Մոնական։

Կոմսություններ

• Անթրիմ (Antrim, Aontroim),
• Արմա (Armagh, Ard Mhacha),
• Դաուն (Down, An Dún),
• Լոնդոնդերրի (Londonderry, Doire Cholm Cille) կամ Դերրի (Derry, Doire),
• Թիրոն (Tyrone, Tír Eoghain),
• Ֆերմանա (Fermanagh, Fear Manach)

Շրջաններ

Անթրիմ (Antrim, Aontroim) Արդս (Ards) Արմա (Armagh) Բանբրիջ (Banbridge) Բելֆասթ (Belfast, Béal Feirste) Բելլիմանի (Ballymoney) Բելլիմենա (Ballymena) Դանգեննոն և Հարավային Թիրոն (Dungannon and South Tyrone) Դաուն (Down)

Դերրի (Derry) Քասլրի (Castlereagh) Քոլրեյն (Coleraine) Քրեյգևոն (Craigavon) Քուքսթաուն (Cookstown) Քերրիֆերգյուս (Carrickfergus) Լառն (Larne) Լիմավեդի (Limavady) Լիսբերն (Lisburn)

Մահերաֆելթ (Magherafelt) Մոյլ (Moyle) Նյուրի և Մուռն (Newry and Mourne) Նյութաունեբբի (Newtownabbey) Օմա (Omagh) Հյուսիսային Դաուն (North Down) Սթրաբեյն (Strabane) Ֆերմանա (Fermanagh)

Արտաքին հղումներ

• Հյուսիսային Իռլանդիայի լուրերը (անգլ.)
• Զբոսաշրջիկություն Հյուսիսային Իռլանդիայում (անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հյուսիսային Իռլանդիա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 446)։