Վիքիպեդիա

Հական Շուքյուր

Հական Շուքյուր[5](թուրքերեն՝ Hakan Şükür; սեպտեմբերի 1, 1971(1971-09-01)[2][3][4][…], Ադափազար, Թուրքիա), թուրք ֆուտբոլիստ, հարձակվող։ Երկար տարիներ (որոշ ընդմիջումներով) խաղացել է ստամբուլյան «Գալաթասարայ» թիմում։ Երկրպագուները նրան տվել են «Բոսֆորյան ցուլ» և «թագավոր» մականունները[6][7][8][9]։ 2008 թվականին չի երկարաձգել պայմանագիրը «Գալաթասարայի» հետ և ավարտել է ֆուտբոլիստի կարիերան։ Դրանից հետո սկսել է քաղաքական կարիերան։

Football pictogram.svg
Հական Շուքյուր
Hakan.jpg
Քաղաքացիությունը Flag of Turkey.svg Թուրքիա
Մականուն Բոսֆորյան ցուլ[1]
Ծննդյան ամսաթիվ սեպտեմբերի 1, 1971(1971-09-01)[2][3][4][…] (51 տարեկան)
Ծննդավայր Ադափազար, Թուրքիա
Հասակ 191 սանտիմետր
Դիրք հարձակվող
Պատանեկան կարիերա
1981-1987 Թուրքիա Սակարյասպոր
Մասնագիտական կարիերա*
Տարի Ակումբ Խաղ (Գոլ)
1987-1990 Թուրքիա Սակարյասպոր 42 (10)
1990-1992 Թուրքիա Բուրսասպոր 54 (11)
1992-1995 Թուրքիա Գալաթասարայ 90 (54)
1995-1996 Իտալիա Տորինո 5 (1)
1996-2000 Թուրքիա Գալաթասարայ 156 (119)
2000-2001 Իտալիա Ինտերնացիոնալե 24 (5)
2001-2002 Իտալիա Պարմա 15 (3)
2002-2003 Անգլիա Բլաքբըրն Ռովերս 9 (2)
2003-2008 Թուրքիա Գալաթասարայ 146 (55)
1987-2008 Ընդհանուր 541 (260)
Ազգային հավաքական
1987 Թուրքիա Թուրքիա (մինչև 16) 6 (1)
1987-1988 Թուրքիա Թուրքիա (մինչև 18) 13 (2)
1990-1992 Թուրքիա Թուրքիային երիտասարդների առաջնություն (մինչև 21 ) 25 (5)
1991-1993 Թուրքիա Թուրքիա (միչև 23) 5 (4)
1992-2008 Թուրքիա Թուրքիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական 112 (51)
* Մասնագիտական կարիերայում ընդգրկված են միայն առաջնության խաղերը և գոլերը:

Վաղ տարիներԽմբագրել

Հական Շուքյուրը ծնվել է 1971 թվականի հուլիսի 29-ին Սաքարյայի մարզի Ադափազար քաղաքում[10]։ Ունեցել է ալբանական արմատներ։ Նրա հայրը՝ Սերմետ Շուքյուրը արտագաղթել էր Պրիշտինայից (Սերբիա), իսկ մայրը՝ Ներմին Շուքյուրը՝ Սկոպյեից (Մակեդոնիա)[11][12][13][14]։ Դպրոցում սովորելու տարիներին խաղացել է բասկետբոլի թիմի կազմում։ Հոր ազդեցությամբ 10 տարեկանից սկսել է հետաքրքրվել ֆուտբոլով։ Ֆուտբոլային կարիերան սկսել է հայրենի քաղաքում՝ «Սակարյասպոր» թիմի կազմում։

Ակումբային կարիերաԽմբագրել

 
Շուքյուրը 2008 թվականին

Մինչև 2008 թվականը հանդես է եկել «Գալաթասարայ» ակումբի կազմում, որտեղ խաղացել է ավելի քան 10 տարի։ 2000 թվականին տեղափոխվել է միլանյան «Ինտերնացիոնալե», այնուհետև խաղացել է «Պարմա» և անգլիական «Բլաքբըրն Ռովերս» թիմերի կազմում։ 2003 թվականին վերադարձել է ստամբուլյան ակումբ։ 2008 թվականին ավարտել է ֆուտբոլային կարիերան (ֆուտբոլից հեռանալու մասին լուրը նա հայտնել էր դեռևս 2007 թվականի նոյեմբերին)։

2002 թվականին Թուրքիայի ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է աշխարհի առաջնությանը։ Թիմը կարողացել է հասնել մինչև կիսաեզրափակիչ, որտեղ զիջել է աշխարհի ապագա չեմպիոն Բրազիլիայի հավաքականին։ Հարավայի Կորեայի ազգային հավաքականի հետ խաղի ժամանակ նա խփել է աշխարհի առաջնության ամենաարագ գոլը՝ խաղը սկսելուց 9.8 վայրկյան անց[15]։

Նրա հայտնիությունը Թուրքիայում այնքան մեծ էր, որ 1995 թվականին նրա հարսանիքը ցույց են տվել հեռուստացույցով՝ ուղիղ եթերով[16]։

Հետագայում աշխատել է Թուրքիայի ռադիոյի և հեռուստատեսության ընկերությունում որպես ֆուտբոլային փորձագետ[17]։

Քաղաքական կարիերաԽմբագրել

Ֆուտբոլից հեռանալուց հետո սկսել է զբաղվել քաղաքականությամբ։ 2013 թվականի դեկտեմբերից դարձել է Արդարություն և զարգացում կուսակցության անդամ[18]։ 2011 թվականին ընտրվել է Ազգային մեծ ժողովի անդամ[19]։ 2015 թվականի դեկտեմբերին մեղադրվել է գյուլենիստների հետ կապ ունենալու մեջ և հեռացել Թուրքիայից[20][21]։ 2016 թվականին մեղադրվել է թվիթերում նախագահ Ռեջեփ Էրդողանին վիրավորելու համար[22]։ Ներկայումս ապրում է Վաշինգտոնում, որտեղ աշխատում է որպես տաքսիստ և վաճառում է գրքեր[23]։

ՆվաճումներԽմբագրել

Թիմային

  Սակարյասպոր

  • Թուրքիայի գավաթ, 1987-1988[24]

  Գալաթասարայ[25]

  • Թուրքիայի չեմպիոն (8), 1992-1993, 1993-1994, 1996-1997, 1997-1998, 1998-1999, 1999-2000, 2005-2006, 2007-2008
  • Թուրքիայի գավաթ (6), 1987-1988, 1992-1993, 1995-1996, 1998-1999, 1999-2000, 2004-2005
  • ՈւԵՖԱ-յի գավաթ (1), 1999-2000
  • TSYD գավաթ (1), 1995

  Պարմա

  Թուրքիայի հավաքական

Անձնական

  • Արծաթե կոշիկ (1998 թվական)
  • Աշխարհի լավագույն ռմբարկու (FİFA, 1997 թվական)
  • Աշխարհի լավագույն հարձակվող (FİFA,1997 թվական)
  • Ասիայի լավագույն ֆուտբոլիստ (1994 թվական)
  • Թուրքիայում հիսունամյակի լավագույն ֆուտբոլիստ (1954-2003 թվականների ընթացքում)
  • 1998 թվականին որպես լավագույն հարձակվող Ֆիֆայի կողմից արժանացել է մրցանակի
  • Թուրքիայի առաջնության լավագույն ռմբարկու (1996-1997, 1997-1998, 1998-1999 թվականներ)
  • Թուրքական սուպերլիգայի բոլոր ժամանակների լավագույն ռմբարկու
  • Ընդհանուր առմամբ խփել է 400 գոլ
  • Թուրքիայի հավաքականի կազմում մասնակցել է ավելի քան 100 ֆուտբոլայի հանդիպումների
  • Աշխարհի առաջնությունների պատմության մեջ խփել է ամենաարագ գոլը (խաղը սկսելուց 9.8 վայրկյան անց)
  • Թուրքիայի հավաքականի ամենաարդյունավետ խաղացող (112 հանդիպումներում խփել է 51 գոլ)
  • Ազգային առաջնություններում լավագույնս հանդես գալու համար արժանացել է IFFHS մրցանակի (1997 թվական)[29]

Կարիերայի վիճակագրությունԽմբագրել

Ակումբային կարիերա
Ակումբ Տարի Լիգա Գավաթ[30] Եվրոգավաթներ[31] Այլ[32] Արդյունքում
Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր
Սակարյասպոր 1987/88 3 0 2 1 0 0 0 0 5 1
1988/89 12 5 1 0 0 0 0 0 13 5
1989/90 27 5 1 0 0 0 0 0 28 5
Արդյունքում 42 10 4 1 0 0 0 0 46 11
Բուրսասպոր 1990/91 27 4 2 3 0 0 0 0 29 7
1991/92 27 7 6 2 0 0 1 1 34 10
Արդյունքում 54 11 8 5 0 0 1 1 63 17
Գալաթասարայ 1992/93 30 19 6 3 6 2 2 1 44 25
1993/94 27 16 5 3 9 0 4 2 45 21
1994/95 33 19 7 0 8 5 2 0 50 24
Արդյունքում 90 54 18 6 23 7 8 3 139 70
Տորինո 1995/96 5 1 0 0 0 0 0 0 5 1
Արդյունքում 5 1 0 0 0 0 0 0 5 1
Գալաթասարայ 1995/96 25 16 7 2 0 0 0 0 32 18
1996/97 32 38 1 0 4 4 3 4 40 46
1997/98 34 32 8 2 7 0 1 0 50 34
1998/99 33 19 7 1 7 6 2 1 49 27
1999-2000 32 14 3 1 17 10 2 0 54 25
Արդյունքում 156 119 26 6 35 20 8 5 225 150
Ինտերնացիոնալե 2000-2001 24 5 1 0 9 1 1 0 35 6
Արդյունքում 24 5 1 0 9 1 1 0 35 6
Պարմա 2001-2002 15 3 2 0 1 0 0 0 18 3
Արդյունքում 15 3 2 0 1 0 0 0 18 3
Բլաքբըրն Ռովերս 2002-2003 9 2 0 0 0 0 0 0 9 2
Արդյունքում 9 2 0 0 0 0 0 0 9 2
Գալաթասարայ 2003-2004 28 12 1 0 9 6 0 0 38 18
2004-2005 33 18 3 4 0 0 0 0 36 22
2005-2006 31 10 4 2 2 1 0 0 37 13
2006-2007 26 4 0 0 6 1 1 0 33 5
2007-2008 28 11 4 1 9 2 0 0 41 14
Արդյունքում 146 55 12 7 26 10 1 0 185 72
«Գալաթասարայ»/ի կազմում 392 228 56 19 84 37 17 8 549 292
Ընդհանուր կարիերայի արդյունքում 541 260 71 25 94 38 19 9 725 332

Աղբյուրներ:

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ Brazil vs. Turkey: Semi-final. BBC Sport
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.tff.org/Default.aspx?pageId=30&kisiId=22411
  3. ↑ 3,0 3,1 Transfermarkt.com(բազմ․) — 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 Discogs — 2000.
  5. ↑ Ճիշտ է համարվում նաև Շյուքյուր տարբերակը։
  6. ↑ «Kral'ın vasiyeti» [The king's legacy]։ Hürriyet (թուրքերեն)։ 12 November 1998։ Վերցված է 28 March 2015 
  7. ↑ Çakır Ahmet (24 March 2015)։ «Hakan Şükür'e FIFA'dan kral ödül» [Hakan Şükür king of FIFA award]։ Zaman (թուրքերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 27 March 2015-ին։ Վերցված է 28 March 2015 
  8. ↑ Çakır Ahmet (17 November 2013)։ «Hakan Şükür'e çağrı: O kitabı yayınlayalım» [The calling of Hakan Şükür: I will publish a book]։ Zaman (թուրքերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2 April 2015-ին։ Վերցված է 28 March 2015 
  9. ↑ «Hakan Şükür'den spor dünyasını sarsacak sözler» [Şükür promises to shake the world of sports up] (թուրքերեն)։ Samanyolu Haber TV։ 12 October 2014։ Վերցված է 28 March 2015 
  10. ↑ Որպես ծննդյան ամսաթիվ է նշվում նաև 1971 թվականի սեպտեմբերի 1-ը
  11. ↑ https://www.ntv.com.tr/id/25424415/(չաշխատող հղում)
  12. ↑ https://telegrafi.com/thaci-priti-legjenden-sukur/
  13. ↑ https://web.archive.org/web/20140202144509/http://www.fanatik.com.tr/hakan-sukur-ben-turk-degilim_3_Detail_27_298363.htm
  14. ↑ «Hakan Şükür: Ben Türk değilim» [Hakan Şükür: I'm not Turkish]։ Fanatik (թուրքերեն)։ 22 February 2013։ Արխիվացված է օրիգինալից 2 February 2014-ին։ Վերցված է 22 February 2013 
  15. ↑ " Hakan Sukur Biography & Football Interviews or Soccer News, Video & Photos<!// Заголовок добавлен ботом //> Archived 2010-2006/21 at the Wayback Machine.
  16. ↑ May John (26 June 2002)։ «Bull on the horns of a dilemma»։ BBC Sport։ Վերցված է 16 April 2015 
  17. ↑ «Hakan Şükür İstanbul Milletvekili» [Hakan Şükür Istanbul deputy] (թուրքերեն)։ TBMM։ Վերցված է 31 May 2015 
  18. ↑ Прокуратура выдала ордер на арест экс/депутата и бывшего игрока сборной Турции по футболу Хакана Шукюра(չաշխատող հղում)
  19. ↑ The Turkey and Galatasaray legend has been elected as an MP as part of the ruling AK Party(չաշխատող հղում)
  20. ↑ Թուրքիայի իշխանությունները ֆուտբոլի հավքականի նախկին ֆուտբոլիստ Հական Շուքյուրին մեղադրել են ահաբեկչության մեջ(չաշխատող հղում)
  21. ↑ «Turkey coup: Ex-footballer Hakan Sukur sought over Gulen links»։ BBC։ 12 August 2016։ Վերցված է 12 August 2016 
  22. ↑ Former Turkish football star charged with insulting President Erdoğan
  23. ↑ Ex/futebolista turco foge do regime de Erdogan e agora conduz um Uber em Washington(չաշխատող հղում)
  24. ↑ «Kupanın 'EN'leri!» [Cup hot shots!]։ Habertürk (թուրքերեն)։ 4 May 2010։ Վերցված է 7 January 2019 
  25. ↑ The Greatest Ever (2014)։ Greatest Ever Footballers։ Headline։ էջեր 2006–2007։ ISBN 978-1-4722-2705-8 
  26. ↑ «Coppa Italia 2001/02» [Italian Cup 2001/02] (իտալերեն)։ My Juve։ 25 April 2002։ Վերցված է 7 January 2019 
  27. ↑ Buratti Simone (28 August 2018)։ «Nel 2002 il Parma Calcio vince la sua terza Coppa Italia contro la Juventus al Tardini; Carmignani trionfa in panchina» [In 2002 Parma Calcio win their third Italian Cup against Juventus at the Tardini; Carmignani makes it on the bench] (իտալերեն)։ Il Parmense։ Վերցված է 7 January 2019 
  28. ↑ «Super Lazio» (իտալերեն)։ Rai Sport։ 8 September 2000։ Արխիվացված է օրիգինալից 28 November 2009-ին։ Վերցված է 7 January 2019 
  29. ↑ [https:--web.archive.org-web-20180615214702-https:--iffhs.de-former-results- «IFFHS - The World’s best top division goal scorer»]։ Արխիվացված է [http:--www.iffhs.de-former-results- օրիգինալից] 2018-2006-15-ին։ Վերցված է 2015-2001-2009 
  30. ↑ Թուրքիայի գավաթ, Իտալիայի գավաթ
  31. ↑ ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգայի գավաթ, ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի Լիգայի գավաթ, ՈւԵՖԱ գավաթի հաղթողների գավաթ.
  32. ↑ Թուրքիայի սուպերգավաթ, Իտալիայի սուպերգավաթ, TYSD գավաթ։

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հական_Շուքյուր&oldid=8196459» էջից