Իտալիան զարգացած ինդուստրիալ-ագրարային պետություն է։ Արժույթը 2002 թվականից եվրոն է։ Իտալիան տնտեսության մեծությամբ եվրագոտում երրորդն է[17][18]։ Երկրի տնտեսության համար ավանդաբար բնորոշ են եկամուտների մակարդակի և տնտեսական մասնագիտացման մեծ տարածաշրջանային տարբերությունները[19]։ Երկրի հյուսիսում արդյունաբերական զարգացած ինդուստրիալ և հետինդուստրիալ օջախներին բարձր համամասնությամբ ստվերային տնտեսությամբ դիմակայում է հետամնաց ճգնաժամային հարավը[20][21]։

Իտալիայի տնտեսություն
Միլան, Իտալիայի ֆինանսական կենտրոն
ԱրժույթԵվրո (EUR, €)
Ամրագրված փոխարժեքԿամպիոնե դ’Իտալիա - Շվեյցարական ֆրանկ
Ֆիսկալ տարիՀունվարի 1 - դեկտեմբերի 31
Առևտրային կազմակերպություններԵՄ, ԱՀԿ, ՏՀԶԿ, ԻՆԱԲ
Վիճակագրություն
ԲնակչությունDecrease 60,359,546 (Հունվարի 1 2019, նախնական)[1]
ՀՆԱ
  • Decrease $1.989 տրիլիոն (անվանական, 2019)[2]
  • $2.443 տրիլիոն (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ տեղ
ՀՆԱ-ի աճ
  • 1.7% (2017) 0.9% (2018)
  • 0.0% (2019) 0.5% (2020)[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով
  • Decrease $32,947 (անվանական, 2019)[2]
  • $40,470 (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ֊ն ըստ սեկտորի
Գնաճ (ՍԳԻ)
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն
  • 5.7% աղքատության մեջ, 2014;[4]
  • positive decrease 27.3% աղքատության ռիսկ (2018)[5]
Ջինիի գործակիցnegative increase 33.4 միջին (2018, Eurostat)[6]
Մարդկային զարգացման ինդեքս
Աշխատուժ
  • 23.398 միլիոն (2019)[9]
  • 59.2% զբաղվածություն (2019)[9]
Աշխատուժ ըստ մասնագիտության
Գործազրկություն
  • 9.8% (2020 հունվար)[10]
  • positive decrease 29.6% երիտասարդների գործազուրկ (Q2, 2019)[11]
  • positive decrease 2.53% միլիոն գործազուրկ (Q3, 2019)[9]
Միջին համախառն աշխատավարձ€2,595 / $2,916 ամսական (2018)
Համախառն աշխատավարձի միջնարժեքը€1,878 / $2,110 ամսական (2018) (առանց հաշվի առնելու սոցիալական և մասնավոր օգուտները)
Հիմնական արտադրություններ
Արտաքին
Արտահանում $496.3 միլիարդ (2017)[3]
Արտահանվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, մանածագործական արտադրատեսակներ և հագուստ, արտադրական սարքավորումներ, ավտոմեքենաներ, տրանսպորտային սարքավորումներ, քիմիական նյութեր, սննդամթերք, խմիչքներ և ծխախոտ, օգտակար հանածոներ, գունավոր մետաղներ
Արտանհանման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 12.5%
  • Ֆրանսիա 10.3%
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ 9%
  • Իսպանիա 5.2%
  • Միացյալ Թագավորություն 5.2%
  • Շվեյցարիա 4.6%
  • (2017)[3]
Ներկրում $432.9 միլիարդ (2017)[3]
Ներկրվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, քիմիական արտադրանք, տրանսպորտային սարքավորումներ, էներգետիկ արտադրանք, հանքային և գունավոր մետաղներ, տեքստիլ և հագուստ, սննդամթերք, խմիչքներ, ծխախոտ
Ներկրման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 16.3%
  • Ֆրանսիա 8.8%
  • Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն 7.1%
  • Նիդերլանդներ 5.6%
  • Իսպանիա 5.3%
  • Բելգիա 4.5%
  • (2017)[3]
Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումենրի ծավալ
  • $552.1 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
  • Արտասահման՝ $671.8 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
Համախառն արտաքին պարտք$2.324 տրիլիոն (Հունիս, 2017)[12]
Պետական ֆինանսներ
Պետական պարտք
  • negative increase ՀՆԱ-ի 134.8% (2018)[13]
  • negative increase €2.380 տրիլիոն (2018)[13]
ԵկամուտՀՆԱ-ի 46.2% (2018)[13]
ԾախսերՀՆԱ-ի 48.4%(2018)[13]
Վարկային վարկանիշ
  • Standard & Poor's[14]՝ BBB
  • Կանխատեսում՝ կայուն
  • Moody's[15]՝
  • Կանխատեսում՝ բացասական
  • Fitch[16]
  • Կանխատեսում՝ կայուն
Արտաքին պաշարներ $151.2 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]

2008 թվականի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից հետո երկիրը մտել է երկարաժամկետ ռեցեսիայի մեջ, որը բնորոշվում էր արտաքին պարտքի աճով, գործազրկության մինչև ռեկորդային հասնող բարձրացմամբ[22], արտադրության և այլ գործարար ակտիվության անկմամբ[23][24][25]։ Երկրի համար կարևոր խնդիրներից է նաև ներգաղթի հաշվին բնակչության արագ աճը, որը 2000-ական թվականներին մի քանի անգամ գերազանցել է ՀՆԱ-ի աճման տեմպերը[26]։

Վիճակագրություն

խմբագրել

Աղյուսակում ներկայացված է 1980-2018 թվականների Իտալիայի հիմնական տնտեսական ցուցիշները[27]՝

Տարի ՀՆԱ
(մլրդ եվրո)
Մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ
(եվրո)
ՀՆԱ-ի աճ
(իրական)
Գնաճի ցուցանիշ
(տոկոսներով)
Գործազրկություն
(տոկոսներով)
Պետական պարտք
(ՀՆԱ-ից տոկոսներով)
1980 213,0 3 777  3,4 %  21,8 % 7,4 %
1981  255,2  4 517  0,8 %  19,5 %  7,6 %
1982  301,2  5 328  0,4 %  16,5 %  8,3 %
1983  350,7  6 200  1,2 %  14,7 %  7,4 %
1984  400,9  7 088  3,2 %  10,7 %  7 8 %
1985  450,0  7 952  2,8 %  9,0 %  8,2 %
1986  497,5  8 790  2,9 %  5,8 %  8,9 %
1987  544,2  9 617  3,2 %  4,7 %  9,6 %
1988  604,8  10 683  4,2 %  5,1 %  9,7 % 93,0 %
1989  664,0  11 721  3,4 %  6,2 %  9,7 %  95,5 %
1990  722,8  12 749  2,1 %  6,4 %  8,9 %  98,8 %
1991  789,6  13 915  1,5 %  6,2 %  8,5 %  102,3 %
1992  830,9  14 636  0,8 %  5,0 %  8,8 %  109,7 %
1993  855,9  15 062  −0,9 %  4,5 %  9,8 %  120,5 %
1994  905,2  15 926  2,2 %  4,2 %  10,6 %  127,1 %
1995  985,0  17 328  2,3 %  5,4 %  11,1 %  116,9 %
1996  1 043,1  18 350  1,3 %  4,0 %  11,2 %  116,3 %
1997  1 089,9  19 162  1,8 %  1,8 %  11,2 %  113,8 %
1998  1 135,5  19 954  1,6 %  2,0 %  11,3 %  110,8 %
1999  1 171,9  20 593  1,6 %  1,7 %  10,9 %  109,7 %
2000  1 239,3  21 771  3,7 %  2,6 %  10,1 %  105,1 %
2001  1 298,9  22 803  1,7 %  2,3 %  9,1 %  104,7 %
2002  1 345,8  23 610  0,2 %  2,6 %  8,6 %  101,9 %
2003  1 390,7  24 313  0,2 %  2,8 %  8,5 %  100,5 %
2004  1 448,4  25 134  1,6 %  2,3 %  8,0 %  100,0 %
2005  1 489,7  25 656  1,0 %  2,2 %  7,7 %  101,9 %
2006  1 548,5  26 553  2,0 %  2,2 %  6,8 %  102,6 %
2007  1 609,6  27 495  1,5 %  2,0 %  6,1 %  99,8 %
2008  1 632,2  27 647  −1 1 %  3,5 %  6,7 %  102,4 %
2009  1 572,9  26 457  −5,5 %  0,7 %  7,7 %  112,5 %
2010  1 604,5  26 873  1,7 %  1,6 %  8,3 %  115,4 %
2011  1 637,5  27 313  0,6 %  2,9 %  8,4 %  116,5 %
2012  1 613,3  26 813  −2,8 %  3,3 %  10,7 %  123,4 %
2013  1 604,6  26 518  −1,7 %  1,2 %  12,1 %  129,0 %
2014  1 621,9  26 682  0,1 %  0,1 %  12,6 %  131,8 %
2015  1 652,6  27 183  1,0 %  0,1 %  11,9 %  131,5 %
2016  1 680,9  27 708  0,9 %  −0,1 %  11,7 %  132,0 %
2017  1 716,2  28 326  1,5 %  1,3 %  11,3 %  131,5 %

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Population on 1 January». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «World Economic Outlook Database, October 2019». IMF.org. International Monetary Fund. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 «CIA World Factbook». CIA.gov. Central Intelligence Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  4. «Poverta': Istat, in 2014 assoluta per 1,47 mln famiglie - Economia». ANSA.it. 2016 թ․ մարտի 14.
  5. «People at risk of poverty or social exclusion». ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  6. «Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  7. «Human Development Index (HDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  8. «Inequality-adjusted Human Development Index (IHDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 «Labour market III quarter of 2019» (PDF). istat.it. Italian National Institute of Statistics. էջ 2. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  10. «Unemployment by sex and age - monthly average». appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  11. «Youth unemployment rate». data.oecd.org. OECD. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  12. «Euromoney Institutional Investor Company». Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «Euro area government deficit at 0.5% and EU28 at 0.7% of GDP» (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  14. «Sovereigns Rating List». Standard & Poor's. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 26-ին.
  15. Bufacchi, Isabella (2014 թ․ հոկտեմբերի 16). «Moody's confirms stable outlook on Italy's "Baa2" sovereign rating». Il Sole 24 Ore. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  16. «Fitch Affirms Italy at 'BBB+'; Outlook Stable». Reuters. 2014 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  17. «Select Country or Country Groups». www.imf.org.
  18. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org.
  19. Stringa, Giovanni (2013 թ․ հունվարի 5). «Italia terza al mondo per riserve d'oro, per ogni cittadino dote di 1.650 euro». Corriere della Sera. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 6-ին.
  20. «Quel bilancio Ue poco equilibrato». Il Sole 24 Ore. 2013 թ․ փետրվարի 1. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  21. «The Economist Intelligence Unit's quality-of-life index» (PDF). The Economist. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  22. Безработица в Италии бьет рекорды // novostiua.net
  23. Mediobanca hints at Italian euro exit unless Germany shifts on EMU policy // Telegraph.co.uk
  24. Gustafson, Krystina (2015 թ․ դեկտեմբերի 31). «The world's biggest luxury markets in 2015». www.cnbc.com.
  25. «Italy remains the third market for luxury goods». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  26. В 2013 году естественный прирост населения ЕС-28 составил 0,2 ‰, миграционный 1,3 ‰ // demoscope.ru
  27. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իտալիայի տնտեսություն» հոդվածին։