Ժոզեֆ Լուիվիլ (ֆր.՝ Joseph Liouville, մարտի 24, 1809(1809-03-24)[1][2][3][…], Սենթ Օմեր[4][5] - սեպտեմբերի 8, 1882(1882-09-08)[1][2][6][…], rue de Savoie, Փարիզի 6-րդ շրջան[4][5]), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, Փարիզի ԳԱ անդամ (1839Պոլիտեխնիկական դպրոցի (1833) և Քոլեժ դը Ֆրանսի (1839) պրոֆեսոր։

Ժոզեֆ Լուիվիլ
ֆր.՝ Joseph Liouville
Liouville31415.gif
Ծնվել էմարտի 24, 1809(1809-03-24)[1][2][3][…]
Սենթ Օմեր[4][5]
Մահացել էսեպտեմբերի 8, 1882(1882-09-08)[1][2][6][…] (73 տարեկան)
rue de Savoie, Փարիզի 6-րդ շրջան[4][5]
ՔաղաքացիությունFlag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Ֆրանսիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, քաղաքական գործիչ, ճարտարագետ և պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)Պոլիտեխնիկական դպրոց և Կոլեժ դե Ֆրանս[7]
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկական անալիզ
Պաշտոն(ներ)Ֆրանսիայի ազգային ժողովի պատգամավոր և նախագահ
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Փարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիայի ազգային ժողով, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5]
Ալմա մատերՊոլիտեխնիկական դպրոց (1827) և Ճանապարհների և կամուրջների ազգային դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[1]
Գիտական ղեկավարՍիմեոն Պուասոն[8] և Louis Jacques Thénard?[9]
Եղել է գիտական ղեկավարՆիկոլայ Բուգաև և Էժեն Շարլ Կատալան[10]
Հայտնի աշակերտներԷժեն Շարլ Կատալան
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Marie Liouville?
Commons-logo.svg Joseph Liouville Վիքիպահեստում

Կառուցել է էլիպտիկ ֆունկցիաների տեսությունը՝ դրանք դիտարկելով որպես կոմպլեքս փոփոխականի երկպարբերական ֆունկցիաներ։ Հետազոտել է երկրորդ կարգի գծային դիֆերենցիալ հավասարումների եզրային խնդիրը (կոչվում է Շաուրմ Լիուվիւի խնդիր)։ Ապացուցել է արանսցենդենա թվերի գոյությունը և կառուցել այդպիսի թվեր։ Ձևակերպել է մեխանիկայի հիմնական թեորեմներից մեկը (Լիուվիլի թեորեմ) և դինամիկայի կանոնիկ հավասարումների ինտեգրման թեորեմը։

ԳրականությունԽմբագրել

  • J. Liouville. Mémoire sur l’intégration d’une classe de fonctions transcendantes(չաշխատող հղում) // J. Reine Angew. Math. Bd. 13, p. 93-118. (1835)
  • Г. Н. Ватсон. Бесселевы функции Т. 1
  • Lutzen J., «Liouville’s differential calculus of arbitrary order and its electrodynamical origin», in {\it Proc. 19th Nordic Congress Mathematicians}. 1985. Icelandic Mathematical Society, Reykjavik, pp. 149–160.

ԾանոթագրություններԽմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 637