Թոմաս Հարտ Բենտոն (անգլ.՝ Thomas Hart Benton; ապրիլի 15, 1889(1889-04-15)[1][2][3][…], Neosho, Միսսուրի, ԱՄՆ[4] - հունվարի 19, 1975(1975-01-19)[5][6][7][…], Կանզաս Սիթի, Միսսուրի, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի նկարիչ։ Ջոն Ստյուարտ Քերրիր և Գրանդ Վուդի հետ մեկտեղ ամերիկյան ռիջիոնալիզմի և մուրալիզմի գլխավոր ներկայացուցիչներից մեկը։

Թոմաս Հարտ Բենտոն
անգլ.՝ Thomas Hart Benton
Ծնվել էապրիլի 15, 1889(1889-04-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրNeosho, Միսսուրի, ԱՄՆ[4]
Վախճանվել էհունվարի 19, 1975(1975-01-19)[5][6][7][…] (85 տարեկան)
Մահվան վայրԿանզաս Սիթի, Միսսուրի, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[8]
ԿրթությունՉիկագոյի արվեստի ինստիտուտի դպրոց, Ժյուլիանի ակադեմիա, Կանզասի արվեստի ինստիտուտ, Western Military Academy? և Կորկորանի արվեստի և դիզայնի քոլեջ
Մասնագիտություննկարիչ, համալսարանի դասախոս, գծանկարիչ, muralist, կոմիքսների հեղինակ, վիմագրող, գծանկարիչ, ուսուցիչ, նկարազարդող, նկարիչ-փորագրող, քանդակագործ, դիզայներ և գծագրող
ՈճRegionalism?[9]
Ժանրկենցաղային ժանր[9] և social-artistic project?[9]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներAmerica Today?
ՈւսուցիչԺան Պոլ Լորան
ԱշակերտներKenneth Riley?
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
ՀայրMaecenas Eason Benton?
ԱմուսինRita Piacenza Benton?
 Thomas Hart Benton Վիքիպահեստում

Կյանք և ստեղծագործություն խմբագրել

Թոմաս Բենտոնը ծնվել է ԱՄՆ ներկայացուցիչների պալատի պատգամավորի և փաստաբանի հարուստ ընտանիքում, պապը (նույնպես՝ Թոմաս Հարտ Բենտոն) եղել է ԱՄՆ սենատոր։ Ապագա նկարչի մանկությունն անցել է ինչպես Միսսուրիում, այնպես էլ երկրի մայրաքաղաք Վաշինգտոնում։

Բենտոնը ընտրել է նկարչությունը հակառակ հոր ծրագրերին, որը ցանկացել է, որ որդին ունենա քաղաքական կարիերա։ Մայրն աջակցել է որդուն թե՛ ֆինանսապես, և թե՛ բարոյապես, որպեսզի Թոմասը կարողանա արվեստով զբաղվել։ Արդեն պատանի հասակում համագործակցել է «Joplin American (Միսսուրի)» թերթի հետ՝ թերթի համար ծաղրանկարներ և կոմիքսներ նկարելով։ 1907 թվականին Բոնտոննն ընդունվում է Չիկագոյի արվեստի ինստիտուտ, իսկ 1909 թվականին մեկնում Փարիզ, որտեղ սովորում է Ժյուլիանի ակադեմիայում։ Փարիզում Բենտոնը ծանոթանում է ամերիկացի և մեքսիկացի որոշ նկարիչների հետ, որոնց թվում էին Դիեգո Ռիվերան և նկարչությունում սինխրոնիզմի ներկայացուցիչ՝ Ստենտոն Մաքդոնալդ-Ռայթը։ Ռայթի ազդեցությամբ Բենտոնի ստեղծագործություններում զգացվում են նաև սինխրոմիզմի տարրեր։

  Արտաքին պատկերներ
  Пример защитного камуфляжа корабля S.S. Alban работы Томаса Бентона

1912 թվականին Բենտոնը Եվրոպայում ուսումն ավարտելուց հետո վերադարձել է Նյու Յորք։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է Միացյալ Նահանգների ռազմածովային նավատորմում և ուղարկվել Նորֆոլկ (Վիրջինիա նահանգ)։ Այնտեղ զբաղվել է ամերիկյան նավերի համար պաշտպանողական կոմուլյաժներ ստեղծելով։

Պատերազմի ավարտից հետո դասավանդել է Նյու Յորքի ուսանող նկարիչների լիգա դպրոցում։ 1920-ական թվականների վերջին և 1930-ական թվականների սկզբին նրա աշակերտների թվում է եղել Ջեքսոն Պոլլոքը։

1922 թվականի ամուսնացել է իտալացի ներգաղթյալ Ռիտա Պյաչենցուի հետ, որի հետ ապրել է գրեթե 53 տարի։ Ռիտան մահացել է ամուսնու մահից երկուսուկես ամիս անց։

1933 թվականին Չիկագոյում «Զարգացման դարաշրջան» ցուցահանդեսի համար նրան հանձնարարվել է ստեղծել որմնանկարներ, որոնք կներկայացնեին Ինդիանա նահանգում։ Սակայն Բենտոնի աշխատանքը առաջացրել է մի շարք հարցեր։ Բենտոնը պատկրել էր ոչ միայն պետության սովորական կամ հայտնի մարդկանց, այլև Կու-կլուքս-կլանի ներկայացուցիչներին։

1934 թվականի դեկտեմբերի 24-ին Բենտոնը պատկերվել է «Time» ամսագրի առաջին գունային շապիկներից մեկի վրա։ Հրապարակվում է հոդված, որտեղ Գրանթ Վուդիի և Ջոն Սթյուարտ Քարիի հետ, ներկայացվում են, ինչպես ամերիկյան արվեստի նոր հերոսներ, իսկ ռեգիոնալիզմը նկարագրվում է որպես գեղարվեստական նշանակալի շարժում։

1935 թվականին Բենտոնին հանձնարարվել է ստեղծել մի շարք որմնանկարներ Միսսուրիի կապիտոլիումի համար Ջեֆերսոն Սիթիում։ «Միսսուրիի Սոցիալական պատմություն» կոչվող որմնանկարներն իրենցից ներկայացնում են 13 վահանակներ՝ Միսսուրիի նահանգի հիմնադրման և պատմության տեսարաններով։ Բնակություն է հաստատել Կանզաս Սիթիում, զբաղեցնելով ուսուցչի պաշտոնը արվեստի ինստիտուտում։

80-ականների վերջին Քեն Բըրնսը Թոմաս Բենտոնի մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել։

Աշխատանքներ խմբագրել

Թոմաս Բենթոնն իր կտավներում պատկերել է տեսարաններ հասարակ ամերիկացիների առօրյա կյանքից, հաճախ իր հարազատ Միջին Արևմուտքից։ Հատկապես պայծառ գույներով է պատկերել գյուղական կյանքի նկարները, որոնք պատկերում են նախաինդուստրիալ դարաշրջանի առօրյան։ Նրա գործերը հաճախ արտացոլում են փոքր քաղաքի կյանքի մելամաղձությունը, հուսահատությունն ու գեղեցկությունը։ 1930-ական թվականների վերջին նա ստեղծել է իր ամենահայտնի աշխատանքներից մի քանիսը, այդ թվում՝ այլաբանական մերկ Պերսեֆոնին։ Պատկերազարդել է Մարկ Տվենի և Ջոն Ստայնբեքի վեպերը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել