Երիցվանք (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Երիցվանք (այլ կիրառումներ)
Երիցվանք, գյուղ Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանում։ Տեղաբաշխված է հանրապետության հարավարևմտյան հատվածում։ Բերձոր շրջկետնտրոնից գտնվում է 90 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից՝ 127 կմ հեռավորության վրա[1]։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Երիցվանք | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| Շրջան | Քաշաթաղ | |
| Համայնք | Երիցվանք | |
| Մակերես | 4766,0 կմ² | |
| ԲԾՄ | 409 մետր | |
| Բնակչություն | 241 մարդ | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական Եկեղեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Ամիրյան, Երվանդակերտ և Կրմեն գյուղերի հետ միասին կազմում է Երիցվանք համայնքը[1]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Գյուղը տեղակայված է Արցախի Հանրապետության հարավային հատվածում` Քաշաթաղի շրջանում՝ նախկինում՝ Սյունիքի Կովսական գավառում։ Բնակավայրը տեղաբաշխված է Հակարի գետի ստորին հոսանքի աջափնյա հարթավայրում։ Բնակավայրից ոչ շատ մեծ հեռավորության վրա է գտնվում Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը[2]։
Համայնքը հարթավայրային է, ունի 4766,0 հա տարածք, որից 2376,1 հա գյուղատնտեսական նշանակություն, 1953,6 հա անտառային հողեր։ Երիցվանք համայնքի սահմանային գոտով հոսում է Հագարի գետը։
Համայնքի տարածքում խմելու ջրի համար առկա են թվով 7 գործող անհատական ջրհորներ։
Պատմություն խմբագրել
18–րդ դարի սկզբներին Ամիրյանը գտնվում էր Սյունիքի իշխանության Գիլաբերդ գավառում։
18–րդ դարի երկրորդ կեսին և 19-րդ դարի սկզբներին Ղարաբաղի և Նախիջաևանի խաների ու քրդական ցեղերի ճնշման տակ տարածաշրջանի բնակավայրերը հայաթափվել էին։ Այս հանգամանքն էլ պատճառ դարձավ, որ տվյալ գավառի գյուղերի, այդ թվում՝ Ամիրյանի պատմական անցյալի մանրամասներն և անգամ անունը մոռացության մատնվեն[2]։
Բերրի և ջրարբի հողերի վրա աչք տնկած թուրք և քուրդ խաշնարած ցեղերի ներկայացուցիչները տեր դարձան հայերի տներին ու ունեցվածքին։ Նրանք գյուղին տվեցին Սարալի անունը։
Մի քանի տասնամյակի ընթացքում եկվորները հիմնահատակ կործանել են հայկական պատմամշակութային արժեքները։ Խորհրդային տարիներին դա առավել ծրագրված բնույթ ստացավ։ Այսօր այդ հուշարձանների հետքերն անգամ չեն երևում[2]։
Ադրբեջանում խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո այս տարածքները բռնակցվեցին ԱԽՍՀ–ին։
Ամիրյանը 1923 թվականին գտնվում էր ԱԽՍՀ Կարմիր Քուրդիստանի օկրուգի, իսկ 1930 թվականի Զանգելանի շրջանի կազմում[2]։
Ազատագրվել է 1993 թվականի հոկտեմբերին, բնակեցվել է 1997 թվականին՝ Ադրբեջանից բռնագաղթած հայ փախստականներով։
2020 թվականի Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի հսկողության տակ[3]։
Բնակչություն խմբագրել
Երիցվանք համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 241 մարդ, կա 68 տնտեսություն։
Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 172 | 158 | 175 |
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ և հողագործությամբ։
Հասարարակական կառույցներ խմբագրել
2015 թվականի դրությամբ համայնքում գործում էր գյուղապետարան, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում էին 41 աշակերտներ[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Բալայան, Վահրամ (2020). ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ. Երևան: Զանգակ. էջ 643.
- ↑ «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը». Ազատություն Ռադիոկայան. 2020 թ․ դեկտեմբերի 10.
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.