Դարյա Դուգինայի սպանություն

Ռուս լրագրող, քաղաքագետ[1][2] և Եվրասիական ակտիվիստ[3], փիլիսոփա Ալեքսանդր Դուգինի դստեր՝ Դարյա Դուգինայի սպանությունը տեղի է ունեցել 2022 թվականի օգոստոսի 20-ին՝ ժամը 21:00-ի սահմաններում (ըստ այլ տեղեկությունների՝ ժամը 21:30-ի կամ 22:00-ի սահմաններում)[4] Մերձմոսկովյան Բոլշիե Վյազյոմի գյուղի մոտ գտնվող Մոժայսկոյե խճուղում[5]։ Դուգինի վարած մեքենայում պայթուցիկ սարք է եղել[6][7]։

Սպանվածի ինքնություն

խմբագրել

Դարյա Դուգինան ծնվել է 1992 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Մոսկվայում[8]՝ Եվրասիական շարժման գաղափարախոս, փիլիսոփա Ալեքսանդր Դուգինի և փիլիսոփա Նատալյա Մելենտևայի ընտանիքում։ 2012-2013 ուսումնական տարում անցել է ակադեմիական պրակտիկա Բորդոյի III համալսարանում։ Տիրապետում էր ֆրանսերեն լեզվին[9]։ 2014 թվականին ավարտել է Փիլիսոփայության ֆակուլտետը և ընդունվել Մոսկվայի պետական համալսարանի ասպիրանտուրա[10]։ Նա դիսերտացիա է պատրաստել փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան ստանալու համար, սակայն այդպես էլ չի պաշտպանել այն[11]։

 
Դարյա Դուգինան 2022 թվականի ապրիլին

Դուգինան սերտ կապեր է պահպանել ֆրանսիական ծայրահեղ պահպանողական մտավոր շրջանակների հետ[12]։ Bellingcat-ի տվյալներով՝ Ֆրանսիայում 2017 թվականի նախագահական ընտրություններից առաջ լրագրողը մասնակցել է Մարին Լը Պենի վրա ազդելու Ռուսաստանի փորձերին՝ պատժամիջոցները չեղարկելու համար[13]։

2010-ական թվականների վերջին Դուգինան սկսել է ռուսական լրատվամիջոցներում արտահայտվել արտաքին քաղաքական և ներքաղաքական իրադարձությունների մասին[10]։ Դարիա Դուգինան աշխատել է որպես լրագրող, գրել է պետական և իշխանությանը մոտ գտնվող լրատվամիջոցների համար, ինչպիսիք են Russia Today-ը, Զվեզդան և Ցարգրադը՝ Դարիա Պլատոնովա կեղծանունով[14][15]։ Որպես մեկնաբան՝ Դարիա Դուգինան հայտնվել է նաև ռուսական այլ լրատվամիջոցներում՝ «Mash» հրատարակությունում, «Կոմսոմոլսկայա պրավդա» ռադիոյում, «Ցարգրադ TV» հեռուստաալիքում, «Գեոպոլիծիկա.ռու»-ում[10]։ Դարիա Դուգինան նաև նյութեր է պատրաստել իր հոր կայքի՝ dugin.tv-ի համար, հանդես է եկել որպես խոսնակ եվրասիական շարժման միջոցառումներին[10], եղել է Միջազգային եվրասիական շարժման քաղաքական մեկնաբան, որը գլխավորում էր նրա հայրը[16][17]։ Աշխատել է որպես United World International կայքի գլխավոր խմբագիր (ստեղծվել է 2020 թվականին)[18]։

Դուգինան հրապարակավ պաշտպանում էր Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա[2][19][20]։ Դուգինան ռեպորտաժ է պատրաստել ռուսական բանակի կողմից զբաղված «Ազովստալ» գործարանից։ Նա 2022 թվականի աշնանը թողարկման պատրաստվող «Z գրքի» հեղինակներից մեկն է՝ ներխուժմանը մասնակցած ռուս զինվորականների մասին պատմություններով[10]։

Մեծ Բրիտանիայի իշխանությունների գնահատմամբ՝ Դուգինան Ուկրաինայի և ռուսական ներխուժման մասին ապատեղեկատվության հաճախակի (անգլ.՝ high-profile contributor) և հայտնի աղբյուր էր[10][21]։ 2022 թվականին ԱՄՆ[18], Մեծ Բրիտանիան[21], Կանադան[22], Ավստրալիան[23] և Նոր Զելանդիան[24] անձնական պատժամիջոցներ են սահմանել նրա դեմ United World International-ի գլխավոր խմբագրի պաշտոնում նրա գործունեության և, ըստ այդ երկրների իշխանությունների գնահատականների, ապատեղեկատվություն տարածելու համար։

Սպանության հանգամանքներ

խմբագրել

Դուգինան տուն էր վերադառնում «Տրադիցիա» ընտանեկան գրական-երաժշտական ամենամյա փառատոնից։ Հայտնի չէ՝ թիրախն ինքն է եղել, թե նրա հայրը, որը չի գնացել նրա հետ, վերջին պահին չգիտես ինչու այլ մեքենա է տեղափոխվել[4][6]։ «Կոմերսանտ» թերթի տվյալներով՝ պայթյունից հետո Toyota Land Cruiser Prado ամենագնացը կորցրել է կառավարումը, կանգ է առել և այրվել։ Պարբերականի տվյալներով՝ սրահում հայտնաբերվել է խիստ այրված մարմին։ Միևնույն ժամանակ, ԶԼՄ-ները, այս տեղեկատվությունը սխալ է, բայց իրականում պայթյունի արդյունքում մեքենայի տանիքը պոկվել է, իսկ ղեկին նստած Դուգինը դուրս է նետվել[25]։ Հանցագործության վայր է ժամանել Դուգինը։ Մեքենան, որի պայթյունի հետևանքով զոհվել է 29-ամյա Դարյա Դուգինան, 2021 թվականի արտադրության է եղել և պատկանել է իրեն, այլ ոչ թե հորը, ինչպես ենթադրվում էր ավելի վաղ[26]։

Լրագրող Դմիտրի Միխայլինը, ով ներկա է եղել «Տրադիցիա» փառատոնին, պատմել է, որ փառատոնի մասնակիցները Մոժայսկի մայրուղու վրա պայթյուն են լսել։ Նա ինքը դրան նշանակություն չի տվել, քանի որ Զախարովոյի կողքին է գտնվում «Ալաբինո» տանկային հրաձգարանը։ «Արդյոք փառատոնում ինչ-որ «նման բանի» զգացողություն կար» հարցին Միխայիլովը պատասխանել է,- «Ոչ, չի եղել»[4]։

Հրաժեշտ և հուղարկավորություն

խմբագրել
 

Օգոստոսի 23-ին «Օստանկինո» հեռուստակենտրոնում տեղի ունեցավ Դարյայի հրաժեշտի արարողությունը[27][28]։ Հրաժեշտի արարողությանը ներկա են եղել ավելի քան 200 մարդ[28], այդ թվում՝ ՌԼԴԿ կուսակցության առաջնորդ Լեոնիդ Սլուցկին[29] (որն աչքի է ընկել «մեկ երկիր, մեկ նախագահ, մեկ հաղթանակ» արտահայտությամբ, որը նացիստական կարգախոսի հետք է մեկ ժողովուրդ, մեկ ռեյխ, մեկ ֆյուրեր[30]), «Արդար Ռուսաստան՝ հանուն ճշմարտության» կուսակցության նախագահ Սերգեյ Միրոնովը[31], Պետդումայի փոխնախագահ Սերգեյ Նևերովը, Հասարակական պալատի անդամ Եկատերինա Միզուլինան, գրող Զախար Պրիլեպինը[27], հեռուստահաղորդավար Դմիտրի Կիսելյովը, գործարար Եվգենի Պրիգոժինը[29], Խաբարովսկի տարածք Միխայիլ Դեգտյարևը[32] և մեդիա մագնատ Կոնստանտին Մալոֆեևը։ Ռուսաստանի նախագահի ներկայացուցիչ Իգոր Շեգոլևը Ալեքսանդր Դուգինինի դստերը Արիության շքանշան է հանձնել[29][29]։

Դարյա Դուգինայի հուղարկավորությունը տեղի է ունեցել ռուս ուղղափառ եկեղեցու միահավատ Միխայիլ-Արխանգելսկի տաճարում, որին մասնակցել է Մոսկվայի մետրոպոլիտենի պատրիարքական փոխանորդ, մետրոպոլիտ Կրուտիցկին և Կոլոմենսկի Պավելը, ովքեր ծառայության ավարտին Մոսկվայի և Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի անունից ցավակցություններ և աղոթքի աջակցության խոսքեր են փոխանցել Ալեքսանդր Դուգինին և հանգուցյալի հարազատներին[33][34]։ Դարյա Դուգինան թաղված է Ռամենսկի քաղաքային շրջանի Միխայլովսկայա Սլոբոդա գյուղի գերեզմանատանը՝ տատիկի գերեզմանի կողքին[35]։

Հետաքննություն

խմբագրել

Ռուսաստանի Քննչական կոմիտեն քրեական գործ է հարուցել «ընդհանուր վտանգավոր եղանակով կատարված սպանություն» հոդվածով[36]։ Գերատեսչության հաղորդագրության մեջ ասվում է, որ «մշակվում են կատարված հանցագործության բոլոր հնարավոր վարկածները»։ Baza և «Կոմերսանտ» պարբերականները գրել են, որ վարկածներից մեկը Ալեքսանդր Դուգինի դեմ մահափորձն էր։ Գործով զբաղվել է Մոսկվայի մարզի դատախազությունը։ Ավելի ուշ Քննչական կոմիտեի նախագահ Ալեքսանդր Բաստրիկինը հանձնարարել է Դուգինայի սպանության գործը փոխանցել ՌԴ ՔԿ կենտրոնական գրասենյակ։ Հետաքննությունը ենթադրում է, որ սպանությունը պատվիրված է եղել, իսկ մեքենայի հատակի տակ՝ վարորդի կողմից, պայթուցիկ սարք է տեղադրվել։ ՏԱՍՍ-ի հաղորդագրության համաձայն՝ պայթուցիկ սարքն ունեցել է 400 գ․ տրոտիլ հզորություն։ Ռումբի մասերն ուղարկվել են փորձաքննության[4]։ Օգոստոսի 22-ին ՏԱՍՍ-ը, վկայակոչելով իրավապահ մարմիններում իր աղբյուրին, հայտնել է, որ մեքենան, որում զոհվել է Դարյա Դուգինան, հեռակա կարգով պայթեցվել է[37]։ Դիահերձման նախնական արդյունքների համաձայն՝ Դուգինան գրեթե ակնթարթորեն մահացել է ծանր վնասվածքների, այդ թվում՝ վերջույթի տրավմատիկ անդամահատման հետևանքով առաջացած շոկի հետևանքով[38]։

Օգոստոսի 22-ին ԱԴԾ-ն հայտարարել է սպանության բացահայտման մասին. գերատեսչության վարկածով՝ «հանցագործությունը պատրաստվել և կատարվել է ուկրաինական հատուկ ծառայությունների կողմից»։ ԱԴԾ-ում հնարավոր կատարող են համարել Ուկրաինայի քաղաքացուհուն[39], որը դստեր հետ Էստոնիա է մեկնել հանցագործությանը ենթադրյալ մասնակցությունից հետո[40]։ ԱԴԾ-ի տվյալներով՝ Դուգինայի սպանությունը կազմակերպելու և նրա կենսակերպի մասին տեղեկություններ ստանալու համար կասկածյալը բնակարան է վարձակալել Մոսկվայում այն տանը, որտեղ ապրել է Դուգինան[41]։ ԱԴԾ-ն կասկածյալի հետ մի քանի տեսանյութ է հրապարակել, որոնցում երևում է, թե ինչպես է նա մտնում Ռուսաստան, մտնում Դուգինայի շքամուտք և Ռուսաստանից մեկնում Էստոնիա[42]։ Օգոստոսի 29-ին ԱԴԾ-ն հայտնել էր գործում ևս մեկ կասկածյալի առկայության մասին, քննության վարկածով՝ դուգինայի սպանության հանցակիցը Ուկրաինայի քաղաքացի էր, որը բնակվում էր Դոնեցկում և հուլիսի սկզբին այնտեղից էր մեկնել։ Նշվում է, որ նա կեղծ փաստաթղթերով և ավտոմեքենայի համարանիշներով ապահովել է առաջին կասկածյալին և մասնակցել ռումբի պատրաստմանը[43][44]։

Նոյեմբերի 2-ին Բասմանի դատարանը 2 ամսով հեռակա կարգով կալանավորել է Դարյա Դուգինայի սպանության մեջ մեղադրվող Նատալյա Վովկին։ Մեղադրյալին պահելու ժամկետը հաշվարկվելու է ՌԴ տարածք արտահանձնման կամ Ռուսաստանի ներսում ձերբակալման պահից[45]։

Արձագանք

խմբագրել

Ռուսաստանի իշխանությունները հանցագործության համար մեղադրում են Ուկրաինայի հատուկ ծառայություններին[4][15][46], Ուկրաինայի իշխանությունները մերժում են իրենց մասնակցությունը սպանությանը[47][48]։ Էստոնիայի իշխանությունները Ռուսաստանից ենթադրյալ մարդասպանի փախուստը Էստոնիայի հետ սահմանով անվանել են Ռուսաստանի ԱԴԾ-ի սադրանք[49]։

Դարյա Դուգինայի սպանության կապակցությամբ ընտանիքին ցավակցություն են հայտնել Ռուսաստանի այնպիսի բարձրաստիճան անձինք, ինչպիսիք են Մոսկվայի և Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլը[50] և Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը[29]։ Պուտինը Դուգինին հետմահու պարգևատրել է Արիության շքանշանով՝ «պրոֆեսիոնալ պարտքը կատարելիս ցուցաբերած արիության և անձնազոհության համար»[51][52]։

Օգոստոսի 24-ին Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսը Ուկրաինայում կես տարվա պատերազմի կապակցությամբ իր ուղերձում հիշատակել է Դարյա Դուգինային՝ նրան անվանելով պատերազմի «անմեղ զոհ»։ Ֆրանցիսկոսի հայտարարությունը խիստ քննադատության է ենթարկվել Վատիկանում Ուկրաինայի դեսպան Անդրեյ Յուրաշի կողմից[53][54]։

Հիշատակ

խմբագրել

2022 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Տուլայի մարզի Յասնոգորսկի շրջանի վարչակազմի ղեկավար Վլադիմիր Մուխինը հրամանագիր է ստորագրել Յասնոգորսկի քաղաքի փողոցներից մեկը Դարյա Դուգինայի անունով անվանակոչելու մասին[55]։

Ոչ պաշտոնական վարկածներ

խմբագրել

Կիևում բնակվող Պետդումայի նախկին պատգամավոր Իլյա Պոնոմարյովի խոսքով՝ Դուգինայի սպանությունը դիվերսանտների ընդհատակյա խմբի ձեռքի գործն է, որոնք պայքարում են Վլադիմիր Պուտինի ռեժիմի դեմ[56], իսկ նրա սպանության հետևում կանգնած է ինչ-որ «Ազգային հանրապետական բանակ»[4]։ Նրա խոսքով՝ ինքը կապ է պահպանել խմբավորման հետ, որն իր վրա է վերցրել պատասխանատվությունը[57]։ Պոնոմարյովը նշել է, որ պարտիզանները սպասում էին, որ պայթեցված մեքենայում կլինի ոչ միայն Դարյա Դուգինան, այլև նրա հայրը, և որ մեքենայի պայթեցման ամսաթիվը պատահական չի ընտրվել. դրանից ուղիղ մեկ տարի առաջ Դուգինը թվիթ էր գրել՝ «այն, ինչ ինձ չի սպանում, սպանում է մեկ ուրիշին» արտահայտությամբ[4]։

Ըստ The New York Times-ի, վկայակոչելով ԱՄՆ հետախուզական ծառայությունների աղբյուրներին, Դուգինայի մահվան մեջ ներգրավված են ուկրաինական իշխանությունները։ Թերթի աղբյուրները համաձայնել են այն ենթադրությանը, որ հանցագործների իրական թիրախը կարող է լինել մահացածի հայրը, բայց նրանք չեն կարողացել նշել, թե ով է Ուկրաինայի կառավարությունում պատասխանատու գործողության իրականացման համար և արդյոք այն հաստատվել է նախագահ Զելենսկու կողմից։ Դրա հետ մեկտեղ նշվում է, որ ԱՄՆ-ը ոչ մի կերպ մասնակից չէ տեղի ունեցածին և չի նպաստել դրան, այդ թվում՝ առաջատար տեղեկատվության միջոցներով։ Տեղեկացվել է նաև, որ ԱՄՆ իշխանությունները նախապես նույնիսկ չգիտեին այդ գործողության մասին, իսկ եթե իմանային, ապա դեմ կլինեին դրա անցկացմանը[58][59]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Zarina Zabrisky Who is “Putin’s brain” Alexander Dugin, whose daughter was killed in car blast?(անգլ.) // Euromaidan Press. — 2022.
  2. 2,0 2,1 Richard Connor Did Russian resistance kill daughter of Alexander Dugin?(անգլ.) // Deutsche Welle. — 2022.
  3. ««Фашизм подчинил себе весь Запад. Россия — остров свободы». Убитая Дарья Дугина была не только последовательницей философии отца, но и политологом. Она давала комментарии пропагандистским СМИ. Вот о чём писала и говорила Дугина» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «В Подмосковье погибла Дарья Дугина. Её джип взорвали во время движения. Главное По некоторым данным, в автомобиле должен был находиться её отец Александр Дугин, один из идеологов «русского мира»». Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  5. Николай Сергеев (2022 թ․ օգոստոսի 21). «Взрыв после «Традиции»». Коммерсантъ. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  6. 6,0 6,1 Sands, Leo (2022 թ․ օգոստոսի 21). «Darya Dugina: Daughter of Putin ally killed in Moscow bomb». BBC. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  7. «Гибель Дарьи Дугиной. В машине публицистки сработала бомба». Медиазона. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  8. София Гончарова Кто такая Дарья Дугина: чем известна дочь политолога Александра Дугина, погибшая во взорванном автомобиле // Комсомольская правда. — 2022.
  9. «Daria Douguina, fille d'un proche de Poutine, tuée dans l'explosion de sa voiture : ce que l'on sait». Le progres. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 «Я с гордостью несу это знамя — быть дочерью и продолжать битву отца». В Подмосковье погибла Дарья Дугина — дочь философа Александра Дугина. «Медуза» рассказывает об удивительной траектории её жизни // Meduza. — 2022.
  11. В. В. Васильев. «Памяти Д.А. Дугиной»
  12. Constant Méheut (2022 թ․ օգոստոսի 23). «Daria Dugina built ties with the French far right» (անգլերեն). The New York Times. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  13. «Попытки России повлиять на Ле Пен для отмены санкций». Беллингкэт. 2017 թ․ մայիսի 11. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  14. Чем известны Дарья Дугина, погибшая при взрыве машины, и её отец // Фонтанка.ру. — 2022.
  15. 15,0 15,1 Дочь философа Дугина погибла при взрыве автомобиля в Подмосковье. Что известно // Русская служба Би-би-си. — 2022.
  16. Tim Lister, Uliana Pavlova, Lauren Said-Moorhouse (2022 թ․ օգոստոսի 22). «Darya Dugina: Russian security service accuses Ukraine of murder» (անգլերեն). CNN. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  17. «Russia blames Ukraine for nationalist Daria Dugina's car bombing death» (անգլերեն). CBS News. 2022 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  18. 18,0 18,1 «Treasury Sanctions Russians Bankrolling Putin and Russia-Backed Influence Actors». U.S. Department of the Treasury (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին. «In 2020, media influence organization Project Lakhta, owned by Prigozhin, developed a new website, United World International (UWI). Since at least 2014, Project Lakhta has used among other things, fictitious online personas that posed as U.S. persons to interfere in U.S. elections, as the IRA did during the 2016 U.S. election. In 2022, UWI suggested that Ukraine would "perish" if it is admitted to NATO. UWI's chief editor, Darya Aleksandrovna Dugina (Dugina), sought contributors to write articles on UWI. Dugina is being designated pursuant to E.O. 13661, E.O. 13694, as amended, and E.O. 13848, for acting or purporting to act for or on behalf of, directly or indirectly, UWI.»
  19. Frances Kerry (2022 թ․ օգոստոսի 21). «Daughter of Russian ideologue killed in suspected car bomb attack» (անգլերեն). Reuters. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  20. ««Фашизм подчинил себе весь Запад. Россия — остров свободы». Погибшая Дарья Дугина была не только последовательницей философии отца, но и политологом. Она давала комментарии пропагандистским СМИ. Вот о чём писала и говорила Дугина» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  21. 21,0 21,1 Office of Financial Sanctions Implementation, HM Treasury (2022 թ․ օգոստոսի 9). «CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK» (PDF). Сайт правительства Великобритании (անգլերեն). «Darya DUGINA is a frequent and high-profile contributor of disinformation in relation to Ukraine and the Russian invasion of Ukraine on various online platforms. DUGINA has therefore provided support for and promoted policies or actions which destabilise Ukraine or undermine or threaten the territorial integrity, sovereignty or independence of Ukraine»
  22. Public Works and Government Services Canada Government of Canada (2022 թ․ մայիսի 25). «Canada Gazette, Part 2, Volume 156, Number 11: Regulations Amending the Special Economic Measures (Russia) Regulations». gazette.gc.ca. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին. «754 Daria Aleksandrovna DUGINA (born in 1992)»
  23. Правительство Австралии. «Consolidated List of all persons and entities listed under Australian sanctions laws» (անգլերեն). էջեր https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/regulation8_consolidated.xls. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին. «6786 Daria Aleksandrovna DUGINA Individual Primary Name 15.12.1992 Russia Chief Editor, United World International»
  24. New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade. — https://www.mfat.govt.nz/assets/Countries-and-Regions/Europe/Ukraine/Russia-Sanctions-Register.xlsx«Russian Sanctions». New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին. «Darya Dugina 15/10/1992 Chief Editor of United World International (UWI), a disinformation news website directly connected to a Russian oligarch.» {{cite web}}: External link in |description= (օգնություն)
  25. Павел Солахян, Александр Титов, Илья Бер (2022 թ․ օգոստոսի 24). «Правда ли, что тело Дарьи Дугиной полностью сгорело в автомобиле после взрыва?». Проверено.Медиа (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  26. Анна Жилова (2022 թ․ օգոստոսի 22). «Land Cruiser Prado купили год назад. Рассказываем, кому принадлежал внедорожник, в котором погибла Дарья Дугина». Msk1.ru. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  27. 27,0 27,1 «Дугин прокомментировал посмертное награждение дочери орденом Мужества». Известия. 2022 թ․ օգոստոսի 23. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  28. 28,0 28,1 «В Москве прошла церемония прощания с погибшей дочерью Александра Дугина» (ռուսերեն). Радио Свобода. 2022 թ․ օգոստոսի 23. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 «Прощание с Дарьей Дугиной в телецентре Останкино. Фото». BBC News Русская служба. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  30. Максим Красиков (2022 թ․ օգոստոսի 23). ««Одна страна, один президент, одна победа»: под какими лозунгами провожают Дарью Дугину». Журнал «Холод» (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  31. Миронов на церемонии прощания с Дарьей Дугиной
  32. «Прощание с Дарьей Дугиной в Москве. Фоторепортаж». РБК. 2022 թ․ օգոստոսի 23. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  33. Патриарший наместник Московской митрополии принял участие в отпевании убиенной Дарии Дугиной
  34. Гибель Дарьи Дугиной
  35. Пятый канал, 23 августа 2022. Море цветов: как выглядит могила Дарьи Дугиной
  36. «СК завел уголовное дело после гибели дочери Дугина при взрыве автомобиля». РБК. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  37. «ТАСС и Mash: внедорожник Дарьи Дугиной взорвали дистанционно» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  38. «Аргументы и факты», 23.08.2022. СМИ: стала известна предварительная причина смерти Дугиной
  39. «ФСБ объявила, что раскрыла убийство Дарьи Дугиной» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  40. «Estonia hits out at Russian claims over Daria Dugina killing». Finincial Times. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  41. «ФСБ раскрыла убийство Дугиной». tass.ru. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  42. «ФСБ показала видео с подозреваемой в убийстве Дарьи Дугиной» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  43. «ՌԻԱ Նովոստի», 29.08.2022. Родные соучастника убийства Дугиной рассказали о его отъезде из Донецка
  44. «ФСБ: установлен соучастник убийства Дарьи Дугиной — украинец Богдан Цыганенко». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  45. «Обвиняемую в убийстве Дарьи Дугиной заочно арестовали». www.kommersant.ru (ռուսերեն). 2022 թ․ նոյեմբերի 2. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  46. «Daughter of Putin ally killed in car bombing in Moscow» (անգլերեն). Аль-Джазира. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  47. ««Потому что мы не криминальное государство». В Киеве отвергли причастность к убийству дочери Александра Дугина» (ռուսերեն). Meduza. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  48. Mohammed Tawfeeq, Josh Pennington, Jonny Hallam, Tara John, Rob Picheta (2022 թ․ օգոստոսի 22). «Car bomb kills daughter of 'spiritual guide' to Putin's Ukraine invasion - Russian media» (անգլերեն). CNN. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  49. «Minister: FSB claim of alleged assassin fleeing to Estonia is provocation» (անգլերեն). ERR. 2022 թ․ օգոստոսի 23. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  50. «Патриарх Кирилл выразил соболезнования Дугину в связи с гибелью дочери». РБК. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  51. «Указ о награждении орденом Мужества Дарьи Дугиной (посмертно)». Kremlin.ru. 2022 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  52. Rhea Mogul, Jack Guy, Adrienne Vogt and Aditi Sangal (2022 թ․ օգոստոսի 23). «Russia awards posthumous order of courage to Darya Dugina». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  53. Nadeau, Barbie Latza (2022 թ․ օգոստոսի 24). «Ukraine Angry After Pope Francis Calls Darya Dugina 'Innocent' War Victim». The Daily Beast (անգլերեն).
  54. «Ukrainian Ambassador Outraged after Pope Laments Death of 'Innocent' Russian Ultra-Nationalist Daria Dugina». Yahoo News. 2022 թ․ օգոստոսի 24.
  55. «В Ясногорске появилась улица имени Дарьи Дугиной». Тульский 1. 2022 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  56. «Ex-Russian MP claims Russian partisans responsible for Moscow car bomb» (անգլերեն). Гардиан. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  57. «Daughter of prominent Putin supporter killed in Moscow car bomb attack» (անգլերեն). Financial Times. 2022 թ․ օգոստոսի 21. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  58. «NYT: американская разведка считает, что за убийством Дарьи Дугиной стоит Украина». Meduza (ռուսերեն). 2022 թ․ հոկտեմբերի 5. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  59. Barnes, Julian E. (2022 թ․ հոկտեմբերի 5). «U.S. Believes Ukrainians Were Behind an Assassination in Russia». The New York Times. 0362-4331. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.